From 44d1cbde809efbc3abead59a20eb60b057360c78 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:00:40 +0000 Subject: [PATCH 01/52] Polish translation --- pages/tokipona/pl_0.md | 45 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 45 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_0.md diff --git a/pages/tokipona/pl_0.md b/pages/tokipona/pl_0.md new file mode 100644 index 0000000..d4c9b90 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_0.md @@ -0,0 +1,45 @@ +% toki pona: strona 0 – pisownia i wymowa +% /dev/urandom +% marzec 2020 + +Język *toki pona* używa tylko czternastu liter alfabetu łacińskiego. Wszystkie +z nich mają logiczną i spójną wymowę. + +Oto alfabet toki pony: a,e,i,j,k,l,m,n,o,p,s,t,u,w. + +Wszystkie słowa w toki ponie zapisywane są małymi literami, nawet na początku zdania. + +Większość słów toki pony czytana jest podobnie, jak w języku polskim. Jedynym wyjątkiem +jest „w” wymawiane w toki ponie jak polskie „ł”. + +> %info% +> Międzynarodowy Alfabet Fonetyczny (IPA lub spolszczone MAF) jest popularnym wśród lingwistów +> sposobem zapisu brzmienia słów. Jest on oparty na alfabecie łacińskim, ale zawiera +> wiele zmodyfikowanych lub dodatkowych znaków opisujących wszystkie rodzaje dźwięków. +> Na przykład słowo „język” w IPA zapisuje się jako /ˈjɛ̃.zɨk/. W toki ponie zapis +> każdego słowa odpowiada jego wymowie w IPA! Stąd „toki pona” wymawia się /toki pona/. + +Jako że głosek jest w toki ponie niewiele, każda litera może zostać wymówiona +w różny sposób. Na przykład litery „p”, „t” i „k” można wymówić jako /b/, /d/ i /g/. +Taki manewr spowodowałby niemały zamęt w innych językach, ale zasób głosek +toki pony został dobrany tak, aby każda z nich była pospolita i łatwa w odróżnieniu. + +We wszystkich słowach w języku toki pona akcent pada na pierwszą sylabę. + +## Ćwiczenia + +Część słownictwa toki pony została zaczerpnięta z chorwackiego. Język ten +jest spokrewniony z polskim, dlatego niektóre wyrazy toki pony będą brzmieć znajomo. +Oto kilka z nich: + +| toki pona | chorwacki | polski | +|----------|------------------------|------------| +| ona | ona | ona | +| sijelo | tijelo | ciało | +| noka | noga | noga | +| luka | ruka | ręka | +| lawa | glava | głowa | +| oko | oko | oko | +| poka | boka _(dopełniacz od „bok”)_ | boku _(od „bok”)_| + +[Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_1.html) From 1033dacbc914a643e965cf99899b87d3a5a49ebe Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:03:59 +0000 Subject: [PATCH 02/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_1.md | 64 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 64 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_1.md diff --git a/pages/tokipona/pl_1.md b/pages/tokipona/pl_1.md new file mode 100644 index 0000000..9d37277 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_1.md @@ -0,0 +1,64 @@ +% toki pona: strona 1 — podstawowe zdania +% /dev/urandom +% marzec 2020 + +Nowe słownictwo na tej lekcji: + +| słowo | znaczenie | +|----|----| +| mi | ja, mnie, my, nas | +| sina | ty, ciebie, wy, was | +| ona | on, ona, ono, go, ją | +| li | (oddziela podm. od czas./przym.) | +| pona | dobry, łatwy, ulepszać, naprawić | +| ike | zły, zawiły, zbędny | +| suli | duży, ważny, rosnąć, powiększyć | +| lili | mały, mało, młody, pomniejszyć | +| kili | owoc, warzywo, grzyb | +| soweli | ssak lądowy, zwierzę | + +Zacznijmy od zdania o najprostszej strukturze w toki ponie: + +> [rzeczownik] li [rzeczownik / przymiotnik]. + +W języku polskim takie zdanie oznaczałoby: + +> [Rzeczownik] jest [rzeczownik]. + +albo + +> [Rzeczownik] jest [przymiotnik]. + +Przykładowo: + +> ona li suli. — On (ona, ono, oni, one) jest (są) duży (wielka, ważne). + +Jak widać, słowa „ona” i „suli” mogą mieć kilka powiązanych znaczeń. W praktyce +znaczenia tych wyrazów będą bardziej zrozumiałe, gdy poznamy ich kontekst. + +> kili li pona — Owoc (warzywo, grzyb) jest dobry. + +W tym wypadku słowo „pona” ma jedno sensowne znaczenie — „dobry”. + +Istnieje jednak wyjątek. Jeżeli podmiot to „mi” lub „sina”, nie używamy +słowa „li”. A więc, zamiast + +> sina li suli. — Jesteś ważna. + +mówimy + +> sina suli. — Jesteś ważna. + +## Ćwiczenia + +A więc, jak przetłumaczysz poniższe zdania? + +* Zwierzęta są ważne. +* On jest mały. +* Jestem wielki. +* To jest pies. +* Jesteś zły. + +[Odpowiedzi](pl_answers.html#p1) + +[Poprzednia strona](pl_0.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_2.html) \ No newline at end of file From 54a33fc1f6a350b150dca4abb3f5278e013dfb4e Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:05:48 +0000 Subject: [PATCH 03/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_2.md | 99 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 99 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_2.md diff --git a/pages/tokipona/pl_2.md b/pages/tokipona/pl_2.md new file mode 100644 index 0000000..5534ef9 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_2.md @@ -0,0 +1,99 @@ +% toki pona: strona 2 — przymiotniki +% /dev/urandom +% march 2020 + +Nowe słownictwo na tej lekcji: + +| słwo | znaczenie | +|--------|-------------------------------| +| ala | nie, zero | +| ale/ali | wszystko, każdy, wszechświat | +| utala | wojna, walczyć, wyzwanie | +| wawa | mocny, silny | +| suwi | słodki, uroczy | +| jan | osoba, ludzie, ludzkość | +| mama | rodzic, przodek, twórca, źródło | +| meli | kobieta, żeński, żona | +| mije | mężczyzna, męski, mąż | +| moku | jedzenie, danie, jeść | + +> %warning% +> Słowa na tej stronie opisane są za pomocą podstawowych wyrazów. Ponieważ +> każde słowo w toki ponie może przyjąć formę dowolnej części mowy. Na przykład +> słowo „utala” może oznaczać „wojowniczy”, „agresywny” czy „rywalizować”, +> a „jan” — „ludność”, „ludowy”, „naród” bądź „narodowy”. + +Dodatkowe przymiotniki mogą zostać dodane w celu dokładniejszego zdefiniowania +podmiotów. W toki ponie przymiotnik stawia się po określanym rzeczowniku. +W niektórych wypadkach dzieje się tak też w polszczyźnie — na przykład +w wyrażeniu „chleb razowy” przymiotnik jest na drugim miejscu. W toki ponie +wygląda to tak: + +> jan wawa — silny człowiek + +Wiele wspomnianych wcześniej rzeczowników może zostać użytych jako przymiotniki. +Na przykład wyrazy „mi”, „sina” oraz „ona” mogą posłużyć jako zaimki dzierżawcze. + +> mama mi — mój rodzic + +> soweli sina — twój zwierzak + +> moku ona — jego/jej/ich jedzenie + +Dodatkowo przymiotników można użyć jako rzeczowników. + +> wawa sina — twoja potęga + +> suli ona — jego/jej/ich rozmiar + +> %info% +> Warto zwrócić uwagę na wyrażenie „jan pona”. Dosłownie znaczy ono +> „dobry człowiek”, ale oficjanie oznacza przyjaciela. + +Do rzeczownika doczepić można kilka przymiotników: + +> soweli lili suwi — uroczy pupil („małe zwierzę”) + +A oto przykładowe zdania: + +> mama mi li pona. — Moi rodzice są dobrzy. + +> kili suwi li moku pona. — Słodkie owoce to dobre jedzenie. + +> jan utala li wawa. — Wojownik („osoba walcząca”) jest silny. + +> jan lili mi li suwi. — Moje dzieci („mali ludzie”) są uroczy. + +> sowli lili li wawa ala. — Małe zwierzątka nie są silne. + +> %warning% +> Należy zauważyć, że cząstka „li” jest usuwana tylko wtedy, gdy podmiotem +> jest słowo „mi” lub „sina”. Jeśli dodamy do niego jakiekolwiek inne przymiotniki, +> partykuła „li” pozostanie. + +> %info% +> Oprócz „mije” i „meli”, używa się również wyrazu „tonsi”, odnoszącego się +> do osób niebinarnych i tych nieuważających się za mężczyznę czy kobietę. +> Patrz: [dodatek: strona 1](pl_x1.html), aby dowiedzieć się więcej. + +## Ćwiczenia + +A teraz spróbuj dowiedzieć się, co oznaczają te zdania: + +* meli mi li pona. +* mije sina li suli. +* mama mije mi li wawa. +* soweli ale li pona. +* kili li moku suli. + +I przetłumacz poniższe na toki ponę: + +* Moja żona jest urocza. +* Wszyscy wojownicy są źli. +* Moi przyjaciele są twoimi przyjaciółmi. +* Twój syn jest silny. +* Mały owoc jest słodki. + +[Odpowiedzi](pl_answers.html#p2) + +[Poprzednia strona](pl_1.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_3.html) From a307d6b9645f9776a4e376b8891970dfb076e25e Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:06:07 +0000 Subject: [PATCH 04/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_3.md | 91 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 91 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_3.md diff --git a/pages/tokipona/pl_3.md b/pages/tokipona/pl_3.md new file mode 100644 index 0000000..cb9203a --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_3.md @@ -0,0 +1,91 @@ +% toki pona: strona 3 — czasowniki i dopełnienie +% /dev/urandom +% marzec 2020 + +Nowe słownictwo na tej lekcji: + +| strona | znaczenie | +|----|----| +| e | (wskazuje obiekt/dopełnienie) | +| ijo | rzecz | +| ilo | narzędzie, przyrząd, maszyna, urządzenie | +| lipu | książka, dokument, papier | +| lukin | oko, patrzeć, widzieć, szukać | +| olin | miłość, kochać, współczucie, sympatia | +| pali | robić, pracować, działać, praca | +| pana | dawać, wysyłać, emitować, nadawać | +| telo | woda, ciecz, nawadniać, czyścić | +| tomo | dom, pokój, budowla | + +Najprostsza struktura zdania z czasownika wygląda następująco: + +> [rzeczownik] li [czasownik] + +Przykładowo: + +> mije li pali — Mężczyzna pracuje. + +Przymiotniki mogą zostać umieszczone zarówno po rzeczownikach, +jak i czasownikach. W tym drugim przypadku obejmują funkcję przysłówka. + +> jan wawa li pali pona. – Silna osoba pracuje dobrze. + +> %warning% +> Ponieważ przymiotniki i czasowniki używają tej samej struktury, +> mogą zaistnieć sytuacje, w których będą trudne do odróżnienia. +> Na przykład wyrażenie „mi moku” może oznaczać „jem” lub „jestem jedzeniem”. + +> %info% +> Czasowniki nie odmieniają się przez czas, dlatego zdanie „sina pali” +> może oznaczać „pracuję” bądź „pracowałem”. Istnieje sposób na określenie +> czasu, ale o tym na przyszłej lekcji. + +Dopełnienie zdania, czyli to, na czym wykonywana jest czynność, wymaga dodania partykuły „e” i użycia następującej struktury: + +> [podmiot] li [czasownik] e [dopełnienie] + +> jan wawa li pali e tomo. — Silna osoba buduje/tworzy dom. + +Do dopełnienia również można doczepić przymiotnik. + +> jan pali li pana e moku pona. — Pracownik podaje dobre jedzenie. + +Oto przykładowe zdania: + +> jan pona mi li pona e ilo lukin. — Mój przyjaciel naprawia narzędzie +>do patrzenia (okulary, lornetka, mikroskop, itd.). + +>mi telo e moku. — Ja czyszczę jedzenie. + +> mi olin e meli mi. — Kocham moją żonę. + +> %warning% +> +> Słowo „lukin” nie opisuje wyglądu, a samą czynność patrzenia, dlatego +> by prawić komuś komplementy na temat tego pierwszego, używa się +> +> > sina pona lukin. — Wyglądasz dobrze. („Jesteś dobry/-a wizualnie”.) +> + +## Ćwiczenia + +A teraz spróbuj przetłumaczyć podane zdania na polski: + +* jan lili li pana e telo lukin. +* ona li lukin e lipu. +* soweli ike li utala e meli. +* jan utala li moku e kili suli. +* soweli lili li moku e telo. +* mi telo e ijo suli. + +A następujące zdania na toki ponę: + +* Ona kocha wszystkich ludzi. +* Łazienka („pokój wody”) jest dobra. +* Wydaję dokumenty. +* Zły wojownik patrzy na twój dom. +* Moje narzędzia działają dobrze. + +[Odpowiedzi](pl_answers.html#p3) + +[Poprzednia strona](pl_2.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_4.html) From f602fcd11be524cdee3fb5b53426f7bfd31b6a5e Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:06:25 +0000 Subject: [PATCH 05/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_4.md | 128 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 128 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_4.md diff --git a/pages/tokipona/pl_4.md b/pages/tokipona/pl_4.md new file mode 100644 index 0000000..cbc40c7 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_4.md @@ -0,0 +1,128 @@ +% toki pona: strona 4 — o nie! więcej słownictwa +% /dev/urandom +% marzec 2020 + +Nowe słownictwo na tej lekcji: + +| słowo | znaczenie | +|----|----| +| jo | mieć, zawierać, trzymać, nieść | +| kala | ryba, zwierzę morskie | +| kasi | roślina, trawa, zioło, liść, kwiat | +| pipi | owad, robak, insekt | +| sitelen | obraz, symbol, napis, rysować | +| toki | mówić, mowa, język | +| waso | ptak, latające stworzenie | +| ma | ziemia, grunt, na dworze, terytorium | +| kiwen | twardy przedmiot, metal, kamień, ciało stałe | +| ko | proszek, glina, półlity | + +Na tej stronie w większości przedstawione będą powyższe słowa. + +> jan pali li telo e kasi. — Pracownik podlewa rośliny. + +> jan wawa li jo e kiwen suli. — Silna osoba niesie duże kamienie. + +> telo suli li jo e kala. — W morzu/oceanie („dużej wodzie”) są ryby. + +> mi sitelen e toki sina. — Zapisuję twoje przemówienie. + +> waso lili li moku e pipi. — Mały ptak je robaki. + +> ma tomo mi li suli. — Moje miasto („teren zabudowany”) jest duże. + +## Tematy rozmów + +> %warning% +> W społeczności toki pony nie ma zgody co do tego, która z tych metod +> jest bardziej poprawna. Wszystko, co następuje pod tym nagłówkiem, +> jest opinią autora. + +Istnieją dwa powszechnie używane sposoby wskazania tematu rozmowy +przy użyciu czasownika „toki”. + +Najprościej wskazać temat, używając go jako przymiotnika. +Taki sposób pokazano w „o kama sona e toki pona!”. + +> ona li toki meli. — Rozmawiają o kobietach. + +Niestety taka konstrukcja bywa niejasna, na przykład wtedy, gdy do wyrazu +„toki” rzeczywiście chcemy dołączyć przymiotnik. Czy „toki ike” oznacza +„źle mówić (o kimś)”, czy „mówić o złu”? + +Oficjalna książka nie wyraziła się jasno w tej sprawie, ale wyrażenie "toki e ijo" +jest tłumaczone jako „komunikować coś”, a „toki wawa” - jako „zeznawać”, +a nie „mówić o mocy”. + +Rozszerzona wersja tego podejścia — powszechnie stosowana +wśród społeczności toki pona — polega na wykorzystaniu tematu jako dopełnienia: + +> sina toki e kala. — Rozmawiacie o rybach. + +Według niektórych takie użycie partykuły „e” jest uważane za niekonwencjonalne, +ale za to mniej ogólnikowe. Dla zachowania jasności wariant ten będzie +stosowany na przestrzeni całego kursu. + +## Przykładowe zdania + +Oto przykłady zdań korzystających z interesujących wyrażeń: + +> jan pali li toki utala e tomo mi. — Pracownik krytykuje („agresywnie mówi”) +> mój dom. + +> ona li toki ike e jan pona mi. — Oni obrażają/obgadują moich przyjaciół. + +Do jednego zdania wstawić można kilka czasowników i dopełnień. Wystarczy +przed każdym z nich umieścić „li” albo „e”. + +> meli li toki e soweli, e waso. — Kobieta rozmawia o zwierzętach lądowych +> i ptakach. + +> jan pali li pona e ilo, li lukin e lipu. — Pracownik naprawia urządzenie, +> czytając (patrząc na) dokument. + +## Wyrażenia + +Słowo „toki” samo w sobie jest powitaniem: + +> toki! — Cześć! + +## Różnice dialektalne + +> %info% +> W tej części wyjaśniono, jak różne kursy toki pony różnią się +> sposobem wyrażania pewnych idei. + +Jeżeli podmiotem jest „mi” lub „sina”, a zatem nie zostaje użyta partykuła +„li”, można: + +* Powielić zdanie, jak sugeruje oficjalna książka toki pony („pu”): + +> mi pali. mi moku. — Pracuję i jem. + +* Dodać „li” przed drugim czasownikiem, jak zaleca seria filmików +„12 days of sona pi toki pona”: + +> mi pali, li moku. — Pracuję i jem. + +## Ćwiczenia + +Teraz spróbuj przetłumaczyć poniższe zdania na polski: + +* mi moku ala e soweli. +* jan pona sina li toki e ma, e telo. +* jan suli li lukin e ma tomo, li sitelen e ijo. +* ma li jo e kasi ike. +* pipi lili li suli, li pona. + +Oraz poniższe na toki ponę: + +* Twoje miasto nie ma pracowników. +* Mój mąż nie pracuje, a je i walczy. +* Moja ojczyzna („miejsce źródłowe”) jest duża. +* Twój obraz jest ładny. +* Mój przyjaciel ma rybę oraz owoc i robi dobre jedzenie. + +[Odpowiedzi](pl_answers.html#p4) + +[Poprzednia strona](pl_3.