Upload New File

pages/tokipona/pl_8.md

@@ -0,0 +1,87 @@
+% toki pona strona 8 – język pełen barw
+% /dev/urandom
+% marzec 2020
+
+Słownictwo na tej stronie:
+| słowo | znaczenie |
+|----|----|
+| kule | kolor, kolorowy |
+| jelo | żółty (i jego odcienie) |
+| laso | niebieski, zielony (i jego odcienie) |
+| pimeja | czarny, ciemny |
+| walo | biały, jasny |
+| nasa | osobliwy, dziwny, szalony, pijany |
+| jaki | brudny, obleśny, toksyczny |
+| moli | śmierć, umrzeć, umierający |
+| unpa | związek seksualny (albo małżeński) |
+
+## Kolory
+
+W toki ponie jest pięć podstawowych wyrazów dotyczących kolorów. Są to: „loje” (czerwony), „jelo” (żółty), „laso” (niebieski/zielony), „pimeja” (czarny) i „walo” (biały).
+
+Słowa te można łączyć ze sobą i z wyrazami określającymi naturalne obiekty. Dzięki
+temu otrzymamy bardziej dokładne odcienie barw:
+
+> laso sewi — niebieski („zieleń/błękit nieba”)
+
+> laso kasi — zielony („zieleń/błękit roślin”)
+
+> loje jelo — pomarańczowy („żótawa czerwień”)
+
+> jelo pimeja — brązowy („ciemny żółcień”)
+
+> walo pimeja — szary („ciemna biel”)
+
+> loje walo — różowy („jasna czerwień”)
+
+## Przykładowe zdania
+
+> kili loje lili li pona tawa mi. — Lubię truskawki/maliny („małe, czerwone owoce”).
+
+> jan lili li pana e ko jaki tan monsi ona. — Dziecko zrobiło kupę.
+
+> jan Simu o, mije li moli. — On nie żyje, Jim.
+
+> tomo ni li jo e jaki mute. ni li ike tawa mi a! — W tym pokoju jest mnóstwo
+>brudów. Nie podoba mi się!
+
+> mije mi li unpa ala e jan ante. — Mój mąż jest wierny. („nie uprawia seksu z innymi
+> ludźmi”).
+
+## Stopniowanie
+
+Mimo że w toki ponie znajdziemy słowa jak „dobry” czy „zły”, nie ma czegoś takiego,
+jak „lepszy” albo „gorszy”.
+
+Jeśli chcemy porównać dwie rzeczy, musimy użyć dwóch zdań:
+
+> mi wawa. sina wawa lili. — Jestem silniejszy od ciebie. (Ja jestem silny. Ty
+> jesteś trochę silny.)
+
+Oczywiście stopień porównania można zwiększyć, regulując różnicę między
+przymiotnikami.
+
+> mi wawa mute. sina wawa ala. — Jestem znacznie silniejszy od ciebie 
+> (Ja jestem bardzo silny. Ty jesteś słaby).
+
+## Ćwiczenia
+
+A teraz spróbuj odczytać znaczenie poniższych zdań.
+
+* kule loje li pona tawa mi.
+* o pana e telo kili loje jelo tawa mi. 
+* kasi kule sina li pona lukin tawa mi.
+* mi moku ala e telo nasa.
+* o moli ala e ona a!
+
+I przetłumacz następujące na toki ponę:
+
+* Twój dom jest większy od mojego.
+* Bardziej lubię niebieskie niebo, niż szare niebo.
+* O fuj! To jedzenie jest okropne!
+* Jestem w czerwonym domu.
+* Pijak mnie nie słucha.
+
+[Odpowiedzi](pl_answers.html#p8)
+
+[Poprzednia strona](pl_7.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_9.html)