% lipu sona pona (kurs toki pony) % /dev/urandom % 2021-02-26 Ta seria jest swego rodzaju nieoficjalnym kursem edukacyjnym na temat języka toki pona — języka sztucznego stworzonego w roku 2001, a następnie korygowanego na przestrzeni wielu lat przez Sonję Lang. Język ten zbudowany jest wokół idei minimalistycznego projektu i upraszczaniu myśli poprzez rozbicie skomplikowanych koncepcji na ich podstawowe elementy. Toki pona używa 120 „oficjalnych słów” (i parę dodatkowych, wykorzystywanych czasem przez społeczność), ma niezwykle prostą gramatykę i korzysta z zaledwie kilkunastu, ciężkich do pomylenia, głosek. W rezultacie język ten uważany jest za niesamowicie prosty do przyswojenia. Niektórzy uważają, że można nauczyć się go czytać w ciągu kilku dni, a w ciągu kilku tygodni — stać się biegłym jego użytkownikiem. Jednak tak prosty język ma swoje ograniczenia. Wiele słów ma wiele różnych znaczeń, a niektórych zwrotów i zdań nie można zrozumieć, nie znając kontekstu. By wyrazić niektóre koncepje, trzeba skonstruować nowe frazy lub wyrazić je innymi słowy, (co jest — jak wspomniano wcześniej — częścią założenia tego języka). À propos kontekstu — toki pona w dużej mierze polega właśnie na nim. Różne osoby mogą opisywać te same podstawowe rzeczy w zupełnie odmienny sposób. Jest to częścią idei ów języka. Nawet niektóre zasady gramatyki bywają interpretowane na różny sposób przez różne osoby — czy to ze względu na ich mowę ojczystą, czy może na preferencje dotyczące dokładniejszej komunikacji swoich myśli. Ponadto, toki pona została zaprojektowana tak, by być łatwa w użytkowaniu, bez względu na czyjś ojczysty język. Głoski oraz struktura sylab toki pony są dobrane tak, by mogły być łatwe w wymowie dla użytkowników różnych języków. # Informacje o tym kursie Istnieje już wiele źródeł, dzięki których można nauczyć się toki pony. Najważniejszą, i — według mnie — najlepszą, jest opublikowana przez Sonję Lang w 2014 roku [oficjalna książka toki pony](https://tokipona.org/) (zwana również „pu”). Nie jest za darmo, ale jest dobrze napisana i obfituje w szereg tekstów do przeczytania, i — co najważniejsze — dobrze radzi sobie z objaśnianiem języka. Warta uwagi jest również seria filmików [„12 days of sona pi toki pona”](https://www.youtube.com/watch?v=4L-dvvng4Zc) (12 dni nauki toki pony) Mitcha Halleya („jan Misali”) na YouTubie. Obejmuje ona cały język w dwunastu krótkich filmach, z których każdy zawiera 10 słów z oficjalnego słownika (psst: inspirowałem się nią, tworząc swoją stronę). Jednym ze starszych i bardziej wpływowych, (ale obecnie niedostępnych) zasobów internetowych był również internetowy kurs „o kama sona e toki pona”, (co oznacza „naucz się toki pony!”) Bryanta Knighta ("jan Pije"). Przed przejściem twórcy na emeryturę była to jedna z najwcześniejszych stron toki pony dostępnych online. W związku z tym miała pewne różnice w sposobie użycia pewnych wyrazów. Wcześniejsze wersje kursu budziły również pewne kontrowersje związane z włączeniem do nich treści kilku dość fanatycznych stwierdzeń i tekstów. Celem mojego kursu jest, po pierwsze, zaprezentowanie pełnowartościowego źródła informacji dotyczącego języka toki pona, a po drugie, opisanie go tak, jak jest dzisiaj używany wśród swojej społeczności. Na niektórych stronach znajdziecie sekcję "Różnice dialektalne", która będzie wspominać, czym różnią się od siebie informacje przedstawione w kursie i jak toki pona są wykorzystywane w społeczności. Strona zerowa przedstawi podstawowe informacje na temat