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_5.html) From 343dfefc01116ed1995588d7f476ee30960e6a0a Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:06:38 +0000 Subject: [PATCH 06/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_5.md | 100 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 100 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_5.md diff --git a/pages/tokipona/pl_5.md b/pages/tokipona/pl_5.md new file mode 100644 index 0000000..52852c9 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_5.md @@ -0,0 +1,100 @@ +% toki pona: strona 5 – to i tamto +% /dev/urandom +% march 2020 + +Nowe słownictwo na tej lekcji: + +| słowo | znaczenie | +|----|----| +| ante | inny, różny, zmienić | +| awen | zachować, zostać, pielęgnować, chronić, kontynuować | +| en | i (łączy podmioty) | +| kalama | dźwięk, hałas, czytać na głos, wydawać dźwięk | +| lape | sen, spać, odpoczynek | +| mute | wiele, dużo, ilość | +| ni | to, tamto | +| pakala | niszczyć, psuć, pomyłka, (pospolite przekleństwo) | +| seli | ciepło, żar, reakcja chemiczna | + +Zanim poznamy nowe słownictwo i gramatykę, wypełnijmy niektóre luki. + +Słowo „en” pozwala na wcielenie kilku podmiotów w jedno zdanie. + +> mi en sina li moku. – Ja i ty jemy. + +Należy zauważyć, że słowo to nie może zostać użyte do łączenia +czasowników ani dopełnień. Istnieje na to inny sposób i został on +już wytłumaczony na [stronie 4](pl_4.html). + +Wyraz „mute” pozwala określić liczbę podmiotu i dopełnienia. + +> jan utala mute. – Wielu żołnierzy. + +> mi mute – my, nas + +Oto przykładowe zdania: + +> jan lili mute li lape. – Dzieci śpią. + +> kiwen suli li pakala e tomo lipu. – Wielki kamień uszkodził bibliotekę +>(„dom książek”). + +> mi pakala lili. – Popełniłem drobny błąd. + +> ilo sina li kalama mute ike. – Twój instrument wydaje wiele złych dźwięków. + +## Słowo „ni” + +Najprostszym użyciem słowa „ni” jest użycie go w znaczeniu „to” lub „tamto”: + +> kulupu ni li pona mute. – Ta społeczność jest bardzo dobra. + +Ale użycie ów słówka nie ogranicza się tylko do tego, albowiem może być ono +używane do budowania wielu bardziej złożonych zdań. + +Na przykład można go użyć, by przytoczyć czyjąś wypowiedź: + +> jan lili li toki e ni: sina pona. – Dziecko powiedziało, że jesteś dobra. + +> ona li toki e ni: "toki! sina pona lukin." – On powiedział: „Cześć! +> Wyglądasz dobrze.” + +Używa się go również, by dokładniej opisać dany podmiot lub dopełnienie. + +> jan pali ni li pali e tomo mi: ona li jo e kiwen mute. – Pracownik, +który ma dużo kamieni, zbudował mój dom. („Ten pracownik zbudował mój dom: +ma dużo kamieni”.) + +## Różnice dialektalne + +> %info% +> W tej części wyjaśniono, jak różne kursy toki pony różnią się +> sposobem wyrażania pewnych idei. + +Nie ma żadnego konsensusu na temat tego, czy słowo „en” może zostać +użyte pośród wyrażeń korzystających z partykuły „pi” (dowiemy się +o niej na [stronie 9](9.html)). Ponadto, sama Sonja Lang przyznała, +że użycie wyrazu „en” w ten sposób nie jest „całkowicie niepoprawne", +ale nieeleganckie stylistycznie. + +## Ćwiczenia + +A teraz spróbuj przełumaczyć poniższe zdania na polski. + +* kulupu sina li ante mute. +* jan ike li pakala e ilo mi. +* mi pali e tomo ni. +* jan utala pona mute li awen e kulupu ni. +* kulupu suli li awen, li suli e ona. + +A poniższe na toki ponę. + +* Ciepłe jedzenie jest bardzo dobre. +* Śpiące dzieci nie hałasują. +* Pracownicy powiedzieli, że są silni i twardzi. +* Wyglądasz inaczej. +* Ten dom zachowuje ciepło. + +[Odpowiedzi](pl_answers.html#p5) + +[Poprzednia strona](pl_4.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_6.html) From 5b7a42c5e60cf12f20e42b5376c9a6359170cf64 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:07:09 +0000 Subject: [PATCH 07/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_6.md | 184 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 184 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_6.md diff --git a/pages/tokipona/pl_6.md b/pages/tokipona/pl_6.md new file mode 100644 index 0000000..7024cb5 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_6.md @@ -0,0 +1,184 @@ +% toki pona: strona 6 – przyimki i miejsca +% /dev/urandom +% marzec 2020 + +Słownictwo na tej lekcji zostanie podzielone na dwie kategorie. Przyimki: + +| słowo | znaczenie | +|----|----| +| kepeken | używać, używając, przy pomocy | +| lon | w, przy, na, u, prawdziwy, istniejący, istnieć | +| sama | taki sam, podobny, rodzeństwo | +| tan | z, ponieważ, powód, przyczyna | +| tawa | do, ku, dla, ruch | + +I zwykłe słowa, (które w tym wypadku są związane z miejscem): + +| słowo | znaczenie | +|----|----| +| sewi | u góry, niebo, boski, święty | +| noka | noga, stopa, dół, spód, pod | +| poka | biodro, bok, obok, w pobliżu, koło | +| monsi | tył, plecy, tyłek | +| sinpin | twarz, przód, ściana | + +Przyimki to słowa przymocowane do innych części zdania. Używa się ich +w celu określenia położenia lub czasu, (więcej o tym w przyszłości), +lub doprecyzowania informacji na temat danej czynności. + +W toki ponie słowa „kepeken”, „lon”, „sama”, „tan” i „tawa” pełnią rolę +przyimków. Dodaje się je na końcu zdania, nie dokładając do tego żadnych +partykuł. + +W poniższych przykładach użyto te pięć słów zarówno jako przyimki, +jak i zwykłe słowa. + +> mi pona e tomo kepeken ilo mi. – Naprawiam dom, używając swoich narzędzi, + +> mi toki kepeken toki pona. – Mówię, posługując się toki poną. + +> sina kepeken e ilo sitelen. – Używasz narzędzia do malowania/rysowania +> (długomis, ołówek, pędzel). + +> mi lon tomo sina. – Jestem w twoim domu. + +> jan ike li kalama mute lon tomo lipu. – Zły człowiek dużo hałasuje +> w bibliotece. + +> ona li toki e ijo lon. – On/ona/oni/one mówią prawdę („mówią o istniejących +> rzeczach”). + +> mi en sina li sama. – Ty i ja jesteśmy podobni. + +> meli sama mi li pona. – Moja siostra jest dobra. + +> kiwen lili li sama lukin pipi. – Kamyczek wygląda jak robak. + +> mi lape tan ni: mi jo ala e wawa. – Śpię, ponieważ nie mam energii. + +> mi tawa tan tomo mi. – Wychodzę z domu. + +> ona li awen lon tomo lipu. – Zostali w bibliotece. + +> tomo tawa mi li pona. – Mój samochód („ruchomy dom”) jest dobry. + +> mi tawa tomo moku. – Idę do restauracji („dom jedzenia”). + +Za pomocą słowa „tawa” można również wyrazić perspektywę. + +> sina pona tawa mi. – Lubię cię. („Jesteś dobry/-a według mnie”.) + +> %warning% +> „tawa” może funkcjonować zarówno jako przymiotnik i przyimek, wskutek +czego może dojść do niejasności. Na przykład „tomo tawa mi” może znaczyć +„moje auto” albo „według mnie dom”. Znaczenie zależy tu od kontekstu. + +Oto przykłady słów związanych z miejscem: + +> waso mute li lon sewi. – Wiele ptaków jest na niebie. + +> mi awen lon tomo mi. – Zostaję w moim domu. + +> mi toki tawa jan sewi. – Mówię do (boga/anioła/istoty boskiej/(dosłownie) osoby na/w niebie). + +> mi tawa kepeken noka mi. – Idę pieszo („używając moich nóg”). + +> kiwen lili li lon noka mi. – Pode mną jest mały kamyk. + +> mi tawa lon poka sina. – Idę obok ciebie („u twojego boku”). + +> jan poka li ike tawa mi. – Nie lubię swojego sąsiada. + +> poka mi li pakala. – Mam złamane biodro. + +> ona li lon monsi sina. – Oni są za tobą. + +> jan utala mute li lon sinpin. – Wojownicy stoją przede mną. + +> lipu suli li lon sinpin ni. – Ważny dokument wisi/jest na tej ścianie. + +> sinpin ona li pona lukin. – Jego twarz wygląda dobrze. + +## Wyrażenia + +W toki ponie można pożegnać się na dwojaki sposób. Jeżeli to ty wychodzisz, +użyjesz tego wyrażenia: + +> mi tawa! – Do widzenia! (dosłownie: „idę!”) + +Jeżeli wychodzi ktoś inny, pożegnasz go tak: + +> tawa pona! – Do widzenia! (dosłownie: „dobrej podróży!”) + +W rzeczywistości istnieje wiele słów, które po dodaniu słówka „pona” +zamieniają się w wyrażenia. + +> moku pona! – Smacznego! (dosłownie: „dobrego posiłku!”) + +> lape pona! – Dobranoc! (dosłownie: „dobrego snu!”) + +Istnieje również pewne wyrażenie, które może posłużyć jako uniwersalne +pozdrowienie. Do takich zaliczają się między innymi „dziękuję” czy +„pokój z tobą”: + +> pona tawa sina! (dosłownie: „dobro ku tobie!”) + +## Różnice dialektalne + +> %info% +> W tej części wyjaśniono, jak różne kursy toki pony różnią się +> sposobem wyrażania pewnych idei. + +* W oficjalnej książce słowo „lon” ma szersze znaczenie, w tym „z” i „po”. +Na przykład „Mówię w języku toki pona” tłumaczy się jako „mi toki lon toki pona”. +Jednakże takiego użycia tego słowa nie spotyka się zbyt często. + +* Według oficjalnej książki słowo „noka” może oznaczać zarówno „stopa” jak i +„poniżej”. Drugie znaczenie tego wyrazu jest stosunkowo nowe. W innych kursach +to samo znaczenie osiąga się przy użyciu słowa „anpa”, podczas gdy „noka” +oznacza tylko stopę lub nogę. Wyraz „anpa” omówimy na [stronie 7](pl_7.html). + +* Czasami słowa „kepeken” i „tawa” są używane zarówno jako przyimki (kolejno +„przy użyciu” i „w kierunku”) oraz czasowniki („używać”, „poruszać się”). +Oficjalna książka podaje przykład użycia wyrazu „kepeken” jako czasownik: + +> o kepeken ala ilo ike. – Nie używaj złych narzędzi. + +Ale w społeczności toki pony nadal dodaje się partykułę „e”, jako że „kepeken” +jest czasownikiem przechodnym, a nie przyimkiem. + +> mi kepeken e ilo. – Używam narzędzi. + +(Metody tej użyto również w kursie "o kama sona e toki pona!") + +Różnica polega na tym, że we wcześniejszym przykładzie dopełnienie („ilo ike”) +jest poprzedzone wyrażeniem „kepeken ala”. W późniejszym przykładzie po „kepeken” +bezpośrednio następuje słówko „e”, jak w przypadku każdego innego czasownika. + +W tym kursie stosować będziemy tej drugiej konwencji, jako że jest ona bardziej +precyzyjna i pozwala na użycie większej ilości technik gramatycznych (przykładowo +jaśniej można korzystać z modyfikatorów następujących po wyrazie „kepeken”). +Jednakże w większości zdań obecność partykuły „e” lub jej brak nie powinien +powodować zamieszania. + +## Ćwiczenia + +A teraz spróbuj przetłumaczyć poniższe zdania na polski. + +* ona li toki tawa mama mije ona kepeken ilo toki. +* moku suwi li ike tawa mi. +* ma mama mi li utala e ma poka. +* meli sama sina li jan pona mi. +* pipi lili li lon sinpin sina. + +A następnie przetłumacz następujące zdania na toki ponę: + +* Zniszczyłeś mój samochód. +* Mężczyzna karmi dzieci („daje dzieciom jeść”). +* Nie podoba mi się ten czat („pokój rozmów”). +* Naprawiłem dom dzięki tobie. +* Oni czytają książki w bibliotece. + +[Odpowiedzi](pl_answers.html#p6) + +[Poprzednia strona](pl_5.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_7.html) \ No newline at end of file From dd07ebc18902e151874fb40bb918ac05a7877fb5 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:07:24 +0000 Subject: [PATCH 08/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_7.md | 188 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 188 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_7.md diff --git a/pages/tokipona/pl_7.md b/pages/tokipona/pl_7.md new file mode 100644 index 0000000..37700a5 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_7.md @@ -0,0 +1,188 @@ +% toki pona: strona 7 – zdania wykrzyknikowe, pytające, rozkazujące i imiona +% /dev/urandom +% marzec 2020 + +Nowe słownictwo na tej lekcji: + +| słowo | znaczenie | +|----|----| +| a | (ogólny wykrzyknik wyrażający emocję) | +| anu | lub, albo | +| mu | (dowolny dźwięk wydawany przez zwierzę)| +| o | (zwrot do kogoś lub wydanie polecenia) | +| seme | co? (do tworzenia pytań)| + +| słowo | znaczenie | +|----|----| +| kute | słuchać, słyszeć, ucho | +| nimi | słowo, wyraz, imię | +| lawa | głowa, kontrolować, rządzić, główny | +| anpa | nisko, skromny, zależny, podbić/pokonać, schylać się | +| insa | wnętrze, środek, zawartość, brzuch | + +## Uwagi na temat słownictwa + +Różne znaczenia słowa „anpa” wydają się wzajemnie wykluczać, ale w praktyce +znaczenie tego wyrazu zależy od tego, co następuje zaraz po nim. + +Słowo „anpa” jako czasownik przechodni z „e” oznacza „zwalczyć” albo „pokonać”: + +* jan wawa li anpa e jan utala ike. — Silny człowiek pokonał złego wojownika. + +Jeśli jednak wyraz „anpa” nie ma dopełnienia czy przyimka, jak „tawa”, +oznacza on „kłonić się”: + +* jan pali li anpa tawa jan lawa. — Pracownik ukłonił się szefowi. + +Słowo „anu” samo w sobie oznacza „lub”: + +> ona li pona mute anu ike mute. mi sona ala. — Jest (albo) bardzo dobrze, albo bardzo źle. Nie wiem. + +## Zdania wykrzyknikowe i rozkazujące + +Słówko „a” służy jako uniwersalny wykrzyknik, używany do wyrażenia emocji +w zdaniu lub wzmocnienia go. Dodaje się go zazwyczaj na końcu zdania lub używa +jako samodzielne wyrażenie. + +> sina suwi a! — Jesteś taki słodki! + +Poza tym „a a a!” oznacza śmiech (Ha, ha, ha!). + +Wyraz „mu” oznacza jakikolwiek dźwięk wydawany przez zwierzę. + +Słowa „o” używa się, by zwrócić się do kogoś lub wydać mu polecenie. + +Jeżeli użyjemy je na początku zdania, reszta zdania zostanie zamieniona +w zdanie rozkazujące. + +> o kute e mi! — Wysłuchaj mnie! + +Natomiast na końcu frazy nominalnej słówko to pełni funkcję wołacza. + +> sina o! — Ej, ty! + +> jan pona o! — Przyjacielu! + +Oba sposoby można łączyć. + +> jan pali o, kepeken e ilo awen! — Pracowniku, używaj wyposażenia ochronnego! + +## Pytania + +W toki ponie pytania można formułować na dwa sposoby. + +Pytania typu tak/nie buduje się, zaczynając zdanie w zwykły sposób, ale +zastępując słowo, o które pytamy, konstrukcją „[słowo] ala [słowo]”. + +> sina pona ala pona — Wszystko gra? + +W toki ponie nie ma słów na „tak” lub „nie”. Jeżeli chcemy odpowiedzieć +twierdząco, powtarzamy użyte słowo, a jeśli przecząco — dodajemy do niego „ala”. + +> pona. — Tak. + +> pona ala. — Nie. + +(Z tego, co rozumiem, struktura ta jest podobna tej w języku mandaryńskim). + +> ona li pali ala pali? — Czy oni pracują? + +> jan lili li moku ala moku? — Czy dzieci jedzą? + +Jako alternatywny wariant działa także „anu seme” („czy co?”), które dodaje się +na końcu zdania. + +> sina pona anu seme? — Wszystko gra? + +Pytania otwarte mogą zostać sformułowane, zaczynając zdanie jak zawsze, +ale zastępując słowo, o które pytamy, wyrazem „seme”: + +> sina pali e seme? — Co robisz? / Nad czym pracujesz? + +> jen same li pakala e ona? — Kto to zepsuł? („Jaka osoba to zepsuła?”) + +> ijo ni li seme? — Co to jest? + +> sewi li laso tan seme? — Dlaczego niebo jest niebieskie? („Niebo jest niebieskie, +ponieważ co?") + +## Imiona (nieoficjalne słowa) + +Jak dotąd, wszystko tutaj nazywaliśmy posługując się rodzimymi wyrazami toki pony. +Ale to nie wystarcza, jeżeli na przykład chcesz zwrócić się do kogoś po imieniu. +Nazwy własne lub „nieoficjalne słowa”, bo tak w toki ponie się je nazywa, to imiona, +nazwy miast, państw, itd. Zostały one zaczerpnięte z narodowego języka, jakiego +używa się w danym miejscu, i dostosowane pod kątem fonologii toki pony. +W przeciwieństwie do oficjalnych słów tego języka, te pisze się dużą literą. + +Nieoficjalne słowa są zawsze traktowane jak przymiotniki. To oznacza, że muszą być +one doczepione do jakiegoś rzeczownika. + +> jan Mimi — Mimi (jako osoba) + +> ma Kanata — Kanada (jako państwo) + +> toki Posuka — język polski + +> ma tomo Napoli — Neapol (jako miasto) + +Nieoficjalnych słów można też użyć jako przymiotniki: + +> jan Kanata — Kanadyjczyk + +Nazwy i imiona można przełożyć na toki ponę w różnoraki sposób. Dlaetego jedno miasto +czy państwo może posiadać kilka nieoficjalnych nazw. (Istnieją jednak słowniki +skupiające nazwy państw, miast i języków, i są wolne do użytku). + +Ponadto użytkownicy toki pony mają wolną rękę w kwestii wyboru swojego +tokipońskiego imienia. Może być ono stokiponizowaną wersją własnego imienia +albo czymś zupełnie nowym. + +> %info% +> Imienia ludzi w toki ponie zaczynają się od „jan”. Członkowie społeczności +> toki pony często używają swojego tokipońskiego imienia nawet, gdy mówią +> innym języku. Słowo „jan” pozostaje mimo to. + +> %info% +> Na [stronie 7a] znajdują się informacje na temat tworzenia nieoficjalnych słów. + +> %warning% +> Choć nie jest to idealne rozwiązanie, to czasem dopuszczalne jest użycie rodzimego > słowa bez dostosowywania go do zasad toki pony. +> Na przykład osoba do osoby o imieniu Robert można zwrócić się „jan Lope” +> albo „jan Robert”. + +# Przykłady + +> o toki ala a! — Zamknij się! („Nie mów!”) + +> sina pali ala pali e ni? — Ty to zrobiłeś? + +> mi jan San. mi lon ma Mewika. — Jestem John. Mieszkam w USA. + +> nimi sina li seme> — Jak się nazywasz? + +> jan lawa mi li ike mute. — (Mój szef / nasz przywódca) jest bardzo zły. + +> jan Kami o, toki! — Cześć, Kamil! + +## Ćwiczenia + +A teraz spróbuj zrozumieć poniższe zdania. + +> * jan Lisa o, moku ala e kili ni a! +> * kulupu Katowise li anpa e kulupu ale ante. +> * o toki insa ala e ni: jan pali li anpa tawa jan lawa. +> * sina pali e ni tan seme? +> * insa mi li pakala. o pona e mi a! + +I przetłumacz następujące na toki ponę. + +> * Myślę, że bogowie nie istnieją. +> * Nie hałasuj w bibliotece. +> * Mój szef powiedział, żebym nie spał w biurze. +> * Twój brat jest bardzo podobny do ciebie. +> * Nie wychodź na dwór/pole. + +[Odpowiedzi](pl_answers.html#p7) + +[Poprzednia strona](pl_6.