lipu-sona/pages/tokipona/nimi_pi_pu_ala.md

289 lines
9.3 KiB
Markdown
Raw Normal View History

2020-10-24 15:02:25 +03:00
% nimi pi pu ala pi toki pona
% /dev/urandom
% tenpo mun #10 pi tenpo sike #2020
2020-10-24 21:36:53 +03:00
# nimi pi pu ala
2020-10-24 15:02:25 +03:00
lipu lawa pi toki pona ("pu") li jo e **nimi 120**. taso, nimi ante li lon. ona
li kama tan ni:
* tan #1 la, **nimi li lon tenpo pini**, taso ona li lon pu ala.
* tan #2 la, jan li pali e **nimi sin** lon tenpo ni: pu li pali pini.
jan mute la, nimi ni li pona. jan ante la, nimi ni li ike. lipu ni la, mi wile
toki e nimi sin kepeken nimi pu taso.
---
## kin
ijo mute la, nimi "**kin**" li sama nimi "a". ona li sama ale lon pu. taso, ona
li ante lili.
nimi "kin" li ken toki e ni: ijo tu, anu kama tu, li jo e sama.
anu la, ona li ken suli e wawa nimi. nimi "a" li pali sama, taso jan li kepeken
e nimi "a", e nimi "kin" la, ona li toki e ni: nimi "a" li suli e wawa pilin.
nimi "kin" li suli e wawa nimi. kama pi mute lili la, ona li ken sama nimi
"mute".
## namako
nimi "**namako**" li sama nimi "sin" lon pu, taso ona li ante lon tenpo pini ni:
nimi ni li tu.
tenpo pini la, nimi "sin" li toki e ni taso: ni li **kama tan tenpo pini lili**.
**jan li pali e ni**.
nimi "namako" li toki e ni: kulupu ijo wan li lon. jan li **ken pana e ijo tawa
kulupu ni**. ijo ni li ijo namako.
nimi "namako" li nimi ijo la, ona li ken toki e ni: sina pana e ijo ni tawa moku
la, pilin moku ona li ante. (sina ken toki e ni kepeken nimi "sin moku").
## oko
nimi "**oko**" li sama nimi "lukin" lon pu, taso tenpo pini la, ona li jo e kon
ante.
tenpo pini la, nimi "lukin" li nimi pali. nimi "oko" li nimi ijo. __oko__ li wan
sijelo. jan en soweli lukin kepeken __oko__ ona.
tenpo ni la, nimi "lukin" li nimi pali, li nimi ijo. __lukin__ li wan sijelo.
jan en soweli li lukin kepeken __lukin__ ona.
toki insa mi la, ante ni li pona. nimi "kute" li sama nimi "lukin" pi tenpo ni.
ona li nimi ijo, li nimi pali. ("jan en soweli li kute kepeken kute ona.")
## apeja
nimi "**apeja**" li nimi pi tenpo pini. ona li toki e ni:
jan li pali e ijo ike lon tenpo pini. jan sama, anu jan ante, li pilin ike tan ni.
## kipisi
nimi "**kipisi**" li nimi pi tenpo pini. ona li toki e ni:
jan li pali e ni: tenpo pini la, ijo wan li lon. ona li ante e ona tawa ni: ijo
tu lili, anu ijo mute lili, li lon.
ijo ni li lon sama soweli la, jan li __kipisi__ e ona la, ona li moli.
nimi pali la, nimi "kipisi" li sama nimi "tu". taso, sin la, nimi "tu" li nimi
ante, li nimi nanpa.
ilo kipisi (nimi ante: "ilo pi tu ijo") li ilo kiwen ni: palisa tan poka wan
tawa poka ante la, ona li sama lipu. palisa tan monsi tawa sinpin la, ona li
suli. poka pi sama lipu li tawa lon selo ijo, ona li ken pakala e selo.
