mirror of
https://github.com/mrrpnya/lipu-sona.git
synced 2025-02-13 16:44:39 +00:00
92 lines
2.6 KiB
Markdown
92 lines
2.6 KiB
Markdown
% Tokipono paĝo 3 - verboj kaj akuzativo
|
|
% /dev/urandom
|
|
% julio 2022
|
|
|
|
La vortlisto de ĉi tiu paĝo:
|
|
|
|
| vorto | signifo |
|
|
|-------|----------------------------------|
|
|
| e | (akuzativa markilo) |
|
|
| ijo | io, afero, objekto |
|
|
| ilo | ilo, maŝino, aparato |
|
|
| lipu | libro, dokumento, papero |
|
|
| lukin | okulo, rigardi, vidi, peni |
|
|
| olin | ami, amo, korinklino |
|
|
| pali | fari, labori, laboro |
|
|
| pana | doni, sendi, ellasi |
|
|
| telo | akvo, likvo, akvumi, lavi |
|
|
| tomo | domo, ĉambro, konstruaĵo |
|
|
|
|
Por aldoni verbon al la frazo, uzu ĉi tiun strukturon:
|
|
|
|
> [substantivo] li [verbo]
|
|
|
|
Ekzemple,
|
|
|
|
> mije li pali. - Viro laboras.
|
|
|
|
Oni povas aldoni adjektivojn kaj al la substantivo kaj al la verbo. Se oni
|
|
aldonas ĝin al verbo, la adjektivo rolas kiel adverbo.
|
|
|
|
> jan wawa li pali pona. - Fortulo laboras bone.
|
|
|
|
> %warning%
|
|
> Ne estas maniero por distingi, ĉu vorto en ĉi tia frazo estas adjektivo ĉu
|
|
> verbo. Ekzemple, la frazo "mi moku" povas signifi aŭ "mi manĝas" aŭ "mi estas
|
|
> manĝaĵo."
|
|
|
|
|
|
> %info%
|
|
> Verboj ne havas informon pri tempo en si (Esperante: -is, -as, -os). Mi
|
|
> klarigos manieron por specifi tempon poste en alia paĝo.
|
|
|
|
Por aldoni objekton -- la akuzativa parto de la frazo -- uzu la partikulon "e"
|
|
en ĉi tiu strukturo:
|
|
|
|
> [subjekto] li [verbo] e [objekto]
|
|
|
|
> jan wawa li pali e tomo. - Fortulo faras domon.
|
|
|
|
Ankaŭ objekto povas ricevi adjektivon.
|
|
|
|
> jan pali li pana e moku pona. - Laboranto donas bonan manĝaĵon.
|
|
|
|
Jen kelkaj frazoj:
|
|
|
|
> jan pona mi li pona e ilo lukin. - Mia amiko (plibonigas/riparas) rigardilon
|
|
> (okulvitrojn, teleskopon, mikroskopon, ktp).
|
|
|
|
> mi telo e moku. - Mi lavas la manĝaĵon.
|
|
|
|
> mi olin e meli mi. - Mi amas mian edzinon.
|
|
|
|
> %averto%
|
|
>
|
|
> Ĉar la vorto "lukin" mem priskribas la agon vidi, kaj ne la aspekton,
|
|
> oni kutime faras komplimenton pri aspekto ĉi tiel:
|
|
>
|
|
> > sina pona lukin. - Vi aspektas bone ("Vi bonas vide / en vida maniero").
|
|
>
|
|
|
|
## Ekzercoj
|
|
|
|
Penu nun kompreni ĉi tiujn frazojn.
|
|
|
|
* jan lili li pana e telo lukin.
|
|
* ona li lukin e lipu.
|
|
* soweli ike li utala e meli.
|
|
* jan utala li moku e kili suli.
|
|
* soweli lili li moku e telo.
|
|
* mi telo e ijo suli.
|
|
|
|
Kaj penu traduki ĉi tiujn frazojn al Tokipono.
|
|
|
|
* Ŝi amas ĉiujn ("ĉiujn homojn").
|
|
* La banĉambro ("akva domo") bonas.
|
|
* Mi disdonas dokumentojn.
|
|
* Malica soldato rigardas vian domon.
|
|
* Miaj iloj funkcias ("laboras") bone.
|
|
|
|
[Respondoj](eo_answers.html#p3)
|
|
|
|
[Antaŭa paĝo](eo_2.html) [Ĉefpaĝo](eo_index.html) [Sekva paĝo](eo_4.html)
|