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_8.html) \ No newline at end of file From c980c5d8a9f30be1e1f7501a5e8b6f4915b10ee8 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:07:42 +0000 Subject: [PATCH 09/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_7a.md | 87 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 87 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_7a.md diff --git a/pages/tokipona/pl_7a.md b/pages/tokipona/pl_7a.md new file mode 100644 index 0000000..ef2b934 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_7a.md @@ -0,0 +1,87 @@ +% page 7a — więcej na temat budowania nieoficjalnych słów +% /dev/urandom +% marzec 2020 + +By dowiedzieć się, jak tworzone są nieoficjalne słowa, najpierw musisz +nauczyć się zasad działania fonologii toki pony. Słowa w tym języku są konstruowane +według systemu \(C\)V\(N\). To oznacza, że każda sylaba składa się z opcjonalnej +dowolnej spółgłoski, samogłoski i opcjonalnej spółgłoski nosowej (czyli „n”). + +W dodatku sekwencje „ji”, „ti”, „wo” i „wu” są zabronione, przez co muszą +zostać zastąpione kolejno przez „i”, „si”, „o” i „u”. + +Oto spis wszystkich dozwolonych sylab: + +| a | e | i | o | u | an| en| in| on| un| +|:-:|:-:|:-:|:-:|:-:|:-:|:-:|:-:|:-:|:-:| +| a | e | i | o | u | an| en| in| on| un| +|ja |je | |jo |ju |jan|jen| |jon|jun| +|ka |ke |ki |ko |ku |kan|ken|kin|kon|kun| +|la |le |li |lo |lu |lan|len|lin|lon|lun| +|ma |me |mi |mo |mu |man|men|min|mon|mun| +|na |ne |ni |no |nu |nan|nen|nin|non|nun| +|pa |pe |pi |po |pu |pan|pen|pin|pon|pun| +|sa |se |si |so |su |san|sen|sin|son|sun| +|ta |te | |to |tu |tan|ten| |ton|tun| +|wa |we |wi | | |wan|wen|win| | | + +Istnieje jeszcze jedna zasada: zaraz po samołgłosce nie może nastąpić kolejna +samogłoska, a zaraz po głosce „n” nie może nastąpić „m” ani kolejne „m”. + +> %info% +> Zasada z „n” i „m” nie została wspomniana w oficjalnej książce, +> ale wszystkie wspomniane tam nazwy własne się jej trzymają, (np. Mjanma +> została zapożyczona jako „ma Mijama”, nie — „ma Mijanma”). + +Spółgłoski nieobecne w toki ponie muszą zostać zastąpione przez podobne +głoski. Na przykład Rzym („Roma”) zamienia się w „ma tomo Loma”, a Dżakarta +przekształcono w „ma tomo Sakata”. + +| spółgłoska | odpowiadająca głoska | +|:----:|:----| +| k | „k”, „g”, polskie „h”, francuskie „r” | +| l | „l”, polskie „r” czasem angielskie „r” | +| m | „m” | +| n | „n”, „m” na końcu sylaby | +| p | „p”, „b”, „f”, czasem „w” | +| s | „s”, „z”, „dż”, „cz”, „sz”, „rz/ż”, „c”, „ks” | +| t | „t”, „d”, „dź/dzi” | +| w | „w”, „ł”, często angielskie „r” | + +Jeżeli w jakimś słowie występuje kilka spółgłosek pod rząd, najlepiej +zostawić tylko jedną. Ewentualnie można zrobić z nich osobne sylaby. + +Jeśli chcemy dodać spółgłoskę ze względu na skupisko dwóch samogłosek, +najlepiej wybrać „w” lub „j”, ponieważ te najlepiej się kryją wśród innych głosek, +(np. Azja — „ma Asija” lub Erytrea — „ma Eliteja”). + +W razie, gdybyśmy zdecydowali się utworzyć dwie sylaby, by rozdzielić zbitkę +spółgłosek, albo powtarzamy samogłoskę występującą w poprzedniej sylabie, +albo wstawiamy „u”. (np. Islandia („Ísland„) — „ma Isilan”, a Szkocja — „ma Sukosi”). + +Przy tworzeniu nazw miast, najlepiej wzorować się na tym, jak mieszkańcy tego +miasta by wymówili tę nazwę. Na przykład kanadyjskie Toronto w oficjalnej książce +zostało zapisane jako „ma tomo Towano”, nie — „ma tomo Tolonto”. + +Nazwy państw mogą zostać zaczerpnięte z formy w dopełniaczu lub nazwy używanej +przez dany lud. Na przykład rodzima nazwa Japonii to „Nippon”, ale japończycy +i język japoński są kolejno określane jako „Nihonjin” i „Nihongo”. Na podstawie +dwóch ostatnich słów utworzono nieoficjalne słowo „Nijon”. Podobnie słowo +„Wensa” (Szwecja) pochodzi od wyrazu „svenska” („szwedzki”). + +Jeżeli nazwa kraju lub miasta jest często skracana, można utworzyć nieformalne słowo +w oparciu o ten skrót. Przykładowo Los Angeles („L.A.”) staje się „ma tomo Ele”, +a Wielka Brytania („U.K.”) — „ma Juke”. Ta sama zasada może zostać zastosowana +w innojęzycznych akronimach: Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich +(rosyjski skrót: „СССР”) zmienia się w „ma Sesesele”. + +Niektórzy stosują zasadę, że jeśli powstałe w ten sposób nieoficjalne słowo brzmi +tak samo, jak rodzime słowo toki pony, to nieoficjalne słowo powinno zostać +nieco zmodyfikowane. Na przykład imię „Mary” (skąd zresztą „meli” właśnie pochodzi) +zwykle zmienia się „jan Mewi”. W ten sposób można uniknąć nieporozumień. + +Istnieją jeszcze inne zasady, ale są różnie postrzegane przez różnych ludzi. +Inną listę zasad tokiponizacji można znaleźć w oficjalnej książce. Lista ta +jest krótsza, ale za to mniej szczegółowa. + +[Powrót do strony 7](pl_7.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) \ No newline at end of file From 2412a71e610f007486940483138ccd8fa6196dd4 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:08:34 +0000 Subject: [PATCH 10/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_8.md | 87 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 87 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_8.md diff --git a/pages/tokipona/pl_8.md b/pages/tokipona/pl_8.md new file mode 100644 index 0000000..2ce36b6 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_8.md @@ -0,0 +1,87 @@ +% toki pona strona 8 – język pełen barw +% /dev/urandom +% marzec 2020 + +Słownictwo na tej stronie: +| słowo | znaczenie | +|----|----| +| kule | kolor, kolorowy | +| jelo | żółty (i jego odcienie) | +| laso | niebieski, zielony (i jego odcienie) | +| pimeja | czarny, ciemny | +| walo | biały, jasny | +| nasa | osobliwy, dziwny, szalony, pijany | +| jaki | brudny, obleśny, toksyczny | +| moli | śmierć, umrzeć, umierający | +| unpa | związek seksualny (albo małżeński) | + +## Kolory + +W toki ponie jest pięć podstawowych wyrazów dotyczących kolorów. Są to: „loje” (czerwony), „jelo” (żółty), „laso” (niebieski/zielony), „pimeja” (czarny) i „walo” (biały). + +Słowa te można łączyć ze sobą i z wyrazami określającymi naturalne obiekty. Dzięki +temu otrzymamy bardziej dokładne odcienie barw: + +> laso sewi — niebieski („zieleń/błękit nieba”) + +> laso kasi — zielony („zieleń/błękit roślin”) + +> loje jelo — pomarańczowy („żótawa czerwień”) + +> jelo pimeja — brązowy („ciemny żółcień”) + +> walo pimeja — szary („ciemna biel”) + +> loje walo — różowy („jasna czerwień”) + +## Przykładowe zdania + +> kili loje lili li pona tawa mi. — Lubię truskawki/maliny („małe, czerwone owoce”). + +> jan lili li pana e ko jaki tan monsi ona. — Dziecko zrobiło kupę. + +> jan Simu o, mije li moli. — On nie żyje, Jim. + +> tomo ni li jo e jaki mute. ni li ike tawa mi a! — W tym pokoju jest mnóstwo +>brudów. Nie podoba mi się! + +> mije mi li unpa ala e jan ante. — Mój mąż jest wierny. („nie uprawia seksu z innymi +> ludźmi”). + +## Stopniowanie + +Mimo że w toki ponie znajdziemy słowa jak „dobry” czy „zły”, nie ma czegoś takiego, +jak „lepszy” albo „gorszy”. + +Jeśli chcemy porównać dwie rzeczy, musimy użyć dwóch zdań: + +> mi wawa. sina wawa lili. — Jestem silniejszy od ciebie. (Ja jestem silny. Ty +> jesteś trochę silny.) + +Oczywiście stopień porównania można zwiększyć, regulując różnicę między +przymiotnikami. + +> mi wawa mute. sina wawa ala. — Jestem znacznie silniejszy od ciebie +> (Ja jestem bardzo silny. Ty jesteś słaby). + +## Ćwiczenia + +A teraz spróbuj odczytać znaczenie poniższych zdań. + +* kule loje li pona tawa mi. +* o pana e telo kili loje jelo tawa mi. +* kasi kule sina li pona lukin tawa mi. +* mi moku ala e telo nasa. +* o moli ala e ona a! + +I przetłumacz następujące na toki ponę: + +* Twój dom jest większy od mojego. +* Bardziej lubię niebieskie niebo, niż szare niebo. +* O fuj! To jedzenie jest okropne! +* Jestem w czerwonym domu. +* Pijak mnie nie słucha. + +[Odpowiedzi](pl_answers.html#p8) + +[Poprzednia strona](pl_7.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_9.html) \ No newline at end of file From bbfb949e06fc3f4627611e78b2565b8d6a16223a Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:09:01 +0000 Subject: [PATCH 11/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_9.md | 147 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 147 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_9.md diff --git a/pages/tokipona/pl_9.md b/pages/tokipona/pl_9.md new file mode 100644 index 0000000..4a3a6f1 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_9.md @@ -0,0 +1,147 @@ +% toki pona strona 9 — kontekst i złożone przymiotniki +% /dev/urandom +% marzec 2020 + +Słownictwo na tej stronie: + +| słowo | znaczenie | +|----|----| +| pi | (przegrupowuje przymiotniki/przysłówki) | +| la | „jeśli/kiedy” (wprowadza kontekst) | +| luka | dłoń, ręka, ramię | +| linja | podłużny, giętki przedmiot, nić, sznur, włos | +| palisa | podłużny, twardy przedmiot, gałąź, kij | +| selo | zewnętrze, otulina, skóra, granica | +| len | tkanina, ubranie, pokrowiec | +| lete | zimny, surowy | +| musi | rozrywkowy, artystyczny, zabawa, gra | + +Czas przedstawić kolejne dwie partykuły języka toki pona: „pi” oraz „la”. + +## pi + +Słówko „pi” przegrupowywuje przymiotniki i przysłówki. Normalnie przydawki +dodawane są do wcześniejszej grupy wyrazów jedna po drugiej. Na przykład: + +> jan wawa — silna osoba + +> jan wawa ala — brak silnych osób + +Jeżeli chceszc powiedzić „słaba osoba”, musisz zaprzeczyć słowu „wawa”, nie — „jan”. +I tutaj wkracza „pi”. + +> jan pi wawa ala — słaba osoba („osoba o braku siły”) + +Tym samym zastosowaniem można posłużyć się w innych przypadkach: + +> jan wawa mute — wiele silnych ludzi + +> jan pi wawa mute — bardzo silna osoba + +Partykuła ta może być również zastosowana w utartych zestawieniach wyrazowych: + +> jan toki utala — walczący mówca + +> jan pi toki utala — krytyk + +> %info% +> Jeżeli wolisz używać składni „toki [przymiotnik]”, gdy chcesz określasz temat rozmowy +> (tak jak pokazano na [stronie 4](pl_4.html)), „pi” przyda się w określaniu tematu +> rozmowy, który wymaga kilku słów, by go opisać. Przykładowo: +> +> > sina toki pi ma tomo mama sina. — Mówisz o swoim rodzinnym mieście. +> + +Włącznie ze zdaniami używającymi nieoficjalnych słów. + +> ma tomo Wasintan li ma tomo lawa pi ma Mewika. – Miasto Waszyngton jest stolicą +> („głównym miastem”) Stanów Zjednoczonych. + +## la + +Słówka „la” możemy użyć, aby zbudować zdania warunkowe oraz by wprowadzić kontekst. Oba te zabiegi przeprowadza się łącząc dwa zdania w jedno. + +> [zdanie A] la [zdanie]. + +> W kontekście [zdania A], [zdanie B]. + +Najczęściej tłumaczy się to zdanie jako: + +> Kiedy [zdanie A], wtedy [zdanie B]. + +Na przykład: + +> moku ni li pona la mi pana e ona tawa sina. — Jeżeli to danie jest dobre, +> dam ci je. + +> ona li moli la ni li ike tawa jan ale. — Jeżeli umrze, będzie to negatywne +> dla każdego. + +Ale użycie „la” nie ogranicza się na tym. Partykuła ta może również zastąpić +konstrukcje typu „lon [wyrażenie]”, kiedy mowa o miejscu lub czasie (więcej +informacji na ten temat na [następnej stronie](10.html)). + +> o kalama ala lon tomo lipu. — Bądź cicho w bibliotece. + +> tomo lipu la o kalama ala. — W bibliotece bądź cicho. + +Za pomocą tego wyrazu można również określić perspektywę; podobnie działa +„tawa”: + +> ni li pona tawa mi. — To jest dobre według mnie. / Lubię to. + +> mi la ni li pona. — (Z mojego punktu widzenia / według mnie), to jest dobre. + +...albo łączyć kilka zdań: + +> tan ni la... — Dlatego... + +> ni la... — À propos... + +> %info% +> Partykuły „la” można użyć na wiele różnych sposobów, również takich, o których +> nie wspomniano w tym kursie. Toki pona wielce polega kontekście, dlatego +> najlepiej jest po prostu „formułować zdania tak, aby się dogadać”. + +## Różnice dialektalne + +> %info% +> W tej części wyjaśniono, jak różne kursy toki pony różnią się +> sposobem wyrażania pewnych idei. + +Oficjalna książka, kursy online i moje osobiste upodobania różnią się tym, +jak stosują interpunkcję w zdaniach z „la”. + +W oficjalnej książce przecinek jest umieszczany przed partykułą „la” tylko +w momencie, kiedy złączone są dwa zdania. W innych przypadkach przecinka nie ma. + +Seria filmików „12 days of sona pi toki pona” w ogóle nie używa znaków przestankowych +(tak samo jest w przypadku kursu „o kama sona e toki pona!”). + +Osobiście wolę używać przecinka po „la” z uwagi na estetykę, ale w tym kursie +interpunkcja jest pomijana. W każdym razie użycie znaków przestankowych +polega czysto na guście. Jest tak za sprawą tego, że w miejscu, gdzie inne języki +użyłyby interpunkcji, w toki ponie taki sam zabieg można przeprowadzić korzystając +z partykuł lub rozbijając zdanie. + +## Ćwiczenia + +A teraz spróbuj zrozumieć poniższe zdania. + +* kulupu pi jan mute li ike tawa mi. +* tomo ni la mi toki kepeken toki pona, mi toki kepeken toki Inli. +* sina moku e soweli lete la ona li ike tawa sijelo sina. +* kalama musi ona li pona mute. +* sina kepeken ike e ilo la ona li pakala. + +I przetłumacz następujące na toki ponę. + +* Jeżeli na dworze jest ciemno, zostań w domu. +* Ona jest w barze („domu szalonej wody”). +* Głośna osoba („osoba o głośnych dźwiękach”) mówi dziwne rzeczy. +* Ta blondynka („kobieta o białych włosach”) jest atrakcyjna. +* Jeżeli nie będziesz rozmawiać z ludźmi, nie będziesz mieć przyjaciół. + +[Odpowiedzi](pl_answers.html#p9) + +[Poprzednia strona](pl_8.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_10.html) From d67e7484ea459683aff6ce35fffca3a02839588e Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:09:14 +0000 Subject: [PATCH 12/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_10.md | 90 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 90 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_10.md diff --git a/pages/tokipona/pl_10.md b/pages/tokipona/pl_10.md new file mode 100644 index 0000000..fe6738e --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_10.md @@ -0,0 +1,90 @@ +% toki pona strona 10 — czasowniki posiłkowe, czas i miejsce +% /dev/urandom +% marzec 2020 + +Słownictwo na tej stronie — czasowniki posiłkowe: + +| słowo | znaczenie | +|----|----| +| kama | nadchodzący, przyszłość, przyszły, zdarzenie | +| ken | móc, możliwość | +| open | rozpocząć, otworzyć, otwarty | +| pini | skończyć, koniec, zamknąć | +| sona | wiedza, wiedzieć, umieć | +| wile | chcieć, potrzeba, pragnienie | + +...i zwykłe słowa: + +| słowo | znaczenie | +|----|----| +| lupa | dziura, drzwi, okno | +| nasin | ścieżka, droga, reguła, sposób | +| nena | wzgórze, góra, przycisk, wypukłość, nos | +| tenpo | czas, moment, raz (np. dwa razy) | + +## Czasowniki posiłkowe + +Została nam tylko jedna cecha gramatyczna toki pony — czasowniki posiłkowe. +Są to wyrazy, które stawia się przed innymi czasownikami w celu zmodyfikowania +ich znaczenia. + +Słowa „kama” można użyć zarówno jako czasownika oznaczającego „przyjść”, jak +i rzeczownika oznaczającego trwającą czynność: + +> mi jo e moku. — Mam jedzenie. +> +> mi kama jo e moku. — Otrzymałam/otrzymuję jedzenie. + +> mi kama tan ma Losi. — Pochodzę z Rosji. + +Jako czasownik posiłkowy, słowo „ken” działa podobnie do polskiego „móc”: + +> mi pali e tomo. — Pracuję nad domem. +> +> mi ken pali e tomo. — Mogę pracować nad domem. + +Można go też użyć w znaczeniu „możliwość”. + +> ni li ken. — To jest możliwe. + +> ken la ale li pona. — Może wszystko gra. + +Wyrazy „open” i „pini” wyrażają początek i koniec. + +> mi open pali e tomo. — Zaczęłam pracować nad domem. + +> mi pini pali e tomo. — Skończyłam pracować nad domem. + +Słowo „sona” można przetłumaczyć jako „wiedza” albo „wiedzieć”, ale jako +czasownik posiłkowy oznacza on „umieć”: + +> mi sona pali e tomo. — Umiem zbudować dom. + +> mi sona e ni. — Wiem to. + +> mi sona sitelen. — Umiem pisać/rysować. + +> mi sona e sitelen. — Znam napis/obraz. + +> ona li sona ala sona e toki Inli? — Czy oni znają angielski? + +Jeśli umieścimy „kama” przed „sona”, otrzymamy „uczyć się”. + +> jan lili li kama sona toki. — Dziecko uczy się mówić. + +> mi kama sona e toki pon. — Uczę się toki pony. + +Ewentualnie można powiedzieć: + +> mi kama sona toki kepeken toki pona. — Uczę się mówić w toki ponie. + +Słowa „wile” używa się w celu wyrażenia chęci lub potrzeby. + +> jan lili li wile moku. — Dziecko jest głodne / chce jeść. + +> jan lili li wile e ijo musi. — Dziecko chce zabawkę („przedmiot zabawy”). + +> wile sina li suli mute. — Twoje potrzeby są bardzo ważne. + +Oprócz wyżej wymienionych wyrazów, niektórzy również używają „awen” i „lukin” +jako czasowników posiłkowych. „awen” i „lukin” \ No newline at end of file From 9bc438b58c4dd45df352f22e0ebbbe5cc9e317d3 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:09:31 +0000 Subject: [PATCH 13/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_answers.md | 180 +++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 180 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_answers.md diff --git a/pages/tokipona/pl_answers.md b/pages/tokipona/pl_answers.md new file mode 100644 index 0000000..085f933 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_answers.md @@ -0,0 +1,180 @@ +% toki pona — odpowiedzi +% /dev/urandom +% grudzień 2020 + +

