Upload New File

pages/tokipona/pl_1.md

@@ -0,0 +1,64 @@
+% toki pona: strona 1 — podstawowe zdania
+% /dev/urandom
+% marzec 2020
+
+Nowe słownictwo na tej lekcji:
+
+| słowo | znaczenie |
+|----|----|
+| mi | ja, mnie, my, nas |
+| sina | ty, ciebie, wy, was |
+| ona | on, ona, ono, go, ją |
+| li | (oddziela podm. od czas./przym.) |
+| pona | dobry, łatwy, ulepszać, naprawić |
+| ike | zły, zawiły, zbędny |
+| suli | duży, ważny, rosnąć, powiększyć |
+| lili | mały, mało, młody, pomniejszyć |
+| kili | owoc, warzywo, grzyb |
+| soweli | ssak lądowy, zwierzę |
+
+Zacznijmy od zdania o najprostszej strukturze w toki ponie:
+
+> [rzeczownik] li [rzeczownik / przymiotnik].
+
+W języku polskim takie zdanie oznaczałoby:
+
+> [Rzeczownik] jest [rzeczownik].
+
+albo
+
+> [Rzeczownik] jest [przymiotnik].
+
+Przykładowo:
+
+> ona li suli. — On (ona, ono, oni, one) jest (są) duży (wielka, ważne).
+
+Jak widać, słowa „ona” i „suli” mogą mieć kilka powiązanych znaczeń. W praktyce
+znaczenia tych wyrazów będą bardziej zrozumiałe, gdy poznamy ich kontekst.
+
+> kili li pona — Owoc (warzywo, grzyb) jest dobry.
+
+W tym wypadku słowo „pona” ma jedno sensowne znaczenie — „dobry”.
+
+Istnieje jednak wyjątek. Jeżeli podmiot to „mi” lub „sina”, nie używamy
+słowa „li”. A więc, zamiast
+
+> sina li suli. — Jesteś ważna.
+
+mówimy
+
+> sina suli. — Jesteś ważna.
+
+## Ćwiczenia
+
+A więc, jak przetłumaczysz poniższe zdania?
+
+* Zwierzęta są ważne.
+* On jest mały.
+* Jestem wielki.
+* To jest pies.
+* Jesteś zły.
+
+[Odpowiedzi](pl_answers.html#p1)
+
+[Poprzednia strona](pl_0.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_2.html)