ortografii i wymowy języka. Każda następna strona wprowadzi dziesięć nowych słów spośród wszystkich 120 dostępnych w słowniku toki pony. ## Spis treści ### Kurs * [strona 0 – ortografia i wymowa](pl/0) * [strona 1 – podstawowe zdania](pl/1) * [strona 2 – przymiotniki](pl/2) * [strona 3 – czasowniki i dopełnienie](pl/3) * [strona 4 – o nie! więcej słownictwa](pl/4) * [strona 5 – to i owo](pl/5) * [strona 6 – przyimki oraz położenie](pl/6) * [strona 7 – zdania wykrzyknikowe, pytające, rozkazujące i imiona](pl/7) * [strona 7a – więcej na temat budowania nieoficjalnych słów](pl/7a) * [strona 8 – język pełen barw](pl/8) * [strona 9 – kontekst i złożone przymiotniki](pl/9) * [strona 10 – czasowniki posiłkowe, czas i miejsce](pl/10) * [strona 11 – liczebniki](pl/11) * [strona 12 – to już jest koniec](pl/12) * [strona 13 – edycja ze specjalnym słownikiem](pl/13) ### Dodatki * [dodatek: strona 1 – słowa stare i nowe](pl/x1) * [description of some of these words in toki pona](nimi_pi_pu_ala/) * [dodatek: strona 2 – other writing systems](pl/x2) * [sitelen pona](pl/sitelen_pona) * [słownik](pl/dictionary) * [my personal style](personal_style/) * [credits and acknowledgements](credits/) * [original works and translations by jan Lentan](lentan) ## Learn more * [sona pona](https://sona.pona.la), a wiki about toki pona and its community. * [linku.la](https://linku.la/) / [nimi.li](https://nimi.li/), an interactive dictionary. * Words are grouped by how many speakers embrace a given word (ranging from widely accepted words to one-person creations). When learning the language, use "core, common". * The "uncommon, obscure, sandbox" categories include more injokes and personal experiments -- they are nice to be aware of, but you won't need to use them in regular conversations. * [lipamanka's semantic spaces dictionary](https://lipamanka.gay/essays/dictionary), explaining toki pona content words in depth. * [ilo Muni](https://ilo.muni.la/), an ngrams viewer similar to [Google Ngrams](https://books.google.com/ngrams/). Good for learning about how toki pona usage changed over time. * [Jonathan Gabel's lessons](https://jonathangabel.com/toki-pona) teach "sitelen sitelen", a rather ornamental-looking (if uncommon in general usage) writing system for toki pona. * learn [luka pona](https://luka.pona.la/), a sign language designed to be used in the toki pona community. ## Immerse yourself * read [lipu tenpo](https://liputenpo.org), a toki pona magazine * listen to [kalama sin](https://www.youtube.com/playlist?list=PLjOmpMyMxd8Qs2mAXcLk817tQy_AQj09u), a podcast in toki pona * listen to [toki pona music](https://www.youtube.com/playlist?list=PLeCE5N29ioyUbj_lvYm9IdGJnE2HPacVv) * read [stories in toki pona](https://sona.pona.la/wiki/Literature), some of which were submitted in [writing contests](https://utala.pona.la) ## Join communities * [ma pona pi toki pona](https://discord.gg/mapona) Discord server, the largest active toki pona community * [kama sona](https://discord.gg/ChC6qtVsSE), a beginner-oriented Discord server * [r/tokipona](https://reddit.com/r/tokipona) on Reddit * [Facebook group](https://www.facebook.com/groups/sitelen) * If you would rather join a smaller community, [check here](https://sona.pona.la/wiki/Communities)! You may also check out [recommendations](/recs_2021/) from jan Lentan in 2020-2021! --- Licencja Creative Commons
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska. Licencja Creative Commons
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.