From c980c5d8a9f30be1e1f7501a5e8b6f4915b10ee8 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:07:42 +0000 Subject: [PATCH] Upload New File --- pages/tokipona/pl_7a.md | 87 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 87 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_7a.md diff --git a/pages/tokipona/pl_7a.md b/pages/tokipona/pl_7a.md new file mode 100644 index 0000000..ef2b934 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_7a.md @@ -0,0 +1,87 @@ +% page 7a — więcej na temat budowania nieoficjalnych słów +% /dev/urandom +% marzec 2020 + +By dowiedzieć się, jak tworzone są nieoficjalne słowa, najpierw musisz +nauczyć się zasad działania fonologii toki pony. Słowa w tym języku są konstruowane +według systemu \(C\)V\(N\). To oznacza, że każda sylaba składa się z opcjonalnej +dowolnej spółgłoski, samogłoski i opcjonalnej spółgłoski nosowej (czyli „n”). + +W dodatku sekwencje „ji”, „ti”, „wo” i „wu” są zabronione, przez co muszą +zostać zastąpione kolejno przez „i”, „si”, „o” i „u”. + +Oto spis wszystkich dozwolonych sylab: + +| a | e | i | o | u | an| en| in| on| un| +|:-:|:-:|:-:|:-:|:-:|:-:|:-:|:-:|:-:|:-:| +| a | e | i | o | u | an| en| in| on| un| +|ja |je | |jo |ju |jan|jen| |jon|jun| +|ka |ke |ki |ko |ku |kan|ken|kin|kon|kun| +|la |le |li |lo |lu |lan|len|lin|lon|lun| +|ma |me |mi |mo |mu |man|men|min|mon|mun| +|na |ne |ni |no |nu |nan|nen|nin|non|nun| +|pa |pe |pi |po |pu |pan|pen|pin|pon|pun| +|sa |se |si |so |su |san|sen|sin|son|sun| +|ta |te | |to |tu |tan|ten| |ton|tun| +|wa |we |wi | | |wan|wen|win| | | + +Istnieje jeszcze jedna zasada: zaraz po samołgłosce nie może nastąpić kolejna +samogłoska, a zaraz po głosce „n” nie może nastąpić „m” ani kolejne „m”. + +> %info% +> Zasada z „n” i „m” nie została wspomniana w oficjalnej książce, +> ale wszystkie wspomniane tam nazwy własne się jej trzymają, (np. Mjanma +> została zapożyczona jako „ma Mijama”, nie — „ma Mijanma”). + +Spółgłoski nieobecne w toki ponie muszą zostać zastąpione przez podobne +głoski. Na przykład Rzym („Roma”) zamienia się w „ma tomo Loma”, a Dżakarta +przekształcono w „ma tomo Sakata”. + +| spółgłoska | odpowiadająca głoska | +|:----:|:----| +| k | „k”, „g”, polskie „h”, francuskie „r” | +| l | „l”, polskie „r” czasem angielskie „r” | +| m | „m” | +| n | „n”, „m” na końcu sylaby | +| p | „p”, „b”, „f”, czasem „w” | +| s | „s”, „z”, „dż”, „cz”, „sz”, „rz/ż”, „c”, „ks” | +| t | „t”, „d”, „dź/dzi” | +| w | „w”, „ł”, często angielskie „r” | + +Jeżeli w jakimś słowie występuje kilka spółgłosek pod rząd, najlepiej +zostawić tylko jedną. Ewentualnie można zrobić z nich osobne sylaby. + +Jeśli chcemy dodać spółgłoskę ze względu na skupisko dwóch samogłosek, +najlepiej wybrać „w” lub „j”, ponieważ te najlepiej się kryją wśród innych głosek, +(np. Azja — „ma Asija” lub Erytrea — „ma Eliteja”). + +W razie, gdybyśmy zdecydowali się utworzyć dwie sylaby, by rozdzielić zbitkę +spółgłosek, albo powtarzamy samogłoskę występującą w poprzedniej sylabie, +albo wstawiamy „u”. (np. Islandia („Ísland„) — „ma Isilan”, a Szkocja — „ma Sukosi”). + +Przy tworzeniu nazw miast, najlepiej wzorować się na tym, jak mieszkańcy tego +miasta by wymówili tę nazwę. Na przykład kanadyjskie Toronto w oficjalnej książce +zostało zapisane jako „ma tomo Towano”, nie — „ma tomo Tolonto”. + +Nazwy państw mogą zostać zaczerpnięte z formy w dopełniaczu lub nazwy używanej +przez dany lud. Na przykład rodzima nazwa Japonii to „Nippon”, ale japończycy +i język japoński są kolejno określane jako „Nihonjin” i „Nihongo”. Na podstawie +dwóch ostatnich słów utworzono nieoficjalne słowo „Nijon”. Podobnie słowo +„Wensa” (Szwecja) pochodzi od wyrazu „svenska” („szwedzki”). + +Jeżeli nazwa kraju lub miasta jest często skracana, można utworzyć nieformalne słowo +w oparciu o ten skrót. Przykładowo Los Angeles („L.A.”) staje się „ma tomo Ele”, +a Wielka Brytania („U.K.”) — „ma Juke”. Ta sama zasada może zostać zastosowana +w innojęzycznych akronimach: Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich +(rosyjski skrót: „СССР”) zmienia się w „ma Sesesele”. + +Niektórzy stosują zasadę, że jeśli powstałe w ten sposób nieoficjalne słowo brzmi +tak samo, jak rodzime słowo toki pony, to nieoficjalne słowo powinno zostać +nieco zmodyfikowane. Na przykład imię „Mary” (skąd zresztą „meli” właśnie pochodzi) +zwykle zmienia się „jan Mewi”. W ten sposób można uniknąć nieporozumień. + +Istnieją jeszcze inne zasady, ale są różnie postrzegane przez różnych ludzi. +Inną listę zasad tokiponizacji można znaleźć w oficjalnej książce. Lista ta +jest krótsza, ale za to mniej szczegółowa. + +[Powrót do strony 7](pl_7.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) \ No newline at end of file