strona 1

+ +> * Zwierzęta są ważne. +> * On jest mały. +> * Jestem wielki. +> * To jest pies. +> * Jesteś zły. + +

strona 2

+ +> * Moja żona jest dobra. +> * Twój mąż jest wysoki/ważny. +> * Mój tata jest silny. +> * Wszystkie zwierzęta są dobre. +> * Owoce to ważne jedzenie. + +> * meli mi li suwi. +> * jan utala ale li ike. +> * jan pona mi li jan pona sina. +> * jan lili mije sina li wawa. +> * kili lili li suwi. + +

strona 3

+ +> * Dziecko płacze („wydziela oczny płyn”). +> * On/ona/ono patrzy na dokument. +> * Złe zwierzę atakuje kobietę. +> * Wojownik je duży owoc (warzywo, grzyba). +> * Małe zwierzęta piją wodę. +> * Podlewam/czyszczę coś dużego. + +> * ona li olin e jan ale. +> * tomo telo li pona. +> * mi pana e lipu. +> * jan utala ike li lukin e tomo sina. +> * ilo mi li pali pona. + +

strona 4

+ +> * Nie jem zwierząt (tj. mięsa). +> * Twój przyjaciel mówi o ziemi i o wodzie. +> * Ważna osoba patrzy na miasto i zapisuje coś. +> * Ziemia ma chwasty („złe rośliny”). +> * Małe owady są ważne i dobre. + +> * ma tomo sina li jo ala e jan pali. +> * mije mi li pali ala, li moku, li utala. +> * ma mama mi li suli. +> * sitelen sina li pona lukin. +> * jan pona mi li jo e kala e kili li pali e moku pona. + +

strona 5

+ +> * Twoja społeczność bardzo się różni. +> * Zły człowiek popsuł moje narzędzia. +> * Zbudowałem ten dom. +> * Dobrzy wojownicy chronią tę społeczność. +> * Wielka społeczność jest odporna i rozwija się. + +> * moku seli li pona mute. +> * jan lili lape li kalama ala. +> * jan pali mute li toki e ni: ona li wawa, li kiwen. +> * sina ante lukin. +> * tomo ni li awen e seli. + +

strona 6

+ +> * Ona rozmawia ze swoim ojcem przez telefon. +> * Nie lubię słodkiego jedzenia. / Słodkie jedzenie mi szkodzi. +> * Moja ojczyzna walczy z sąsiednim krajem. +> * Twoja siostra jest moją przyjaciółką. +> * Na twojej twarzy jest mały robak. + +> * sina pakala e tomo tawa mi. +> * (jan) mije li pana e moku tawa jan lili. +> * tomo toki ni li ike tawa mi. +> * mi pona e tomo tan sina. +> * ona li lukin e lipu lon tomo lipu. + +

strona 7

+ +> * Nie jest tego owocu/warzywa/grzyba, Lisa! +> * Drużyna z Katowic pokonała wszystkie inne drużyny. +> * Nie myślcie, że pracownicy są niczym w stosunku do szefów. +> * Dlaczego to zrobiłaś? +> * Boli mnie brzuch. Pomóżcie mi! + +> * mi toki insa e ni: jan sewi li lon ala. +> * o kalama ala lon tomo lipu. +> * jan lawa mi li toki e ni: o lape ala lon tomo pali. +> * jan sama mije sina li sama mute lukin sina. +> * o tawa ala lon ma. + +

strona 8

+ +> * Lubię kolor czerwony. +> * Daj mi sok pomarańczowy (albo w kolorze pomarańczowym). +> * Podobają mi się twoje kwiaty. +> * Nie piję alkoholu. +> * Nie zabijaj ich! + +> * tomo sina li suli. tomo mi li lili. +> * sewi laso li pona mute tawa mi. sewi pimeja walo li pona lili tawa mi. +> * jaki a! moku ni li ike mute a! +> * mi lon tomo loje. +> * jan nasa li kute ala e mi. + +

strona 9

+ +> * Nie lubię społeczności, w których jest dużo ludzi. +> * W tym domu mówię w toki ponie i po angielsku. +> * Jeżeli zjesz surowe mięso, zaszkodzi ono twojemu ciału. +> * Jej muzyka ("bawiący dźwięk") jest bardzo dobra. +> * Jeżeli nieprawidłowo użyjesz narzędzi, zniszczą się. + +> * sewi li pimeja la o awen lon tomo. +> * ona li lon tomo pi telo nasa. +> * jan pi kalama suli li toki e ijo nasa. +> * meli ni pi linja walo li pona lukin. +> * sina toki ala tawa jan la sina jo ala e jan pona. + +

strona 10

+ +> * Otwórz drzwi. +> * In a moment, I'll head towards you. +> * Chcę pojechać do innych krajów. +> * Czy możesz przyjść do mojego domu? +> * If you're coming to my house, use Lincoln Street. +> * Kiedy jesteś na wzgórzu, widzisz dużo rzeczy. + +> * sina sona ala sona pali e ona? / sina sona pali e ona anu seme? +> * ale li ken. +> * sina ken ala ken open e lupa? / sina ken open e lupa anu seme? +> * sina kute ala e jan sona la pali sina li ike. +> * tenpo suli la mi pali e ni. / mi pali e ni lon tenpo suli. +> * mi awen kama sona e toki pona. + +

strona 11

+ +> * I would like to trade these three large animals. +> * Yesterday, I was in school/college/university ("house of knowledge"). +> * One month ago, it was cold. +> * I like you the most. +> * The rain continued for 40 days. + +> * mi lon tomo nanpa mute luka tu pi nasin Wasintan. +> * ilo pi sitelen tawa li toki e ni: tenpo suno kama la suno li lon. +> * tenpo pimeja ni la lete li lon. +> * (tenpo mun / tenpo sike mun) nanpa luka li (pona / suwi). +> * sina jo e ilo mute pi kalama musi a! + +

strona 12

+ +> * If you want to learn toki pona, the official book is the best way to do so. +> * Today I feel very good. +> * Would you want to eat some pizza? +> * My bed ("sleeping surface") is broken. I can't sleep because of it. +> * Marie Kondo says: get rid of unnecessary things. +> * There are three types of matter. These are: solids, liquids and gases. +> * But the princess is in another castle. + +> * mi lukin e akesi seli laso suli a! +> * toki! sina pilin seme? +> * jan alasa li pana e moku soweli mute e kili mute tawa mi mute. +> * mi lukin e lipu. tenpo lili la ona li pini. +> * mi ken toki pi pona mute kepeken toki pona. + +

