Update pl_10.md

pages/tokipona/pl_10.md

@@ -87,4 +87,72 @@ Słowa „wile” używa się w celu wyrażenia chęci lub potrzeby.
 > wile sina li suli mute. — Twoje potrzeby są bardzo ważne.
 
 Oprócz wyżej wymienionych wyrazów, niektórzy również używają „awen” i „lukin”
-jako czasowników posiłkowych. „awen” i „lukin”
+jako czasowników posiłkowych. „awen” w takich wypadkach oznacza „nadal [coś robić]”, a „lukin” znaczy „szukać, próbować [coś zrobić]
+
+> ona li lukin e lipu. — Oni czytają książkę.
+
+> ona li awen lukin e lipu. — Oni nadal czytają książkę.
+
+> mi jo e tomo. — Mam dom.
+
+> mi lukin jo e tomo. — Szukam domu, (który mogę posiąść).
+
+## Czasowniki
+
+Wyraz „tenpo” przydaje się, ponieważ w wielu zdaniach pomaga określić czas
+wykonywania danej czynności. Jako że toki pona nie ma czasu gramatycznego, ten można
+nadal określić, dołączając do zdania dodatkowe wyrażenie:
+
+> tenpo ni la mi moku. — (Teraz) jem.
+
+albo
+
+> mi moku lon tenpo ni. — Jem (w tej chwili).
+
+(Jak zostało to wyjaśnione na [stronie 9](9.html), słów „lon” i „la” można często
+używać naprzemiennie).
+
+Wyrażenia „tenpo pini” i „tenpo kama” używa się do przedstawienia kolejno czasu
+przeszłego i przyszłego.
+
+> tenpo pini la mi pali e ijo ike mute. — Zrobiłam dużo złych rzeczy w przeszłości.
+
+> tenpo kama la o moku ala e kasi ni. — Na przyszłość nie jedz tej rośliny.
+
+Oczywiście pytania można zadawać na temat czasu. Wtedy używamy konstrukcji „tenpo
+seme”:
+
+> tenpo seme la sina pini e pali sina? — Kiedy skończyłaś swoją pracę?
+
+## Różnice dialektalne
+
+> %info%
+> W tej części wyjaśniono, jak różne kursy toki pony różnią się
+> sposobem wyrażania pewnych idei.
+
+Ze słów „open” i „pini” korzysta się czasem jak z czasowników posiłkowych
+w społeczności toki pony, ale użycie to nie zostało opisane w oficjalnej książce
+toki pony ani w kursie „o kama sona e toki pona!”.
+
+## Ćwiczenia
+
+A teraz spróbuj określić znaczenie poniższych zdań.
+
+* o open e lupa. 
+* tenpo lili la mi kama tawa sina.
+* mi wile tawa ma ante.
+* sina ken ala ken kama tawa tomo mi?
+* sina kama tawa tomo mi la o kepeken e nasin Seloka.
+* sina lon nena la sina ken lukin e ijo mute.
+
+I przetłumacz następujące zdania na toki ponę:
+
+* Czy wiesz jak to zrobić?
+* Wszystko jest możliwe.
+* Czy możesz otworzyć te drzwi?
+* Jeżeli nie posłuchasz ekspertów, twoja praca będzie zła.
+* Nadal uczę się toki pony.
+
+[Odpowiedzi](pl_answers.html#p10)
+
+[Poprzednia strona](pl_9.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_11.html)