## leko
nimi "**leko**" li nimi pi tenpo pini. ona li toki e ni:
ijo li __leko__ la, poka ale ona li sama supa. sitelen la, leko pona li jo e poka
4. poka ale li palisa. poka tu li wan lon ma wan la, ona li lukin sama ni:
sitelen "L" pi sitelen Lasina, anu sitelen "pi" pi sitelen pona. poka anpa li
sama poka sewi. poka pi poka wan li sama poka pi poka ante.
lon la, leko pona li jo e poka 6. ijo ante li sama. poka sinpin li sama poka
monsi.
leko li pona mute la, poka ale li jo e suli sama.
ma Tansi la, kulupu esun Leko ("Lego") li pali e ijo musi ni: ona li sama leko,
taso ijo tu li ante. sewi ona li jo e nena lili. anpa ona li jo e lupa lili. jan
li ken wan e ijo musi kepeken nena ni, kepeken lupa ni. jan li ken pali e ijo
musi mute kepeken ijo musi ni. ken la, nimi "leko" li kama tan nimi pi kulupu
esun.
sin la, nimi "leko" li ken toki e ijo ante.
ken la, jan li tawa tan supa anpa tawa supa sewi, anu tan supa sewi tawa supa anpa,
kepeken noka la, ona li wile tawa lon supa lili lon insa nasin ona. supa lili ni
li "leko".
## monsuta
nimi "**monsuta**" li nimi pi tenpo pini. ona li toki e ni:
* ijo \#1 la, **monsuta li sama soweli**. ken la, monsuta li suli mute. ken la,
monsuta li wawa mute. jan li lukin e monsuta, anu kute e monsuta la, ona
li pilin ike, li pilin e ni: "mi jo e wawa lili".
* ijo \#2 la, **monsuta li pilin**. jan li pilin ike, li pilin e ni: "mi jo e
wawa lili", li pilin e ni: "lon mi li awen ala". ona li pilin monsuta. jan li
ken pilin monsuta tan ijo mute.
## kapesi
nimi "**kapesi**" li nimi pi tenpo pini. jan pi mute lili lili li toki kepeken
ona. ona li toki e ni:
* ijo \#1 la, kapesi li kule. kule "kapesi" li **jelo pimeja**. ma li jo e kasi
ala la, ona li kapesi.
* ijo \#2 la, kapesi li moku telo. ona li jelo pimeja anu pimeja, li kama tan
kiwen lili kasi. jan mute la, ona li moku e ona la, ona li kama jo e wawa ni:
ona li ken pali lon tenpo mute.
## majuna
nimi "**majuna**" li nimi pi tenpo pini. jan pi mute lili li toki kepeken
ona. ona li toki e ni:
ijo li kama tan tenpo pini suli. jan li __majuna__ la, jan li lon tenpo suli.
## pasila
nimi "**pasila**" li nimi pi tenpo pini. jan pi mute lili lili li toki kepeken
ona. ona li toki e ni:
ijo li __pasila__ la, ona li **pona insa**. ken la, ijo li pali anu pali ala e
ijo pona. taso, ijo li jo e ijo lili lon insa ona. jan li ken kama sona e ona
lon tenpo lili.
pali li __pasila__ la, jan li ken pali e ona lon tenpo lili, anu kepeken wawa
lili.
tenpo ni la, nimi "pasila" li nimi ma. ma suli Amelika la, ma Pasila (Brasil) li
lon. ma tomo lawa ona li ma tomo Pasilija (Brasília). ma Pasila li suli #5 lon
ma ale, li jo e mute jan suli #6 lon ma ale.
## pake
nimi "**pasila**" li nimi pi tenpo pini. ona li toki e ni:
jan li __pake__ e ijo la, jan li pali e ni: ijo li ken ala pali. taso, jan li
pakala ala e ona. jan li pini pake e ijo la, ijo li ken pali.
jan li __pake__ e pali la, jan li pali e ni: pali sin li kama ala lon tenpo ni.
pali pi tenpo pini li awen.
## pata
nimi "**pata**" li nimi pi tenpo pini. jan pi mute lili lili li toki kepeken
ona. ona li toki e ni:
jan li __pata__ pi jan ante la, jan li jan sama ona.
## tuli en po
nimi "**tuli**" en nimi "**po**" li nimi nanpa pi tenpo pini. jan pi mute lili
lili li toki kepeken ona. taso, jan li wile pali e nasin sin pi toki nanpa pi
toki pona la, ona li ken toki kepeken ona. ona li toki e ni:
nimi "__tuli__" li sama nimi "tu wan" (3).
nimi "__po__" li sama nimi "tu tu" (4).
## powe
nimi "**powe**" li ken toki e ijo ni:
* ijo \#1 la, **sona li ike**. ona li toki e ijo pi lon ala. anu la, ona li toki
e ijo lon, taso sona li ante lon.