the sitelen pona page

+> This part of this document is written using sitelen pona. Can you understand +> it? +> +> toki pona has a small number of words. Because of this, it's possible to make +> a writing system where one character means one word, but all characters look +> related to their meanings. + +[Back to main page](index.html) From 8f364d6687ea4693a0457b8fbbabf47a076cce31 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 26 Feb 2021 09:10:25 +0000 Subject: [PATCH 14/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_index.md | 111 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 111 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_index.md diff --git a/pages/tokipona/pl_index.md b/pages/tokipona/pl_index.md new file mode 100644 index 0000000..6f5f922 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_index.md @@ -0,0 +1,111 @@ +% lipu sona pona (kurs toki pony) +% /dev/urandom +% marzec 2020 + +>%info% +> Теперь курс также доступен [на русском языке](ru_index.html)! (все основные +> страницы переведены, но могут быть стилистические ошибки или +> недопущения) + +Ta seria jest swego rodzaju kursem edukacyjnym na temat języka toki pona — +języka sztucznego stworzonego w roku 2001, a następnie korygowanego na przestrzeni +wielu lat przez Sonję Lang. + +Język ten zbudowany jest wokół idei minimalistycznego projektu i upraszczaniu myśli +poprzez rozbicie skomplikowanych koncepcji na ich podstawowe elementy. +Toki pona używa 120 „oficjalnych słów” (i parę dodatkowych, wykorzystywanych czasem +przez społeczność), ma niezwykle prostą gramatykę i korzysta z zaledwie kilkunastu, +ciężkich do pomylenia, głosek. + +W rezultacie język ten uważany jest za niesamowicie prosty do przyswojenia. Niektórzy +uważają, że można nauczyć się go czytać w ciągu kilku dni, a w ciągu kilku tygodni — +stać się biegłym jego użytkownikiem. + +Jednak tak prosty język ma swoje ograniczenia. Wiele słów ma wiele różnych znaczeń, +a niektórych zwrotów i zdań nie można zrozumieć, nie znając kontekstu. By wyrazić +niektóre koncepje, trzeba skonstruować nowe frazy lub wyrazić je innymi słowy, +(co jest — jak wspomniano wcześniej — częścią założenia tego języka). + +À propos kontekstu — toki pona w dużej mierze polega właśnie na nim. +Różne osoby mogą opisywać te same podstawowe rzeczy w zupełnie odmienny sposób. +Jest to częścią idei ów języka. Nawet niektóre zasady gramatyki bywają interpretowane +na różny sposób przez różne osoby — czy to ze względu na ich mowę ojczystą, czy może +na preferencje dokładniejszej komunikacji swoich myśli. + +Ponadto, toki pona została zaprojektowana tak, by być łatwa w użytkowaniu, bez względu +na czyjś ojczysty język. Głoski oraz struktura sylab toki pony są dobrane tak, +by mogły być proste w wymówieniu przez użytkowników różnych języków. + +# Informacje o tym kursie + +Istnieje już wiele źródeł, dzięki których można nauczyć się toki pony. Najważniejszą, +i — według mnie — najlepszą, jest opublikowana przez Sonję Lang w 2014 roku +[oficjalna ksiązka toki pony](https://tokipona.org/) (zwana również „pu”). +Nie jest za darmo, ale jest to dobrze napisana książka z dużą ilością teksów +do przeczytania, i — co najważniejsze — dobrze radzi sobie z objaśnianiem języka. + +Warta uwagi jest również seria filmików [„12 days of sona pi toki pona”](https://www.youtube.com/watch?v=4L-dvvng4Zc) +(12 dni nauki toki pony) Mitcha Halleya („jan Misali”) na YouTubie. Obejmuje on cały język w +12 krótkich filmach, z których każdy zawiera 10 słów z oficjalnego słownika +(psst: inspirowałem się nią, tworząc swoją stronę). + +Jednym ze starszych i bardziej wpływowych (ale obecnie niedostępnych) +zasobów internetowych był również internetowy kurs „o kama sona e toki pona” +(co oznacza „naucz się toki pony!”) Bryanta Knighta ("jan Pije"). +Przed przejściem twórcy na emeryturę była to jedna z najwcześniejszych stron +toki pony dostępnych online. W związku z tym miała pewne różnice w sposobie użycia +pewnych wyrazów. Wcześniejsze wersje kursu budziły również pewne kontrowersje +związane z włączeniem do nich treści kilku dość fanatycznych stwierdzeń i tekstów. + +Celem mojego kursu jest, po pierwsze, zaprezentowanie pełnowartościowego źródła informacji +dotyczącego języka toki pona, a po drugie, opisanie go tak, jak jest dzisiaj używany +wśród swojej społeczności. Na niektórych stronach znajdziecie sekcję +"Różnice dialektalne", która będzie wspominać, czym różnią się od siebie informacje +przedstawione w kursie i jak toki pona są wykorzystywane w społeczności. + +Strona zerowa przedstawi podstawowe informacje na temat ortografii i wymowy języka. +Każda następna strona wprowadzi dziesięć nowych słów spośród wszystkich 120 dostępnych +w słowniku toki pony. + +## Spis treści + +### Kurs + +* [strona 0 — ortografia i wymowa](pl_0.html) + +* [strona 1 — podstawowe zdania](pl_1.html) + +* [strona 2 — przymiotniki](pl_2.html) + +* [strona 3 — czasowniki i dopełnienie](pl_3.html) + +* [strona 4 — o nie! więcej słownictwa](pl_4.html) + +* [strona 5 — to i tamto](pl_5.html) + +* [strona 6 — przyimki oraz położenie](pl_6.html) + +* [strona 7 — zdania wykrzyknikowe, pytające, rozkazujące i imiona](pl_7.html) + +* * [strona 7a — więcej na temat budowania nieoficjalnych słów](pl_7a.html) + +* [strona 8 — język pełen barw](pl_8.html) + +* [strona 9 — kontekst i złożone przymiotniki](pl_9.html) + +* [strona 10 — czasowniki posiłkowe, czas i miejsce](pl_10.html) + +* [strona 11 — liczebniki](pl_11.html) + +* [strona 12 — to już jest koniec](pl_12.html) + +### Dodatki + +* [dodatek: strona 1 — słowa stare i nowe](pl_x1.html) + +* [dodatek: strona 2 — other writing systems](pl_x2.html) +* * [sitelen pona](sitelen_pona.html) + +* [słownik](pl_dictionary.html) + +* [autorzy i słowa uznania](pl_credits.html) \ No newline at end of file From 7b5002dca28d288efaa7480ebcee4f45e9d70cbd Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Tue, 16 Mar 2021 07:58:01 +0000 Subject: [PATCH 15/52] Update pl_10.md --- pages/tokipona/pl_10.md | 70 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++- 1 file changed, 69 insertions(+), 1 deletion(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_10.md b/pages/tokipona/pl_10.md index fe6738e..393d152 100644 --- a/pages/tokipona/pl_10.md +++ b/pages/tokipona/pl_10.md @@ -87,4 +87,72 @@ Słowa „wile” używa się w celu wyrażenia chęci lub potrzeby. > wile sina li suli mute. — Twoje potrzeby są bardzo ważne. Oprócz wyżej wymienionych wyrazów, niektórzy również używają „awen” i „lukin” -jako czasowników posiłkowych. „awen” i „lukin” \ No newline at end of file +jako czasowników posiłkowych. „awen” w takich wypadkach oznacza „nadal [coś robić]”, a „lukin” znaczy „szukać, próbować [coś zrobić] + +> ona li lukin e lipu. — Oni czytają książkę. + +> ona li awen lukin e lipu. — Oni nadal czytają książkę. + +> mi jo e tomo. — Mam dom. + +> mi lukin jo e tomo. — Szukam domu, (który mogę posiąść). + +## Czasowniki + +Wyraz „tenpo” przydaje się, ponieważ w wielu zdaniach pomaga określić czas +wykonywania danej czynności. Jako że toki pona nie ma czasu gramatycznego, ten można +nadal określić, dołączając do zdania dodatkowe wyrażenie: + +> tenpo ni la mi moku. — (Teraz) jem. + +albo + +> mi moku lon tenpo ni. — Jem (w tej chwili). + +(Jak zostało to wyjaśnione na [stronie 9](9.html), słów „lon” i „la” można często +używać naprzemiennie). + +Wyrażenia „tenpo pini” i „tenpo kama” używa się do przedstawienia kolejno czasu +przeszłego i przyszłego. + +> tenpo pini la mi pali e ijo ike mute. — Zrobiłam dużo złych rzeczy w przeszłości. + +> tenpo kama la o moku ala e kasi ni. — Na przyszłość nie jedz tej rośliny. + +Oczywiście pytania można zadawać na temat czasu. Wtedy używamy konstrukcji „tenpo +seme”: + +> tenpo seme la sina pini e pali sina? — Kiedy skończyłaś swoją pracę? + +## Różnice dialektalne + +> %info% +> W tej części wyjaśniono, jak różne kursy toki pony różnią się +> sposobem wyrażania pewnych idei. + +Ze słów „open” i „pini” korzysta się czasem jak z czasowników posiłkowych +w społeczności toki pony, ale użycie to nie zostało opisane w oficjalnej książce +toki pony ani w kursie „o kama sona e toki pona!”. + +## Ćwiczenia + +A teraz spróbuj określić znaczenie poniższych zdań. + +* o open e lupa. +* tenpo lili la mi kama tawa sina. +* mi wile tawa ma ante. +* sina ken ala ken kama tawa tomo mi? +* sina kama tawa tomo mi la o kepeken e nasin Seloka. +* sina lon nena la sina ken lukin e ijo mute. + +I przetłumacz następujące zdania na toki ponę: + +* Czy wiesz jak to zrobić? +* Wszystko jest możliwe. +* Czy możesz otworzyć te drzwi? +* Jeżeli nie posłuchasz ekspertów, twoja praca będzie zła. +* Nadal uczę się toki pony. + +[Odpowiedzi](pl_answers.html#p10) + +[Poprzednia strona](pl_9.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_11.html) From 9645249ed12a2bf9d48ea9ff826909045c417234 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Tue, 16 Mar 2021 11:00:43 +0000 Subject: [PATCH 16/52] Add new file --- pages/tokipona/pl_11.md | 159 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 159 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_11.md diff --git a/pages/tokipona/pl_11.md b/pages/tokipona/pl_11.md new file mode 100644 index 0000000..3ad185d --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_11.md @@ -0,0 +1,159 @@ +% toki pona page 11 — liczebniki +% /dev/urandom +% marzec 2020 + +Słownictwo na tej lekcji: + +| słowo | znaczenie | +|----|----| +| wan | jeden, część, zjednoczony | +| tu | dwa, dzielić, podzielony | +| sike | koło, okrągły, piłka, rok | +| mani | pieniądz; duże, udomowione zwierzę | +| esun | handel, rynek, sklep, wymiana | +| mun | księżyc, gwiazda, obiekt na nocnym niebie | +| nanpa | liczba, (oznaczenie liczebnika porządkowego) | +| poki | pudełko, zbiornik, miska, filiżanka, szuflada | +| sin | nowy, dodatkowy, świeży, dodatkowy | +| suno | słońce, światło, jasność, błysk | + +## Liczebniki + +Oto najbardziej podstawowe liczebniki w toki ponie: + +* ala — zero, nic +* wan — jeden +* tu — dwa +* mute (wiele) — trzy lub więcej +* ale — wszystko, nieskończoność + +System ten jest oczywiście bardzo ograniczony. Ale nie jest to nic nowego — języki +z plemion łowiecko-zbierackich nie używają liczb większych niż 3, 2, a czasem +nawet 1. (Język pirahã, na przykład, ma tylko słowa na „mało” i „dużo”, a ich wartości +zmieniają się w zależności od kontekstu). + +Jednakże istnieje również drugi, dodatkowy system, który jest oficjalnie zdefiniowany +i powszechnie używany do opisywania większych liczb. Wykorzystuje on już istniejące +słowa toki pony jako dodatkowe liczebniki: + +* ala — zero +* wan — jeden +* tu — dwa +* luka (ręka) — pięć +* mute (wiele) — dwadzieścia +* ale (wszystko) — sto + +W tym systemie liczebniki mogą być wyrażane za pomocą zestawienia wielu słów. +Przykładowo, 42 to „mute mute tu” (20+20+2), a 18 to „luka luka luka tu wan” +(5+5+5+2+1). + +Jak widać, jest to wciąż dość ograniczony system. Aby nazwać rok, w którym ta strona +została napisana (2020), trzeba by powtórzyć słowo "ale" dwadzieścia razy i dodać +jedno "mute" na końcu. + +Wszystkie te ograniczenia są częścią filozofii języka toki pona, polegającej +na upraszczaniu myśli i unikaniu zbędnych szczegółów. Istniały próby stworzenia +innych systemów liczbowych, ale żaden z nich się powszechnie nie przyjął. + +## Używanie liczebników + +Niezależnie od systemu, liczebniki są traktowane jak przymiotniki i dodawane na końcu +rzeczowników lub fraz nominalnych: + +> soweli wan — jedno zwierzę + +> waso lili tu — dwa małe ptaki + +By utworzyć liczebnik porządkowy (pierwszy, drugi...), używamy słowa „nanpa”. + +> jan nanpa wan — pierwsza osoba + +> tomo nanpa mute luka luka wan — 31. dom (lub dom nr 31) + +Wyrażenie „nanpa wan” jest czasem używane jako przymiotnik, aby utworzyć +stopień najwyższy: + +> nena Ewelesu/Somolunma li nena suli nanpa wan lon ma ale. — Mount Everent/Czomolungma +jest największą górą na całym świecie. + +## Kalendarz + +W połączeniu z wyrazem „tenpo”, słowa „suno”, „mun” i „sike” mogą oznaczać +odcinki czasu: + +> tenpo suno — dzień („czas słońca”) + +> tenpo pimeja — noc („ciemny czas”) + +> tenpo mun / tenpo sike mun — miesiąc („czas księżyca / cykl księżyca”) + +> tenpo sike / tenpo suno sike — rok („czas okrążenia / czas okrążenia słońca”). + +## nanpa + +Słowo „nanpa” można użyć nie tylko jako znacznik liczby porządkowej, ale też jako +tłumaczenie słowa „liczba” albo „cyfra”. Na przykład: + +> ilo nanpa — kalkulator („urządzenie liczbowe”) + +> nanpa pona — wynik/punktacja („dobre liczby”) + +Przy konstruowaniu takich wyrażeń należy uważać, żeby nie zbudować czegoś +niejasnego. Na przykład nie wiadomo, czy „ilo nanpa tu” oznacza oznacza „drugie +narzędzie” czy „dwa kalkulatory”? W tym drugim przykładzie wystarczy uporządkować +wyrazy w ten sposób: „ilo tu nanpa”. + +## Pogoda + +Kiedy rozmawiamy o pogodzie, najczęściej używanym zdaniem jest „[rzeczownik] li lon” +i dosłownie oznacza „[rzeczownik] istnieje”. Używamy to w sytuacji, kiedy chcemy +określić, jaka pogoda panuje obecnie: + +> suno li lon. — Świeci słońce. + +> telo sewi li lon. — Pada deszcz. (istnieje woda nieba) + +> seli li lon. — Jest ciepło. + +> lete li lon. — Jest zimno. + +## Różnice dialektalne + +> %info% +> W tej części wyjaśniono, jak różne kursy toki pony różnią się +> sposobem wyrażania pewnych idei. + +Opinie na temat zapisywania liczebników porządkowych różnią się między kursami. + +Oficjalna książka i seria filmów „12 days of sona pi toki pona” mówią, że wystarczy +dodać „nanpa”, a następnie liczbę. Z kolei kurs „o kama sona e toki pona!” zaleca +dodać „pi nanpa” i liczbę. + +> jan nanpa wan — pierwsza osoba + +> jan pi nanpa wan — pierwsza osoba + +W społeczeństwie toki pony częściej używa się tego pierwszego sposobu i z takiego +też korzysta ten kurs. + +## Ćwiczenia + +Teraz spróbuj przetłumaczyć podane zdania na polski: + +* mi wile esun e soweli suli tu wan ni. +* tenpo suno pini la mi lon tomo sona. +* tenpo mun wan pini la lete li lon. +* sina pona nanpa wan tawa mi. +* tenpo suno mute mute la telo sewi li awen. + +A poniższe na toki ponę: + +* Mieszkam w domu (pod) nr 27 na ulicy Lipowej. +* Telewizor („urządzenie ruchomych obrazków”) powiedział, że jutro będzie słonecznie. +* Jutro będzie zimno. +* Maj („piąty miesiąc”) jest urokliwy („dobry” / „słodki”) +* Posiadasz dużo instrumentów muzycznych! + +[Odpowiedzi](pl_answers.html#p11) + +[Poprzednia strona](pl_10.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_12.html) From 5a7afb12498c7c40c8403705738e8082c29841ef Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Tue, 16 Mar 2021 11:01:52 +0000 Subject: [PATCH 17/52] =?UTF-8?q?"=20"=20->=20=E2=80=9E=20=E2=80=9D?= MIME-Version: 1.0 Content-Type: text/plain; charset=UTF-8 Content-Transfer-Encoding: 8bit --- pages/tokipona/pl_11.md | 4 ++-- 1 file changed, 2 insertions(+), 2 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_11.md b/pages/tokipona/pl_11.md index 3ad185d..87dc56c 100644 --- a/pages/tokipona/pl_11.md +++ b/pages/tokipona/pl_11.md @@ -48,8 +48,8 @@ Przykładowo, 42 to „mute mute tu” (20+20+2), a 18 to „luka luka luka tu w (5+5+5+2+1). Jak widać, jest to wciąż dość ograniczony system. Aby nazwać rok, w którym ta strona -została napisana (2020), trzeba by powtórzyć słowo "ale" dwadzieścia razy i dodać -jedno "mute" na końcu. +została napisana (2020), trzeba by powtórzyć słowo „ale” dwadzieścia razy i dodać +jedno „mute” na końcu. Wszystkie te ograniczenia są częścią filozofii języka toki pona, polegającej na upraszczaniu myśli i unikaniu zbędnych szczegółów. Istniały próby stworzenia From 9bd0845355bc069b71943034bbb5defc3c5aef1c Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Tue, 16 Mar 2021 12:33:43 +0000 Subject: [PATCH 18/52] Add new file --- pages/tokipona/pl_12.md | 81 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 81 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_12.md diff --git a/pages/tokipona/pl_12.md b/pages/tokipona/pl_12.md new file mode 100644 index 0000000..8cefdcf --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_12.md @@ -0,0 +1,81 @@ +% toki pona strona 12 — to już jest koniec +% /dev/urandom +% kwiecień 2020 + +Słownictwo na tej lekcji: + +| słowo | znaczenie | +|----|----| +| akesi | „niesłodkie” zwierzę, jaszczurka | +| alasa | polować, zbierać | +| kon | powietrze, esencja, dusza, eteryczny | +| pan | chleb, ziarno, kukurydza, ryż, pizza | +| pilin | serce, uczucie, dotyk, zmysł | +| pu | oficjalna książka toki pony; coś, co na nią oddziałuje | +| supa | powierzchnia pozioma | +| taso | ale, jednak, tylko | +| uta | usta, wargi | +| weka | nieobecny, daleki, odsunąć, pozbyć się | + +Powyżej wypisane zostało ostatnie dziesięć oficjalnych słów toki pony. Choć większość +z nich działa na tej samej zasadzie, co wyrazy wspomniane na poprzednich lekcjach, +to jest jedno ale. + +## taso + +Słowo „taso” może zostać wykorzystane jako zwykły przymiotnik — „tylko”: + +> mi lon tomo ni. — Jestem w tym domu. + +> mi taso li lon tomo ni. — Tylko ja jestem w tym domu. + +> kulupu ona li jo e jan tu taso. — Ich społeczność mieści tylko dwie osoby. + +> mi pali taso. — Tylko pracowałem. + +Jednakże ten sam wyraz użyty na samym początku zdania oznacza „ale” lub „jednak”: + +> taso, tenpo kama li wile ala ante. — Ale przyszłość nie chciała się zmienić. + +## Różnice dialektalne + +> %info% +> W tej części wyjaśniono, jak różne kursy toki pony różnią się +> sposobem wyrażania pewnych idei. + +W oficjalnym słowniku wyraz „pu” został przetłumaczony jako „oddziałujący na oficjalną +książkę toki pony”. Wśród społeczności użycie tego słowa jako rzeczownika jest +powszechne, choć nieoficjalne. + +## Ćwiczenia + +A teraz postaraj się ustalić, co oznaczają poniższe zdania. + +* sina wile kama sona e toki pona la pu li nasin pona nanpa wan tawa ni. +* tenpo suno ni la mi pilin pona mute. +* sina wile ala wile moku e pan sike? +* supa lape mi li pakala. mi ken ala lape tan ni. +* jan Wisinki li toki e ni: jan o weka e pilin ike sina. +* kulupu ijo tu wan li lon. ona li kulupu kiwen, li kulupu telo, li kulupu kon. +* taso, meli lili pi jan lawa li lon tomo awen ante. + +A poniższe zdania przetłumacz na toki ponę. + +* Widziałem smoka („duży, zielony, ognisty smok”)! +* Cześć! Jak się masz? („Jak się czujesz?”) +* Łowca dał nam dużo mięsa i owoców. +* Czytam dokument. Wkrótce („w krótkim czasie”) się skończy. +* Umiem dobrze mówić w toki ponie. + +[Odpowiedzi](pl_answers.html#p12) + +## To by było na tyle! + +Kurs toki pony dobiegł końca! Omówiliśmy wszystkie 120 oficjalne słowa toki pony, +a także każdą zasadę tego języka. Jeżeli jeszcze chcesz podszlifować swój język, +porozmawiaj z innymi. Zapraszam również do przejrzenia dodatkowych stron oraz +listy zasobów dostępnych na dole [strony początkowej](pl_index.html) + +~ jan Lentan (/dev/urandom) + +[Poprzednia strona](pl_11.html) [Strona początkowa](pl_index.html) From 066f92a934fe83fd20e6b04c1a026e8da37bf412 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Tue, 16 Mar 2021 12:40:02 +0000 Subject: [PATCH 19/52] Update pl_answers.md --- pages/tokipona/pl_answers.md | 43 ++++++++++++++++++------------------ 1 file changed, 21 insertions(+), 22 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_answers.md b/pages/tokipona/pl_answers.md index 085f933..585407a 100644 --- a/pages/tokipona/pl_answers.md +++ b/pages/tokipona/pl_answers.md @@ -126,10 +126,10 @@

strona 10

> * Otwórz drzwi. -> * In a moment, I'll head towards you. +> * Za chwilę do ciebie przyjdę. > * Chcę pojechać do innych krajów. > * Czy możesz przyjść do mojego domu? -> * If you're coming to my house, use Lincoln Street. +> * Jeżeli idziesz do mojego domu, użyj ulicy Szerokiej. > * Kiedy jesteś na wzgórzu, widzisz dużo rzeczy. > * sina sona ala sona pali e ona? / sina sona pali e ona anu seme? @@ -141,13 +141,13 @@

strona 11

-> * I would like to trade these three large animals. -> * Yesterday, I was in school/college/university ("house of knowledge"). -> * One month ago, it was cold. -> * I like you the most. -> * The rain continued for 40 days. +> * Chcę kupić te trzy duże zwierzęta. +> * Wczoraj byłam w szkole / na uniwersytecie ("dom wiedzy"). +> * Miesiąc temu było zimno. +> * Ciebie lubię najbardziej. +> * Deszcz utrzymywał się przez 40 dni. -> * mi lon tomo nanpa mute luka tu pi nasin Wasintan. +> * mi lon tomo nanpa mute luka tu pi nasin Lipowa. > * ilo pi sitelen tawa li toki e ni: tenpo suno kama la suno li lon. > * tenpo pimeja ni la lete li lon. > * (tenpo mun / tenpo sike mun) nanpa luka li (pona / suwi). @@ -155,13 +155,13 @@

strona 12

-> * If you want to learn toki pona, the official book is the best way to do so. -> * Today I feel very good. -> * Would you want to eat some pizza? -> * My bed ("sleeping surface") is broken. I can't sleep because of it. -> * Marie Kondo says: get rid of unnecessary things. -> * There are three types of matter. These are: solids, liquids and gases. -> * But the princess is in another castle. +> * Jeśli chcesz nauczyć się języka toki pona, oficjalna książka jest najlepszym na to sposobem. +> * Dziś czuję się dobrze. +> * Czy chcesz zjeść pizzę? +> * Moje łóżko („powierzchnia do spania”) jest zepsute. Nie mogę przez to spać. +> * Wyszyński powiedział: trzeba więc [...] porzucić smutki. +> * Istnieją trzy stany skupienia. Są to: stan stały, ciekły i gazowy. +> * Ale księżniczka jest w innym zamku. > * mi lukin e akesi seli laso suli a! > * toki! sina pilin seme? @@ -169,12 +169,11 @@ > * mi lukin e lipu. tenpo lili la ona li pini. > * mi ken toki pi pona mute kepeken toki pona. -

