diff --git a/pages/tokipona/pl_2.md b/pages/tokipona/pl_2.md new file mode 100644 index 0000000..5534ef9 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_2.md @@ -0,0 +1,99 @@ +% toki pona: strona 2 — przymiotniki +% /dev/urandom +% march 2020 + +Nowe słownictwo na tej lekcji: + +| słwo | znaczenie | +|--------|-------------------------------| +| ala | nie, zero | +| ale/ali | wszystko, każdy, wszechświat | +| utala | wojna, walczyć, wyzwanie | +| wawa | mocny, silny | +| suwi | słodki, uroczy | +| jan | osoba, ludzie, ludzkość | +| mama | rodzic, przodek, twórca, źródło | +| meli | kobieta, żeński, żona | +| mije | mężczyzna, męski, mąż | +| moku | jedzenie, danie, jeść | + +> %warning% +> Słowa na tej stronie opisane są za pomocą podstawowych wyrazów. Ponieważ +> każde słowo w toki ponie może przyjąć formę dowolnej części mowy. Na przykład +> słowo „utala” może oznaczać „wojowniczy”, „agresywny” czy „rywalizować”, +> a „jan” — „ludność”, „ludowy”, „naród” bądź „narodowy”. + +Dodatkowe przymiotniki mogą zostać dodane w celu dokładniejszego zdefiniowania +podmiotów. W toki ponie przymiotnik stawia się po określanym rzeczowniku. +W niektórych wypadkach dzieje się tak też w polszczyźnie — na przykład +w wyrażeniu „chleb razowy” przymiotnik jest na drugim miejscu. W toki ponie +wygląda to tak: + +> jan wawa — silny człowiek + +Wiele wspomnianych wcześniej rzeczowników może zostać użytych jako przymiotniki. +Na przykład wyrazy „mi”, „sina” oraz „ona” mogą posłużyć jako zaimki dzierżawcze. + +> mama mi — mój rodzic + +> soweli sina — twój zwierzak + +> moku ona — jego/jej/ich jedzenie + +Dodatkowo przymiotników można użyć jako rzeczowników. + +> wawa sina — twoja potęga + +> suli ona — jego/jej/ich rozmiar + +> %info% +> Warto zwrócić uwagę na wyrażenie „jan pona”. Dosłownie znaczy ono +> „dobry człowiek”, ale oficjanie oznacza przyjaciela. + +Do rzeczownika doczepić można kilka przymiotników: + +> soweli lili suwi — uroczy pupil („małe zwierzę”) + +A oto przykładowe zdania: + +> mama mi li pona. — Moi rodzice są dobrzy. + +> kili suwi li moku pona. — Słodkie owoce to dobre jedzenie. + +> jan utala li wawa. — Wojownik („osoba walcząca”) jest silny. + +> jan lili mi li suwi. — Moje dzieci („mali ludzie”) są uroczy. + +> sowli lili li wawa ala. — Małe zwierzątka nie są silne. + +> %warning% +> Należy zauważyć, że cząstka „li” jest usuwana tylko wtedy, gdy podmiotem +> jest słowo „mi” lub „sina”. Jeśli dodamy do niego jakiekolwiek inne przymiotniki, +> partykuła „li” pozostanie. + +> %info% +> Oprócz „mije” i „meli”, używa się również wyrazu „tonsi”, odnoszącego się +> do osób niebinarnych i tych nieuważających się za mężczyznę czy kobietę. +> Patrz: [dodatek: strona 1](pl_x1.html), aby dowiedzieć się więcej. + +## Ćwiczenia + +A teraz spróbuj dowiedzieć się, co oznaczają te zdania: + +* meli mi li pona. +* mije sina li suli. +* mama mije mi li wawa. +* soweli ale li pona. +* kili li moku suli. + +I przetłumacz poniższe na toki ponę: + +* Moja żona jest urocza. +* Wszyscy wojownicy są źli. +* Moi przyjaciele są twoimi przyjaciółmi. +* Twój syn jest silny. +* Mały owoc jest słodki. + +[Odpowiedzi](pl_answers.html#p2) + +[Poprzednia strona](pl_1.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_3.html)