* ijo \#2 la, ijo li sama lukin, li sama kute, li sama pilin, **taso ona li ante
insa**. ken la, ona li ike. taso, kama mute ante la, ona li ken pona. ("len pi
selo soweli powe" li kama tan soweli ala. lon soweli li suli tawa sina la, ona
li pona tawa sina.)
2021-04-14 12:11:29 +03:00
## soko
nimi "**soko**" li nimi sin.
soko li kili. taso, ona en kili mute li ante. kili mute li wan kasi. soko li wan
kasi ala. soko li jo e linja mute lon ma. soko li kama jo e ijo wile kepeken
ona. soko li kama ala jo e wawa tan suno.
sona pi ijo lon la, soko en kasi li jo e sama lili. soko en soweli li jo e sama
lili.
2020-10-24 15:02:25 +03:00
## soto en teje
nimi "**soto**" en nimi "**teje**" li nimi sin.
nimi ni li toki e nasin, li toki e poka. ona li lon kulupu sama pi nimi ni: nimi
"sewi" en nimi "anpa" en nimi "sinpin" en nimi "monsi".
"soto" en "teje" li poka ante.
```
|<---------------------------------------->|
soto teje
```
jan pi mute suli li sitelen kepeken luka teje ona. jan pi mute lili li sitelen
kepeken luka soto ona.
sitelen Lasina en sitelen pona la, palisa sitelen li open lon poka soto, li pini
lon poka teje. sitelen Alapi (اَلْعَرَبِيَّةُ) en sitelen Iwisi (עִבְרִית) la, palisa
sitelen li open lon poka teje, li pini lon poka soto.
tenpo pini la, nimi "teje" li nimi "te". kon ona li sama.
## tonsi
nimi "**tonsi**" li nimi sin.
jan li mije taso ala, li meli taso ala la, ona li __tonsi__.
ni li ken: jan li meli, li tonsi. jan li mije, li tonsi. jan li mije, li meli,
li tonsi.
anu la, jan li kama lon la, jan li toki e ni: "ona meli/mije". taso, ona li
meli/mije ala. jan ni li __tonsi__.
kon pi nimi "tonsi" li kiwen ala. o sona e ni: jan li toki e ni: "mi meli" anu
"mi mije" anu "mi tonsi" la, o kute e ona. o awen e sona ni. sina toki e ona la,
o toki ala e sona ike.
2021-03-01 13:38:08 +03:00
## jasima
nimi "**jasima**" li nimi sin.
sinpin ni li lon: sina lukin e ona la, sina ken lukin e sitelen ni: sina en ma
poka sina li lon ona. sina pali e tawa la, sitelen ni li pali e tawa sama.
sitelen ni li __jasima__. sinpin li __jasima__ e sina, e poka sina.
selo telo li sama supa la, telo li ken __jasima__ e sewi.
ma pi mute lili la, jan anu ilo li kalama la, kalama sama li kama lon tenpo kama
lili. kalama ni li kalama __jasima__. ma li __jasima__ e kalama ni.
## lanpan
nimi "**lanpan**" li nimi sin.
jan li __lanpan__ e ijo la, ni li lon: tenpo pini la, ona li jo ala e ijo. tenpo
ni la, ona li kama jo e ijo.
ni li ken: tenpo pini la, jan ante li jo e ijo. ona li wile e ni: ona li
awen jo e ijo.
## linluwi
nimi "**linluwi**" li nimi sin.
ilo sona mute li ken toki tawa ilo sona ante kepeken __linluwi__. lipu mute en
kalama mute en sitelen tawa mute li lon __linluwi__. ilo li ken linja tawa
__linluwi__ kepeken nasin mute.
ilo sona Pisi (PC) en ilo sona Makintosi (Macintosh) en ilo toki Apon (iPhone)
en ilo toki Antowi (Android) en ilo mute ante li ken pali kepeken __linluwi__.
lipu ni li lon __linluwi__, li jo e nimi nasin
2021-03-01 14:19:15 +03:00
`https://rnd.neocities.org/tokipona/nimi_pi_pu_ala.md`.
2021-03-01 13:38:08 +03:00
## misikeke
nimi "**misikeke**" li nimi pi tenpo pini.
__misikeke__ li ijo pi pona sijelo.
sijelo sina li ike la, ni li ken: sina moku anu kepeken e __misikeke__. ona li
pona e sijelo sina.