the sitelen pona page

-> This part of this document is written using sitelen pona. Can you understand -> it? +

strona

+> Ta część dokumentu korzysta z pisma sitelen pona. Rozumiesz je? > -> toki pona has a small number of words. Because of this, it's possible to make -> a writing system where one character means one word, but all characters look -> related to their meanings. +> zasób słownictwa toki pony jest maciupki. Dzięki temu możliwe jest stworzenie +> pisma, w którym jeden symbol odpowiada jednemu wyrazowi, a każde z tym symboli +> obrazuje dane znaczenie. -[Back to main page](index.html) +[Powrót do strony początkowej](pl_index.html) From e168c5d0ddb27a82740a0a660ed8bfe1c98ffb7e Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Wed, 17 Mar 2021 08:14:30 +0000 Subject: [PATCH 20/52] I think the period in 31. needs to be escaped? --- pages/tokipona/pl_11.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_11.md b/pages/tokipona/pl_11.md index 87dc56c..963c00f 100644 --- a/pages/tokipona/pl_11.md +++ b/pages/tokipona/pl_11.md @@ -68,7 +68,7 @@ By utworzyć liczebnik porządkowy (pierwszy, drugi...), używamy słowa „nanp > jan nanpa wan — pierwsza osoba -> tomo nanpa mute luka luka wan — 31. dom (lub dom nr 31) +> tomo nanpa mute luka luka wan — 31\. dom (lub dom nr 31) Wyrażenie „nanpa wan” jest czasem używane jako przymiotnik, aby utworzyć stopień najwyższy: From 7af2bfa1a30a774b96a437bd88ffbd7b8a552bbd Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Wed, 17 Mar 2021 08:27:03 +0000 Subject: [PATCH 21/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_dictionary.md | 576 ++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 576 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_dictionary.md diff --git a/pages/tokipona/pl_dictionary.md b/pages/tokipona/pl_dictionary.md new file mode 100644 index 0000000..78930c2 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_dictionary.md @@ -0,0 +1,576 @@ +% toki pona — słownik +% /dev/urandom +% lipiec 2020 + +Oto lista wszystkich oficjalnych słów toki pony opisanych na stronach 1-12 +w kolejności alfabetycznej. Każdy wyraz może mieć różne znaczenie w zależności +od tego, jaką jest częścią mowy. + +Definicja „przymiotnika” również pasuje do przysłówków, ponieważ jedyna różnica +między tymi częściami jest taka, że te pierwsze doczepia się do rzeczowników, +a te drugie — do czasowników. + +Rzeczowniki w toki ponie mogą zostać użyte jako przymiotniki. Grają one wtedy tę +samą rolę, co rzeczowniki w dopełniaczu w polszczyźnie. Przykładowo, „poki telo” może znaczyć „wiadro wody” albo „wanna”, (w tym przykładzie „wody” i „telo” mają tę samą +funkcję). + +> %note% +> To nie jest kopia słownika umieszczonego w oficjalnej książce ani w żadnym innym +> kursie. Niektóre słowa mogą mieć jeszcze inne funkcje, niż te opisane poniżej. +> Lista ta wymienia również niekonwencjonalne sposoby użycia niektórych słów, +> a niektóre z nich są przydatne tylko wtedy, gdy użyje się je z innymi słowami. +> +> Nie krępuj się wymyślać swoje własne wyrażenia i znaczenia słów, które mogą pasować +> w danym kontekście. Najważniejszą zasadą tego języka jest bycie zrozumianym. + +--- + +#### a +* partykuła: (wykrzyknik wyrażający emocję, wzacniający wypowiedź lub potwierdzający ją) + +#### akesi +* rzeczownik: „niesłodkie” zwierzę, jaszczurka + +#### ala +* rzeczownik: nic +* przymiotnik: nie, wcale, pusty +* liczebnik: zero + +#### alasa +* czasownik: polować, zbierać +* czasownik (niekonw.): szukać + +#### ale/ali +* rzeczownik: wszystko, wszechświat +* przymiotnik: każdy, cały, liczny +* liczebnik: wszystko/nieskończoność (system prosty), 100 (system złożony) + +#### anpa +* rzeczownik (stare/nieksiążkowe): spód, dolna część +* przymiotnik: kłaniający się, dolny, mało znaczący, pokorny, podległy +* czasownik nieprzechodni: kłonić się +* czasownik przechodni: podbić, pokonać + +#### ante +* rzeczownik: różnica, zmiana, (niekonw.) wersja +* przymiotnik: inny, odmienny, zmieniony +* czasownik: zmienić + +#### anu +* partykuła: lub + +#### awen +* rzeczownik (niekonw.): stabilność, bezpieczeństwo, oczekiwanie +* przymiotnik: przechowywany, bezpieczny, trwały, czekający, pozostający +* czasownik: zachowywać, zostać, znosić, chronić +* czasownik posiłkowy: ciągle (coś) robić + +#### e +* partykuła: (określa dopełnienie) + +#### en +* partykuła: i (łączy podmioty) + +#### esun +* rzeczownik: handel, transakcja, wymiana +* przymiotnik: handlowy, wymienny, komercyjny +* czasownik: handlować, wymieniać się + +#### ijo +* rzeczownik: rzecz, przedmiot, materia +* przymiotnik: materialny, fizyczny + +#### ike +* rzeczownik: zło +* przymiotnik: zły, skomplikowany, zbędny +* czasownik (niekonw.): pogorszyć + +#### ilo +* rzeczownik: narzędzie, maszyna, urządzenie +* przymiotnik: użyteczny, (niekonw.) elektroniczny, metaliczny + +#### insa +* rzeczownik: wnętrzności, zawartość, środek, brzuch +* przymiotnik: środkowy, wewnątrz, pomiędzy + +#### jaki +* rzeczownik: brud, odpad +* przymiotnik: brudny, obrzydliwy, toksyczny, nieczysty, niehigieniczny +* czasownik: ubrudzić + +#### jan +* rzeczownik: osoba, człowiek, ludzie, ludzkość, ktoś +* przymiotnik: ludzki, osobisty + +#### jelo +* rzeczownik/przymiotnik: żółty (i jego odcienie) +* czasownik: zażółcić, pokolorować na żółto + +#### jo +* rzeczownik: (niekonw.) własność, właściwość +* czasownik: mieć, nieść, zawierać, trzymać + +#### kala +* rzeczownik: ryba, morskie zwierzę + +#### kalama +* rzeczownik: dźwięk, hałas +* przymiotnik: głośny, hałaśliwy, wydający dźwięk +* czasownik: wydawać dźwięk, recytować, grać (na instrumencie) + +#### kama +* rzeczownik: wydarzenie, przybycie +* przymiotnik: nadchodzący, przyszły, wezwany +* czasownik posiłkowy: stać się, być w trakcie (czegoś), zdołać, uporać się +(z czymś) + +#### kasi +* rzeczownik: roślina, trawa, zioła, liść + +#### ken +* rzeczownik: umiejętność, możliwość, (niekonw.) prawo, wolność +* przymiotnik (niekonw.): możliwy, zdolny +* czasownik posiłkowy: móc (coś zrobić) + +#### kepeken +* rzeczownik: użycie, (niekonw.) praktyka +* czasownik przechodni: użyć (czegoś) +* przyimek: używając, przy pomocy + +#### kili +* rzeczownik: owoc, warzywo, grzyb + +#### kiwen +* rzeczownik: twardy przedmiot, metal, kamień, ciało stałe +* przymiotnik: twardy, metalowy, lity + +#### ko +* rzeczownik: proszek, glina, pasta, substancja półstała + +#### kon +* rzeczownik: powietrze, esencja, dusza, (niekonw.) gaz +* przymiotnik: niewidzialny, eteryczny, (niekonw.) gazowy + +#### kule +* rzeczownik: kolor, (rzadko) płeć/gender +* przymiotnik: kolorowy, malowany +* czasownik: kolorować + +#### kulupu +* rzeczownik: grupa, społeczność, stowarzyszenie, firma, naród, plemię +* przymiotnik: wspólny, społeczny + +#### kute +* rzeczownik: ucho, słuch +* przymiotnik: brzmiący jak (coś) +* czasownik: słyszeć, słuchać, słuchać się (kogoś) + +#### la +* partykuła: „jeśli/gdy” (wprowadza kontekst) + +#### lape +* rzeczownik: sen, odpoczynek +* przymiotnik: śpiący, odpoczywający +* czasownik: spać, odpoczywać + +#### laso +* rzeczownik/przymiotnik: niebieski, zielony (i ich odcienie) +* czasownik: zbłękitnić, zazielenić, pokolorować na niebiesko/zielono + +#### lawa +* rzeczownik: głowa, umysł +* przymiotnik: główny, pierwszy, kontrolujący, rządzący +* czasownik: głowa, kontrolować, kierować, prowadzić, posiadać, rządzić + +#### len +* rzeczownik: ubranie, tkanina, warstwa prywatności +* przymiotnik: ubrany, materiałowy +* czasownik: ubrać, zapewnić warstwę prywatności + +#### lete +* rzeczownik: zimno, mróz +* przymiotnik: zimny, chłodny, surowy, nieugotowany +* czasownik: ochłodzić + +#### li +* partykuła: (między podmiotem a czas./przym.) + +#### lili +* rzeczownik: niewielkość +* przymiotnik: mały, trochę, młody +* czasownik: pomniejszyć + +#### linja +* rzeczownik: długi, giętki przedmiot; nić; lina; włos(y) + +#### lipu +* rzeczownik: płaski przedmiot, książka, dokument, papier, strona, zapis, strona internetowa +* przymiotnik: płaski, używany do zapisu + +#### loje +* rzeczownik/przymiotnik: czerwony (i jego odcienie) +* czasownik: zaczerwienić, pokolorować na czerwono + +#### lon +* rzeczownik: prawda, życie, egzystencja +* przymiotnik: prawdziwy, realny, obecny, istniejący +* czasownik nieprzechodni: być prawdziwym, istnieć +* przyimek: w, na, przy + +#### luka +* rzeczownik: dłoń, ręka, ramię +* liczebnik: 5 (system złożony) + +#### lukin +* rzeczownik: oko, wzrok +* przymiotnik: wyglądający, wzrokowy, wizualny +* czasownik: patrzeć, widzieć, czytać +* czasownik posiłkowy: zamierzać + +#### lupa +* rzeczownik: dziura, drzwi, otwór, okno + +#### ma +* rzeczownik: ziemia, dwór/pole (świat zewnętrzny), terytorium, państwo + +#### mama +* rzeczownik: rodzic, przodek, twórca, pochodzenie, opiekun +* czasownik: tworzyć, wychowywać, opiekować się + +#### mani +* rzeczownik: pieniądz; duże, udomowione zwierzę +* przymiotnik: (niekonw.) zamożny + +#### meli +* rzeczownik: kobieta, żona +* przymiotnik: kobiecy + +#### mi +* rzeczownik: ja, my +* przymiotnik: mój, nasz + +#### mije +* rzeczownik: mężczyzna, mąż +* przymiotnik: męski + +#### moku +* rzeczownik: jedzenie +* przymiotnik: jadalny, żywnościowy +* czasownik: jeść, pić, połknąć + +#### moli +* rzeczownik: śmierć +* przymiotnik: martwy, umierający +* czasownik: zabić + +#### monsi +* rzeczownik: tył, plecy, tyłek +* przymiotnik: tylny + +#### mu +* (dowolny odgłos zwierzęcy) + +#### mun +* rzeczownik: księżyc, gwiazda, obiekt na nocnym niebie +* przymiotnik: księżycowy, gwiezdny + +#### musi +* rzeczownik: gra, sztuka +* przymiotnik: rozrywkowy, artystyczny, zabawny +* czasownik: zabawiać, bawić się, grać + +#### mute +* rzeczownik: ilość +* przymiotnik: wiele, więcej +* liczebnik: 3 lub więcej (system prosty), 20 (system złożony) + +#### nanpa +* rzeczownik: liczba +* przymiotnik: -ty (oznacza liczebnik porządkowy), matematyczny, liczbowy, + (niekonw.) cyfrowy + +#### nasa +* przymiotnik: dziwny, niecodzienny, szalony, pijany + +#### nasin +* rzeczownik: ścieżka, droga, ulica, zwyczaj, zasada +* przymiotnik: uliczny, drogowy, zwyczajowy +* czasownik: (niekonw.) prowadzić, wskazać drogę + +#### nena +* rzeczownik: pagórek, góra, przycisk, guzik, nos +* przymiotnik: pagórkowaty, górzysty, nierówny, wyboisty + +#### ni +* rzeczownik/przymiotnik: to, tamto + +#### nimi +* rzeczownik: słowo, imię + +#### noka +* rzeczownik: stopa, noga, dół, dolna część, spód + +#### o +* partykuła: (zwrot do kogoś, polecenie) + +#### olin +* rzeczownik: miłość, współczucie, sympatia, szacunek +* przymiotnik: kochany, ulubiony, szanowany +* czasownik: kochać, szanować + +#### ona +* rzeczownik: on, ona, ono, oni +* przymiotnik: jego, jej, ich + +#### open +* rzeczownik: start, początek +* przymiotnik: początkowy +* czasownik: rozpocząć, otwierać, włączać +* czasownik posiłkowy: zacząć + +#### pakala +* rzeczownik: uszczerbek, pomyłka, błąd +* przymiotnik: zniszczony, błędny +* czasownik: niszczyć, popełnić błąd +* partykuła: (uniwersalne przekleństwo) + +#### pali +* rzeczownik: praca +* przymiotnik: pracujący +* czasownik: pracować, tworzyć, robić + +#### palisa +* rzeczownik: długi, twardy przedmiot; gałąź, patyk, (niekonw.) długość +* przymiotnik: długi + +#### pan +* rzeczownik: chleb, ziarno, kukurydza, ryż, pizza + +#### pana +* przymiotnik: (niekonw.) dany, wysłany, wypuszczony +* czasownik: dać, wysłać, nadawać, wypuszczać +#### pi +* partykuła: "o" (przegrupowuje dwie lub więcej przydawek) + +#### pilin +* rzeczownik: serce, uczucie, dotyk, zmysł +* przymiotnik: uczucie, dotykowy +* czasownik: dotknąć, myśleć, czuć + +#### pimeja +* rzeczownik: czarny (i jego odcienie) +* przymiotnik: czarny, ciemny +* czasownik: poczernić, ściemnić, rzucać cień + +#### pini +* rzeczownik: koniec, meta +* przymiotnik: ostatni, ukończony, przeszły (z „tenpo”) +* czasownik: kończyć, zamykać +* czasownik posiłkowy: przestać + +#### pipi +* rzeczownik: owad, robak + +#### poka +* rzeczownik: biodro, bok, okolica +* przymiotnik: okoliczny, pobliski, u boku + +#### poki +* rzeczownik: pudło, zbiornik, miska, filiżanka, szuflada +* czasownik (niekow.): włożyć do pudełka + +#### pona +* rzeczownik: dobro, prostota +* przymiotnik: dobry, prosty, łatwy, przyjazny, pokojowy +* czasownik: ulepszać, naprawiać + +#### pu +* rzeczownik: oficjalna książka toki pony +* przymiotnik: opisany w oficjalnej książce toki pony +* czasownik: obcujący z oficjalną książką toki pony + +> %note% +> W oficjalnym słowniku wyraz „pu” został przetłumaczony jako „oddziałujący na oficjalną +> książkę toki pony”. Wśród społeczności użycie tego słowa jako rzeczownika jest +> powszechne, choć nieoficjalne. + +#### sama +* rzeczownik: podobieństwo, rodzeństwo +* przymiotnik: podobny, taki sam +* przyimek: jak, jako + +#### seli +* rzeczownik: gorąco, ciepło, reakcja chemiczna, źródło ciepła +* przymiotnik: ciepły, gorący +* czasownik: grzać, ocieplać + +#### selo +* rzeczownik: zewnętrzna warstwa, skorupa, skóra, granica +* przymiotnik: zewnętrzny + +#### seme +* partykuła: co? który? (używane w pytaniach) + +#### sewi +* rzeczownik: wysokie miejsce, góra (jako kierunek/miejsce), szczyt, niebo, bóg +* przymiotnik: wysoki, wyższy, boski, święty + +#### sijelo +* rzeczownik: ciało, stan fizyczny, tułów +* przymiotnik: fizyczny, cielesny + +#### sike +* rzeczownik: koło, piłka, cykl, rok (z „tenpo”) +* przymiotnik: okrągły, obły, sferyczny, jednoroczny +* czasownik: okrążyć + +#### sin +* rzeczownik: nowość, dodatek, (niekonw.) aktualizacja, przyprawa +* przymiotnik: nowy, dodatkowy, świeży, dodatkowy +* czasownik: dodać, zaktualizować + +#### sina +* rzeczownik: ty +* przymiotnik: twój + +#### sinpin +* rzeczownik: twarz, przednia część, przód, ściana +* przymiotnik: przedni, związany z twarzą + +#### sitelen +* rzeczownik: symbol, obraz, pismo +* przymiotnik: symboliczny, zapisany, piśmienny +* czasownik: pisać, rysować + +#### sona +* rzeczownik: wiedza, informacja +* przymiotnik: znany +* czasownik: znać +* czasownik posiłkowy: umieć + +#### soweli +* rzeczownik: ssak lądowy, zwierze + +#### suli +* rzeczownik: rozmiar, wielkość +* przymiotnik: duży, ciężki, wysoki, wielki, ważny, dorosły +* czasownik: rosnąć + +#### suno +* rzeczownik: słońce, światło, jasność, źródło światła +* przymiotnik: słoneczny, jasny +* czasownik: świecić, błyszczeć + +#### supa +* rzeczownik: powierzchnia pozioma + +#### suwi +* rzeczownik: (niekonw.) słodycze, perfumy +* przymiotnik: słodki, pachnący, uroczy + +#### tan +* rzeczownik: powód, przyczyna, pochodzenie +* przymiotnik: źródłowy +* czasownik przechodni: (niekonw.) sprawić +* przyimek: z, z powodu + +#### taso +* partykuła: (na początku zdania) ale, jednakże +* przymiotnik: tylko + +#### tawa +* rzeczownik: ruch +* przymiotnik: ruchomy +* czasownik: ruszać się, przemieszczać się +* przyimek: do, dla, z punktu widzenia (czegoś) + +#### telo +* rzeczownik/adjective: woda, płyn, ciecz +* przymiotnik: mokry, płynny, ciekły +* czasownik: podlewać, czyścić + +#### tenpo +* rzeczownik: czas, chwila, okazja +* przymiotnik: chwilowy, doczesny + +#### toki +* rzeczownik: mowa, rozmowa, język +* przymiotnik: