2021-04-03 17:32:59 +00:00
|
|
|
|
% toki pona strona dodatkowa 2 — inne systemy pisma
|
|
|
|
|
|
% /dev/urandom
|
2022-02-07 10:49:08 +03:00
|
|
|
|
% 2021-04-03
|
2021-04-03 17:32:59 +00:00
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dotąd najczęściej używanym systemem pisma używanym do zapisu toki pony jest alfabet
|
|
|
|
|
|
łaciński, ale istnieją też inne, zaadaptowane bądź stworzone wyłącznie na potrzeby
|
|
|
|
|
|
toki pony.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
## Zaadaptowane systemy pisma
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Język toki pona mieści 5 samogłosek i 9 spółgłosek. Oznacza to, że dostosowanie
|
|
|
|
|
|
pasującego do niego alfabetu wymaga dobrania zaledwie 14 liter (albo ich sekwencji),
|
|
|
|
|
|
których wymowa brzmi podobnie. Na przykład, tak alfabet toki pony może zostać
|
|
|
|
|
|
przedstawiony za pomocą liter greckich oraz cyrylicy:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| pismo łacińskie | pismo greckie | cyrylica |
|
|
|
|
|
|
|:-----:|:-----:|:--------:|
|
|
|
|
|
|
| a | α | а |
|
|
|
|
|
|
| e | ε | е |
|
|
|
|
|
|
| i | ι | и |
|
|
|
|
|
|
| j | γ | й |
|
|
|
|
|
|
| k | κ | к |
|
|
|
|
|
|
| l | λ | л |
|
|
|
|
|
|
| m | μ | м |
|
|
|
|
|
|
| n | ν | н |
|
|
|
|
|
|
| o | ο | о |
|
|
|
|
|
|
| p | π | п |
|
|
|
|
|
|
| s | σ | с |
|
|
|
|
|
|
| t | τ | т |
|
|
|
|
|
|
| u | υ | у |
|
|
|
|
|
|
| w | β | в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
> %note%
|
|
|
|
|
|
> Powyższe alfabety nie są odpowiadają greckim i rosyjskim głoskom jeden do jednego.
|
|
|
|
|
|
> Niektóre litery wymawia się inaczej w toki ponie, a inaczej w dwóch pozostałych
|
|
|
|
|
|
> systemach.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Trochę trudniej jest przedstawić toki ponę za pomocą abugidy albo abdżadu, gdzie
|
|
|
|
|
|
spółgłoski mają ustalone litery, a samogłoski zapisuje się za pomocą znaków
|
|
|
|
|
|
diakrytycznych lub dopisanych obok symboli. Najbardziej znanym abdżadem jest ten,
|
|
|
|
|
|
którego używa się w języku arabskim, a najsłynniejszą abugidą jest dewanagari (używany
|
|
|
|
|
|
przez wiele języków Indii).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* [Filmik „ARABI PONA - Arabic Script for Toki Pona | sitelen musi”][arabic]
|
|
|
|
|
|
* [„Toki Pona in Devanāgarī” (strona zarchiwizowana)][devanagari]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[arabic]:https://www.youtube.com/watch?v=Mh9Wypm6pXs
|
|
|
|
|
|
[devanagari]:https://web.archive.org/web/20060727115116/http://www.deadlybrain.org/projects/tokipona/deva_guja.php
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Język ten ma 92 możliwych kombinacji tworzących sylabę (47, jeśliby traktować „-n”
|
|
|
|
|
|
jako oddzielną sylabę). Oznacza to, że jego pismo można również przystosować do wielu
|
|
|
|
|
|
innych sylabicznych systemów pisma.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Przykładowo, poniżej przedstawione są propozycje zapisu toki pony za pomocą
|
|
|
|
|
|
koreańskiego pisma Hangul. (Technicznie rzecz biorąc, Hangul składa się z symboli
|
|
|
|
|
|
literowych złożonych w bloki sylabiczne).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* [„Writing Toki Pona with Korean Hangul” (strona zarchiwizowana)][hangularch]
|
|
|
|
|
|
* [„Hangul for Toki Pona” na Reddicie][hangulred]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[hangularch]:https://web.archive.org/web/20070313181500/http://www.tokipona.bravehost.com/korean.html
|
|
|
|
|
|
[hangulred]:https://www.reddit.com/r/tokipona/comments/8mx951/hangul_for_toki_pona/
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Jeśli zmienić nieco brzmienia głosek, toki ponę można zapisać również za pomocą
|
|
|
|
|
|
japońskiej hiragany:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* [„Hiragana for Toki Pona”][hiragana1]
|
|
|
|
|
|
* [„sitelen Hiragana (ひらがな)” na Reddicie][hiragana_red]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[hiragana1]:https://www.deviantart.com/derroflcopter/journal/Hiragana-for-Toki-Pona-339541633
|
|
|
|
|
|
[hiragana_red]:https://www.reddit.com/r/tokipona/comments/e7g91u/sitelen_hiragana_%E3%81%B2%E3%82%89%E3%81%8C%E3%81%AA/
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
## sitelen pona
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Najbardziej rozpowszechnioną alternatywą dla pisma toki pony jest logograficzne pismo
|
|
|
|
|
|
*sitelen pona* („proste pismo”), stworzone przez samą Sonję Lang i opisane
|
|
|
|
|
|
w oficjalnej książce.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Podobnie jak w łacinie czy cyrylicy, zdania są zapisywane od lewej do prawej i od
|
|
|
|
|
|
góry do dołu, ale zamiast oddzielnych znaków dla głosek lub sylab, każdy symbol tym
|
|
|
|
|
|
systemie pisma jest znakiem przedstawiającym oddzielne słowo. Słowa nieoficjalne są
|
|
|
|
|
|
zapisywane wewnątrz kartusza (zaokrąglony prostokąt otaczający znaki), w którym każdy
|
|
|
|
|
|
kolejny symbol oznacza pierwszą literę słowa, które przedstawia.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* **[Pełny opis, przykładowe teksty i fonty](pl_sitelen_pona.html)**
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pismo [„sitelen sitelen”](https://jonathangabel.com/toki-pona/) Jonathana Gabela
|
|
|
|
|
|
zostało zaprojektowane jako piękniejszy sposób na zapis tekstów w języku toki pona. Jest ono pismem nieliniowym, opartym na piśmie Majów.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pismo sitelen sitelen jest znacznie bardziej skomplikowane niż łacina czy sitelen
|
|
|
|
|
|
pona, i dlatego jest używane znacznie rzadziej. Za to napisane za jego pomocą teksty,
|
|
|
|
|
|
takie jak [ten kontrakt](https://www.jonathangabel.com/archive/2012/artworks_lipu-lawa-pi-esun-kama.html)
|
|
|
|
|
|
albo [lista przysłów](https://jonathangabel.com/toki-pona/dictionaries/gallery/).
|
|
|
|
|
|
Wiele z tych przysłów wymieniono również w oficjalnej książce. Nie można zaprzeczyć,
|
|
|
|
|
|
że wyglądają one przepięknie.
|
|
|
|
|
|
|
2021-04-04 14:24:22 +00:00
|
|
|
|
[Strona początkowa](pl_index.html)
|