słowny, rozmowny +* czasownik: mówić, rozmawiać, posługiwać się językiem, myśleć + +#### tomo +* rzeczownik: dom, budynek, budowla, przestrzeń wewnętrzna, pokój +* przymiotnik: wewnętrzny, domowy + +#### tu +* liczebnik: 2 +* rzeczownik: podział +* przymiotnik: podzielony +* czasownik: dzielić + +> %warning% +> Użycie słowa „tu” na końcu frazy nominalnej generalnie kojarzy się z liczbą +> 2\. Znaczenie „podzielony” zazwyczaj określa się, używając partykuły „li”: +> +> kulupu tu — dwie społeczności +> +> kulupu li tu. — Społeczność jest podzielona. + +#### unpa +* rzeczownik: seks +* przymiotnik: seksualny +* czasownik: uprawiać seks (z) + +#### uta +* rzeczownik: usta, wargi +* przymiotnik: ustny + +#### utala +* rzeczownik: walka, bitwa, wyzwanie, wojna +* przymiotnik: agresywny, wojenny +* czasownik: walczyć, wojować, pojedynkować się, wyzwać (do walki) + +#### walo +* rzeczownik: biały (i jego odcienie) +* przymiotnik: biały, jasny +* czasownik: pobielić, pokolorować na biało + +#### wan +* liczebnik: 1 +* rzeczownik: część, cząstka +* przymiotnik: zjednoczony, poślubiony +* czasownik: łączyć się, żenić się, wychodzić za mąż + +> %warning% +> Użycie słowa „wan” na końcu frazy nominalnej generalnie kojarzy się z liczbą +> 1\. Znaczenie „zjednoczony” zazwyczaj określa się, używając partykuły „li”: +> +> kulupu wan – jedna społeczność +> +> kulupu li wan. – Społeczność jest zjednoczona. +> +> kulupu mute wan – 21 społeczności (złożony system liczb) +> +> kulupu mute li wan – Wiele (albo 20) społeczności jest zjednoczonych. + +#### waso +* rzeczownik: ptak, latające zwierzę + +#### wawa +* rzeczownik: siła, moc, energia +* przymiotnik: silny, mocny, potężny, energetyczny + +#### weka +* rzeczownik: brak, oddalenie +* przymiotnik: nieobecny, daleki, odległy +* czasownik: usunąć, odsunąć, pozbyć się + +#### wile +* rzeczownik: chęć, potrzeba, pragnienie +* przymiotnik: chciany, potrzebny, wymagany +* czasownik: chcieć (coś mieć) +* czasownik posiłkowy: chieć (coś zrobić) + +--- + +[Strona początkowa](pl_index.html) From 4a3f93eddfc8673d1ac0efa383419027045788e6 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Fri, 19 Mar 2021 10:32:41 +0000 Subject: [PATCH 22/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_sitelen_pona.md | 187 ++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 187 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_sitelen_pona.md diff --git a/pages/tokipona/pl_sitelen_pona.md b/pages/tokipona/pl_sitelen_pona.md new file mode 100644 index 0000000..0f33894 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_sitelen_pona.md @@ -0,0 +1,187 @@ +% sitelen pona – opis i przykłady +% /dev/urandom +% czerwiec 2020 + +## sitelen pona + +„sitelen pona” („proste pismo” lub „łatwe pismo”) to pismo logograficzne, zaprojektowane +przez Sonję Lang, twórczynię toki pony, na potrzeby tego języka. + +> %info% +> Część oficjalnej książki, w której opisano pismo sitelen pona została opublikowana +> na warunkach niekomercyjnej +> [CC-BY-NC 4.0](https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) licencji. +> W rezultacie, sekcja ta jest łatwa do znalezienia w innych kursach online. +> Strona o piśmie sitelen pona na +> [stronie jan Pije](http://tokipona.net/tp/janpije/hieroglyphs.php), która jest +> poświęcona temu systemowi, opisuje go niemal identycznie, jak oficjalna książka. +> + +### Systemy logograficzne + +W systemie logograficznym, **każdy znak zazwyczaj oznacza jedno słowo** (a czasem +nawet wyrażenie). Najbardziej powszechnym przykładem takiego systemu jest ten +używany w języku chińskim, zwany Han, i (zaraz obok ich własnych symboli) japońskim +i koreańskim. + +> %info% +> Systemy logograficzne są dobrze dopasowane do języków, w których słowa podlegają +> odmianie słabo lub nawet wcale. Gramatyka jest zamiast tego oparta na zestawianiu +> pojedynczych słów jeden po drugim (taki język jest nazywany „izolującym”). Języki +> chińskie pasują do tej idei bardzo dobrze, podobnie jak toki pona. + +Słownictwo toki pony składa się z zaledwie **120 słów** (plus kilku używanych przez +społeczność). Dzięki temu, logograficzny system toki pony staje się **zauważalnie** +**łatwiejszy w nauce** i w użytku, niż system języka chińskiego, który wymaga +znajomości co najmniej 1500 znaków, aby osiągnąć biegłość. Ponadto, większość znaków +w piśmie sitelen pona wizualnie odzwierciedla swoje znaczenie. Przykładowo, „lawa” +oznacza głowę, a symbol tego słowa przedstawia głowę z czapką z daszkiem. Wyraz +„nanpa” oznacza liczbę i jest inspirowany krzyżykiem: „#”, itd. (Choć poniekąd to +samo można powiedzieć o wielu znakach Han). + +### tablica znaków pisma sitelen pona + +![tablica znaków pisma sitelen pona](/tokipona/sitelen_pona.gif) + +> W powyżej tabelce przedstawiono wszystkie 120 oficjalnych słów toki pony. +> Oprócz tego umieszczono tam też często używane dodatkowe słow („nimi sin”) +> i alternatywne zapisy znaków istniejących w tym piśmie ("nasin lukin ante pi +> sitelen pona"). + +Tak jak w alfabecie łacińskim, kierunek pisma sitelen pona jest z lewej do prawej, +z góry na dół. Każde słowo w toki ponie zapisuje się za pomocą pojedynczego znaku +i nie używa się spacji. + +Symbole oznaczające przymiotnik można zapisać wewnątrz lub nad rzeczownikiem, +aby przedstawić frazę nominalną. Taki symbol nazywa się kompozytowym lub złożonym. + +> %info% +> Twoją uwagę mogło przykuć „logo” toki pony, umieszczone na okładce oficjalnej +> książki oraz na wielu stronach internetowych (także na tej). I rzeczywiście, +> jest to jeden symbol złożony — znak „toki”, w środku którego widnieje znak „pona”. + +Nieoficjalne słowa można przeliterować wewnątrz kartuszy (zaokrąglonych prostokątów +otaczających potrzebne znaki). Każdy z tych symboli oznacza pierwszą literę wymowy +przedstawianego słowa. Na przykład na stronie, do której prowadzi link umieszczony +na początku strony, „ma Kanata” zapisano jako „ma [kasi alasa nasin awen telo a]”. +(W niektórych fontach kartusz jest zastępowany nawiasami, otaczającymi ciąg znaków). + +### sitelen pona w powszechnym użyciu + +> %info% +> Informacje zawarte w tej sekcji nie są częścią oficjalnego projektu pisma sitelen +> pona, ale są oparte na tym, jak jest ono używane w społeczności toki pony. + +Zdania oddzielić można za pomocą kropki albo spacji. Inne znaki przestankowe +(przecinki, dwukropki, itd.) są albo pomijane albo zapisywane jako ich łacińskie +odpowiedniki; (jest to za sprawą tego, że ich obecność lub brak nie zmienia znaczenia +zdania). + +Każdy wyraz dodany przez społeczność języka toki pona zazwyczaj ma swój własny symbol +i musi być przeliterowywany. + +Ponieważ znak zapytania jest odpowiednikiem słowa „seme”, na końcu zdań pytających +można postawić kropkę (lub mniejszy pytajnik). + +Niektórzy składają znaki wewnątrz kartuszy, by móc zapisać całą sylabę, zajmując przy +tym szerokość tylko jednego znaku. Na przykład +[w tym tweecie](https://twitter.com/qvarie/status/1291755067851251712) nieoficjalne +słwo „Nijon” („Japonia”) zapisano za pomocą trzech znaków: „nena-ilo”, „jan-oko” +i „nena”. + +### Przykłady + +Oto zwykły tekst zapisany za pomocą pisma sitelen pona: + +![wan ni pi lipu ni li sitelen kepeken sitelen pona. sina ken ala ken sona e ni. +/ toki pona li jo e nimi pi mute lili. tan ni nasin sitelen ni li ken: sitelen +wan li toki e nimi wan. sitelen ale li lukin sama kon +ona.](/tokipona/sitelen_pona_example.png) + +[Tłumaczenie](pl_answers.html#sp) + +Jeśli chcesz zobaczyć więcej tekstów zapisanych pismem sitelen pona, w tym stronę, +która uczy czytać nie używając żadnego innego systemu pisma, odwiedź stronę +[„tomo pi sitelen pona”](https://davidar.github.io/tp/), której autoren jest jan Tepu. + +### Fonty + +Powyżej zapisany tekst używa fontu „linja pimeja”. Ale pismo sitelen pona można +wyświetlić też na wiele innych sposobów. Oto najpopularniejsze z nich: + + + * Font „[linja pona](musilili.net/linja-pona/)” charakteryzuje jego prosty design + i obsługa mnóstwa znaków złożonych. Jest to najpopularniejsza opcja. + + * „[sitelen pona pona](https://jackhumbert.github.io/sitelen-pona-pona/)” to font + obrazujący znaki w sposób znacznie różniący się od tego, jaki możemy zauważyć w + zwykłym piśmie sitelen pona. Cieszy oko bez względu na wielkość znaków i nie + wymaga modyfikowania tekstu, żeby wyglądać dobrze. Ten font w szczególności mi + się podoba. + +> %info% +> Na niektórych stronach tej witryny istnieje możliwość przełączania między pismem +> łacińskim a sitelen pona. W tym drugim przypadku, użyty będzie font „sitelen pona +> pona”, ponieważ działa najlepiej w przypadku niezmodyfikowanych tekstów toki pony +> i wyrazów, których nie znajdziemy w oficjalnym słowniku. +> + + * „[linja suwi](https://linjasuwi.ap5.dev/)” jest niedawno stworzonym fontem + autorstwa alienpirate5. Font ten wyróżniają starannie narysowane symbole + i multum słów stworzonych przez społeczność. + + * Ja również zaprojektowałem font dla pisma sitelen pona. + Nazywa się on „[insa pi supa lape](supalape.html)” i opiera się na istniejącym + foncie „Beadstead” (i stąd pochodzi jego nazwa). Używa on tego samego algorytmu + konwertującego znaki rozłożone na małej bitmapie i konwertuje je na w pełni + funkcjonalny, wektorowy font. + +#### Przykłady różnych fontów + +> +> sitelen ni li sitelen kepeken sitelen pona. +> +> sina ken ala ken sona e ona. +> +> ma Kanata li suli. +> +> jan pi sona mute li pali pona. +> + +* linja pona: + +![](/tokipona/lpona.png) + +* linja pona (sylaby używają znaków kompozytowych): + +![](/tokipona/lpona2.png) + +* linja pimeja: + +![](/tokipona/lpimeja.png) + +* sitelen pona pona: + +![](/tokipona/spp.png) + +* insa pi supa lape: + +![](/tokipona/insa.png) + +### sitelen emoji / sitelen pilin + +Pismo „sitelen emoji” (znane również jako „sitelen pilin”) jest adaptacją pisma +sitelen pona, która wykorzystuje istniejące znaki emoji dla każdego ze znaków pisma +sitelen pona. Dzięki temu adaptacja ta może być łatwo stosowana w większości +przeglądarek internetowych i aplikacji. + +* [Official page](https://sites.google.com/view/sitelenemoji) + +* [Description of the system, as well as a Windows emoji character chart and +example text](https://omniglot.com/conscripts/sitelenemoji.htm) + +--- + +[Strona na temat alternatywnych systemów pisma](pl_x2.html) + +[Strona początkowa](pl_index.html) \ No newline at end of file From aeb0361a9713689e405348b78d4b3999b7e5de19 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 17:31:31 +0000 Subject: [PATCH 23/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_x1.md | 185 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 185 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_x1.md diff --git a/pages/tokipona/pl_x1.md b/pages/tokipona/pl_x1.md new file mode 100644 index 0000000..7d8496e --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_x1.md @@ -0,0 +1,185 @@ +% toki pona strona dodatkowa 1 — stare i nowe słowa +% /dev/urandom +% kwiecień 2020 + +Wszystkie słowa, które zostały opisane na stronach od 1 do 12 są obecne w oficjalnej +książce toki pony. Jednakże istnieje kilka dodatkowych słów, które albo były używane +wcześniej i nie pojawiły się w książce, albo takie, które zostały stworzone przez +społeczność toki pony po tym wydarzeniu. W przeciwieństwie do „nieoficjalnych słów” +używanych dla nazw własnych (patrz: [strona 7](pl_7.html)), te są traktowane jako +rodzime słowa toki pony i nie są pisane wielką literą. + +Poniekąd wyczerpująca lista wszystkich słów w języku toki pona, które są lub były używane, znajduje się w dokumencie [„nimi ale pona”][nap]. + +[nap]:https://docs.google.com/document/d/10hP3kR7mFN0E6xW3U6fZyDf7xKEEvxssM96qLq4E0ms/edit + +Za to ta strona opisze wszystkie słowa, które moim zdaniem stosuje się często w sieci +oraz alternatywne sposoby na użycie niektórnych oficialnych słów z 120-wyrazowego +leksykonu. + +Założeniem języka toki pona jest minimalizacja liczby wyrazów i pozbycie się zbędnych +konceptów, przez co oczywiście niestandardowe sposoby użycia mogą budzić kontrowersje. +Spróbuję wyrazić własną opinię na temat tych wyrazów na liście. + +## Złączone słowa: kin, namako i oko + +Zanim opublikowana została książka toki pony, w użyciu było kilka słów, których +znaczenie pokrywało się z innymi wyrazami. Nie zostały one usunięte, ale mianowano +je synonimami innych słów. + +Wyraz „kin” jest synonimem słowa „a”, ale ponieważ „a” jest bardziej ogólnym wyrażeniem +emocji, „kin” używano do położenia nacisku (podobnie jak „również”, „naprawdę”, +„w rzeczy samej” w języku polskim). Podkreślało się tym dosłowne znaczenie zdania, +a nie zabarwiało je emocjonalnie. Według mnie takie znaczenie również można przekazać +słowami „a” (zabarwienie emocjonalne) i „mute” (podkreślenie czegoś). + +Wyraz „namako” używano w znaczeniu „dodatek” albo „przyprawa”. W oficjalnej książce +opisano ją jako synonim słowa „sin” — „nowy”, „dodatkowy”. Oba te wyrazy mają +poniekąd odmienne znaczenia, ale z mojej perspektywy wyraz „sin” — w szczególności, gdy +używany jako rzeczownik lub fraza nominalna „sin moku” (dodatek do jedzenia) — potrafi +wyrazić ten sam koncept równie dobrze. + +Wyraz „oko” określono jako synonim słowa „lukin”. Kiedy stanowiły one dwa oddzielne +słowa, „oko” oznaczało to, co po polsku — oko. Natomiast „lukin” oznaczało „wzrok” +albo „patrzeć”. Ponieważ „kute” może znaczyć albo „słuch”, albo „ucho”, decyzja +ta wydaje się sensowna. + +## Usunięte słowa + +Istnieją też takie wyrazy, które w społeczności używa się od czasu do czasu, pomimo +że zostały całkowicie usunięte ze słownika w chwili publikacji oficjalnej książki. + +Zacznijmy od tych bardziej popularnych: + +Wyraz „apeja” oznacza „wstyd” lub „wina”. Opisanie tego samego konceptu jest trudne, +jeśli nie mamy do dyspozycji tego słowa, dlatego niektórzy nadal go używają. + +Znaczenia wyrazu „kipisi” to „dzielić”, „ciąć”, „siekać”. Dziś przejmują je słowa +takie jak „tu” (dzielić) i „wan” (część, element), ale w niektórych tekstach nadal +można się na nie natknąć. Istnieją również pomysły na zapis tego słowa za pomocą pisma +sitelen pona. + +Wyraz „leko” (prawdopodobnie pochodzący od klocków Lego) używa się w znaczeniu +„bloczek”, „kwadrat”, czasem „schody”. Nie ma żadnego jasnego zamiennika, którym można +by zastąpić to słowo, dlatego wciąż jest sporadycznie używany, gdzie jest to +konieczne. + +Wyraz monsuta oznacza „potwór” lub „strach”. Jak w przypadku słowa „apeja”, wielu +ludzi uważa je za trudne do opisania, (a moża to zrobić na wiele sposobów), przez co +używa się starego nazewnictwa. + +A oto słownictwo, które dziś uważa się za porzucone, ale wciążmożne występować +w starszych tekstach: + +Słowo „kapa” to wczesne określenie góry lub pagórka. Ostatecznie wyraz „nena” zajął +jego miejsce. + +Słowo „kapesi” określało kolory takie jak szary i brązowy, a czasem też kawę. +Koniec końców zostało ono usunięte, ponieważ wyrażenia „pimeja walo” i „pimeja jelo” +równie dobrze opisują te kolory. + +Słowo „majula”, czyli „stary”, również zostało usunięte we wczesnych dniach toki pony. +Ponieważ starość może być stosunkowo łatwo opisana za pomocą wyrazów związanych +z czasem, słowo to wyszło z powszechnego użytku. Oto kilka przykładów: + +> ona mute li majuna. — Oni są młodzi. + +> tenpo mute la ona mute li lon. — Istnieją od dłuższego czasu / od dawna. + +Słowo „pasila” niegdyś oznaczało „łatwy”, ale ostatecznie znaczenie to stało się +jednym z tłumaczeń wyrazu „pona”. + +Słowo „pake” było czasownikiem tłumaczonym jako „zaprzestać” i zaczerpniętym z +angielskiego „to block”. W ostateczności je usunięto, z uwagi na to, że tę samą +czynność można opisać słowem „pini” („przestać”, „ukończyć”) lub „awen” („trwać”, +„stać”). + +Słowo „pata” oznaczało rodzeństwo, ale dziś zamiast tego można je wyrazić jako „jan +sama”. + +Słowo „powe”, czyli „kłamstwo”, „fałsz”, zostało usunięte, ponieważ to samo znaczenie +mogą osiągnąć wyrażenia bazowane na „lon ala” („nieistniejący”) lub „sona ike” +(„zła wiedza”, „dezinformacja”). + +W leksykonie istniały również słowa „tuli” i „po” i odpowiadały liczbom 3 i 4. Zostały +one zastąpione wyrażeniami „tu wan” oraz „tu tu”. + +## Kierunki + +Pomimo, że w słownictwie toki pony istnieją takie słowa jak „góra”, „dół”, „przód” i +„tył”, nie znajdziemy tam wyrazów, które oznaczałyby „lewo” czy „prawo”. Jest tylko +jeden wyraz oznaczający „bok”. + +Niektórzy stworzyli wyrażenia polegające na tym, że większość ludzi pisze prawą ręką +(„poka pi luka sitelen” = „prawo”; „poka pi luka sitelen ala” = lewo), mają serce +po lewej stronie ciała („poka pilin” = „lewo”; „poka pilin ala” = right) albo piszą +od lewej do prawej („poka open” = „lewo”; „poka pini” = „right”). + +Oczywiście żadne z powyższych założeń nie jest w stu procentach uniwersalne — istnieją +ludzie, którzy wolą pisać lewą ręką; którzy mają serce po prawej stronie +(dekstrokardia) lub piszą z prawej do lewej. (Co prawda należy przyznać, że +największe systemu zapisu *toki pony* — alfabet łaciński, sitelen pona i sitelen +sitelen — pisze się z lewej do prawej). + +W dokumencie „nimi ale pona” opisano dwa słowa stworzone po wydaniu oficjalnej +książki (takie wyrazy nazywane są „post-pu”), które nadają dokładne nazwy tym +kierunkom: „soto”, czyli „lewo” i „te” czyli „prawo”. Osobiście uważam, że te słowa +bywają przydatne w miejscach, gdzie rozróżnienie tych dwóch kierunków jest konieczne. +Jednak w większości przypadków lepiej ich unikać. + +## Płeć i orientacja seksualna + +Wyrazy „mije” i „meli” kolejno oznaczają mężczyznę i kobietę. Istnieją jednak ludzie, +którzy albo nie uważają się ani za mężczyznę, ani za kobietę, albo nie urodzili się +żadnej z tych płci. + +Słowo „tonsi” zostało stworzone na potrzeby opisania takich ludzi, a w niektórych +przypadkach też osób transseksualnych lub należących do społeczności LGBT. + +W dodatku słowo „kule” (kolor) czasem używa się jako tłumaczenia wyrazu „płeć/gender” +oraz „LGBT”. Na początku może to budzić wątpliwości — „a co z ludźmi +koloru?”. Jednak w społeczności toki pony rasa i kolor skóry określa się najczęściej +bezpośrednio (np. „jan pi selo walo” = „osoba o białej skórze”, „osoba białoskóra”). + +Ponadto, możesz natknąć się na słowa takie jak „mijomi” i „melome”. Są to skróty +od wyrażeń „mije olin mije” („mężczyźni kochający mężczyzn”) i „meli olin meli” +(kobiety kochające kobiety) i działają tak samo jak angielskie skróty „mlm” i „wlw”. + +## Żartobliwe słowa + +Dodatkowo, istnieje też kilka słów wymyślonych przez Sonję Lang w ramach żartu. +W dokumencie „nimi ale pona” podpisane są „w.o.g. Sonja”. Najbardziej znanym wyrazem +tego typu jest „kijetesantakalu”, który oznacza szopy pracze i inne zwierzęta z +rodziny szopowatych. + +Do żartobliwych słów należą też „mulapisu” („pizza”) i „yupekosi” („zmienić swoje +stare kreacje na gorsze”) — warto zauważyć, że w toki ponie nie używa się litery "y" +i dlatego wymowa tego słowa jest nieznana. + +Ta lista opiera się na [tym arkuszu opisującym częstoliwość stosowania słów spoza pu](https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dGd4do1Jk2L2NwW5l7tLgSajAVkUqO0z2UHGu4_Sq_M) +i została stworzona przez użytkownika reddita `qwertyter`, z dodatkowymi +modyfikacjami opartymi na moim osobistym doświadczeniu. + +Kolumna podpisana „zamienniki” zawiera słowa i zwroty z oficjalnego słownika, za +pomocą których można wyrazić podobne idee. Nie wszystkie z nich są całkowicie +odpowiednie, a dla niektórych trzeba użyć innych części mowy (na przykład, „tu” jako +przymiotnik oznaczający „podzielony” bez cząstki „li” łatwo pomylić z liczbą „dwa”). + +| word | znaczenie | zamienniki | +|----|----|----| +| kin | naprawdę, bardzo, również| a, mute | +| monsuta | strach, potwór | | +| lanpan | brać, dostać, odebrać | kama jo (kama jo utala) | +| oko | oko | lukin | +| tonsi | niebinarny, transpłciowy, LGBT | | +| kipisi | dzielić, ciąć | tu | +| namako | dodatkowy, przyprawa | sin | +| kijetesantakalu | szop pracz | | +| leko | kwadrat, cegła, schody | | +| powe | nieprawda | sona ike, ... li lon ala | +| apeja | wstyd, wina, poczucie winy | | +| majuna | stry | pi tenpo mute pini | +| pake | zatrzymać, zablokować | pini, pali ala | +| linluwi | internet | | + +[Strona początkowa](pl_index.html) \ No newline at end of file From 5ab0293ab2fb48a81bd3f10146f88d1fb0f48ca7 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 17:31:56 +0000 Subject: [PATCH 24/52] Update pl_x1.md --- pages/tokipona/pl_x1.md | 4 ++-- 1 file changed, 2 insertions(+), 2 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_x1.md b/pages/tokipona/pl_x1.md index 7d8496e..55617bf 100644 --- a/pages/tokipona/pl_x1.md +++ b/pages/tokipona/pl_x1.md @@ -21,7 +21,7 @@ Założeniem języka toki pona jest minimalizacja liczby wyrazów i pozbycie si konceptów, przez co oczywiście niestandardowe sposoby użycia mogą budzić kontrowersje. Spróbuję wyrazić własną opinię na temat tych wyrazów na liście. -## Złączone słowa: kin, namako i oko +## Ujednolicone słowa: kin, namako i oko Zanim opublikowana została książka toki pony, w użyciu było kilka słów, których znaczenie pokrywało się z innymi wyrazami. Nie zostały one usunięte, ale mianowano @@ -182,4 +182,4 @@ przymiotnik oznaczający „podzielony” bez cząstki „li” łatwo pomylić | pake | zatrzymać, zablokować | pini, pali ala | | linluwi | internet | | -[Strona początkowa](pl_index.html) \ No newline at end of file +[Strona początkowa](pl_index.html) From d201eba7b69471628dd11f68a225236c33cb4dc0 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 17:32:59 +0000 Subject: [PATCH 25/52] Upload New File --- pages/tokipona/pl_x2.md | 97 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ 1 file changed, 97 insertions(+) create mode 100644 pages/tokipona/pl_x2.md diff --git a/pages/tokipona/pl_x2.md b/pages/tokipona/pl_x2.md new file mode 100644 index 0000000..45c80d9 --- /dev/null +++ b/pages/tokipona/pl_x2.md @@ -0,0 +1,97 @@ +% toki pona strona dodatkowa 2 — inne systemy pisma +% /dev/urandom +% kwiecień 2020 + +Dotąd najczęściej używanym systemem pisma używanym do zapisu toki pony jest alfabet +łaciński, ale istnieją też inne, zaadaptowane bądź stworzone wyłącznie na potrzeby +toki pony. + +## Zaadaptowane systemy pisma + +Język toki pona mieści 5 samogłosek i 9 spółgłosek. Oznacza to, że dostosowanie +pasującego do niego alfabetu wymaga dobrania zaledwie 14 liter (albo ich sekwencji), +których wymowa brzmi podobnie. Na przykład, tak alfabet toki pony może zostać +przedstawiony za pomocą liter greckich oraz cyrylicy: + +| pismo łacińskie | pismo greckie | cyrylica | +|:-----:|:-----:|:--------:| +| a | α | а | +| e | ε | е | +| i | ι | и | +| j | γ | й | +| k | κ | к | +| l | λ | л | +| m | μ | м | +| n | ν | н | +| o | ο | о | +| p | π | п | +| s | σ | с | +| t | τ | т | +| u | υ | у | +| w | β | в | + +> %note% +> Powyższe alfabety nie są odpowiadają greckim i rosyjskim głoskom jeden do jednego. +> Niektóre litery wymawia się inaczej w toki ponie, a inaczej w dwóch pozostałych +> systemach. + +Trochę trudniej jest przedstawić toki ponę za pomocą abugidy albo abdżadu, gdzie +spółgłoski mają ustalone litery, a samogłoski zapisuje się za pomocą znaków +diakrytycznych lub dopisanych obok symboli. Najbardziej znanym abdżadem jest ten, +którego używa się w języku arabskim, a najsłynniejszą abugidą jest dewanagari (używany +przez wiele języków Indii). + +* [Filmik „ARABI PONA - Arabic Script for Toki Pona | sitelen musi”][arabic] +* [„Toki Pona in Devanāgarī” (strona zarchiwizowana)][devanagari] + +[arabic]:https://www.youtube.com/watch?v=Mh9Wypm6pXs +[devanagari]:https://web.archive.org/web/20060727115116/http://www.deadlybrain.org/projects/tokipona/deva_guja.php + +Język ten ma 92 możliwych kombinacji tworzących sylabę (47, jeśliby traktować „-n” +jako oddzielną sylabę). Oznacza to, że jego pismo można również przystosować do wielu +innych sylabicznych systemów pisma. + +Przykładowo, poniżej przedstawione są propozycje zapisu toki pony za pomocą +koreańskiego pisma Hangul. (Technicznie rzecz biorąc, Hangul składa się z symboli +literowych złożonych w bloki sylabiczne). + +* [„Writing Toki Pona with Korean Hangul” (strona zarchiwizowana)][hangularch] +* [„Hangul for Toki Pona” na Reddicie][hangulred] + +[hangularch]:https://web.archive.org/web/20070313181500/http://www.tokipona.bravehost.com/korean.html +[hangulred]:https://www.reddit.com/r/tokipona/comments/8mx951/hangul_for_toki_pona/ + +Jeśli zmienić nieco brzmienia głosek, toki ponę można zapisać również za pomocą +japońskiej hiragany: + +* [„Hiragana for Toki Pona”][hiragana1] +* [„sitelen Hiragana (ひらがな)” na Reddicie][hiragana_red] + +[hiragana1]:https://www.deviantart.com/derroflcopter/journal/Hiragana-for-Toki-Pona-339541633 +[hiragana_red]:https://www.reddit.com/r/tokipona/comments/e7g91u/sitelen_hiragana_%E3%81%B2%E3%82%89%E3%81%8C%E3%81%AA/ + +## sitelen pona + +Najbardziej rozpowszechnioną alternatywą dla pisma toki pony jest logograficzne pismo +*sitelen pona* („proste pismo”), stworzone przez samą Sonję Lang i opisane +w oficjalnej książce. + +Podobnie jak w łacinie czy cyrylicy, zdania są zapisywane od lewej do prawej i od +góry do dołu, ale zamiast oddzielnych znaków dla głosek lub sylab, każdy symbol tym +systemie pisma jest znakiem przedstawiającym oddzielne słowo. Słowa nieoficjalne są +zapisywane wewnątrz kartusza (zaokrąglony prostokąt otaczający znaki), w którym każdy +kolejny symbol oznacza pierwszą literę słowa, które przedstawia. + +* **[Pełny opis, przykładowe teksty i fonty](pl_sitelen_pona.html)** + +Pismo [„sitelen sitelen”](https://jonathangabel.com/toki-pona/) Jonathana Gabela +zostało zaprojektowane jako piękniejszy sposób na zapis tekstów w języku toki pona. Jest ono pismem nieliniowym, opartym na piśmie Majów. + +Pismo sitelen sitelen jest znacznie bardziej skomplikowane niż łacina czy sitelen +pona, i dlatego jest używane znacznie rzadziej. Za to napisane za jego pomocą teksty, +takie jak [ten kontrakt](https://www.jonathangabel.com/archive/2012/artworks_lipu-lawa-pi-esun-kama.html) +albo [lista przysłów](https://jonathangabel.com/toki-pona/dictionaries/gallery/). +Wiele z tych przysłów wymieniono również w oficjalnej książce. Nie można zaprzeczyć, +że wyglądają one przepięknie. + +[Strona początkowa](pl_index.html) \ No newline at end of file From bf0fcb6b578f13a9a45a3f9c0844548a31c732d9 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 17:43:48 +0000 Subject: [PATCH 26/52] Update pl_4.md --- pages/tokipona/pl_4.md | 3 +++ 1 file changed, 3 insertions(+) diff --git a/pages/tokipona/pl_4.md b/pages/tokipona/pl_4.md index cbc40c7..ad054a0 100644 --- a/pages/tokipona/pl_4.md +++ b/pages/tokipona/pl_4.md @@ -63,6 +63,9 @@ Według niektórych takie użycie partykuły „e” jest uważane za niekonwenc ale za to mniej ogólnikowe. Dla zachowania jasności wariant ten będzie stosowany na przestrzeni całego kursu. +W takich przypadkach Sonja Lang używa przyimka „lon”: +> mi toki lon ijo. — Rozmawiam o czymś. + ## Przykładowe zdania Oto przykłady zdań korzystających z interesujących wyrażeń: From 5d55b97f6e7d9f0e17d38425bed6e0597e0a350f Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 17:46:18 +0000 Subject: [PATCH 27/52] Update pl_12.md --- pages/tokipona/pl_12.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_12.md b/pages/tokipona/pl_12.md index 8cefdcf..fa65891 100644 --- a/pages/tokipona/pl_12.md +++ b/pages/tokipona/pl_12.md @@ -45,7 +45,7 @@ Jednakże ten sam wyraz użyty na samym początku zdania oznacza „ale” lub W oficjalnym słowniku wyraz „pu” został przetłumaczony jako „oddziałujący na oficjalną książkę toki pony”. Wśród społeczności użycie tego słowa jako rzeczownika jest -powszechne, choć nieoficjalne. +powszechne, choć nieoficjalne. Sonja Lang oficjalną książkę za to nazywa „lipu pu”. ## Ćwiczenia From 65d4cea5c8538f26d51c819993fb291beb1d30bb Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 17:49:54 +0000 Subject: [PATCH 28/52] Update pl_x1.md --- pages/tokipona/pl_x1.md | 15 ++++++++------- 1 file changed, 8 insertions(+), 7 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_x1.md b/pages/tokipona/pl_x1.md index 55617bf..43acb13 100644 --- a/pages/tokipona/pl_x1.md +++ b/pages/tokipona/pl_x1.md @@ -78,7 +78,7 @@ Słowo „kapesi” określało kolory takie jak szary i brązowy, a czasem też Koniec końców zostało ono usunięte, ponieważ wyrażenia „pimeja walo” i „pimeja jelo” równie dobrze opisują te kolory. -Słowo „majula”, czyli „stary”, również zostało usunięte we wczesnych dniach toki pony. +Słowo „majuna”, czyli „stary”, również zostało usunięte we wczesnych dniach toki pony. Ponieważ starość może być stosunkowo łatwo opisana za pomocą wyrazów związanych z czasem, słowo to wyszło z powszechnego użytku. Oto kilka przykładów: @@ -86,13 +86,14 @@ z czasem, słowo to wyszło z powszechnego użytku. Oto kilka przykładów: > tenpo mute la ona mute li lon. — Istnieją od dłuższego czasu / od dawna. -Słowo „pasila” niegdyś oznaczało „łatwy”, ale ostatecznie znaczenie to stało się -jednym z tłumaczeń wyrazu „pona”. +Słowo „pasila” było odrębnym słowem oznaczającym „łatwy”, ale zostało usunięte +ze słownika toki pony zanim jeszcze ukazała się pierwsza publiczna wersja strony +internetowej w 2001 roku. -Słowo „pake” było czasownikiem tłumaczonym jako „zaprzestać” i zaczerpniętym z -angielskiego „to block”. W ostateczności je usunięto, z uwagi na to, że tę samą -czynność można opisać słowem „pini” („przestać”, „ukończyć”) lub „awen” („trwać”, -„stać”). +Słowo „pake” było czasownikiem tłumaczonym jako „zaprzestać” i zaczerpniętym ze słowa +„barrer” pochądzącego z akadiańskiego francuskiego. W ostateczności je usunięto +z uwagi na to, że tę samą czynność można opisać słowem „pini” („przestać”, „ukończyć”) +lub „awen” („trwać”, „stać”). Słowo „pata” oznaczało rodzeństwo, ale dziś zamiast tego można je wyrazić jako „jan sama”. From ebeb39551e1750f10683e3b75bc912960d438e01 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 17:55:24 +0000 Subject: [PATCH 29/52] Update pl_0.md --- pages/tokipona/pl_0.md | 6 +++--- 1 file changed, 3 insertions(+), 3 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_0.md b/pages/tokipona/pl_0.md index d4c9b90..0116704 100644 --- a/pages/tokipona/pl_0.md +++ b/pages/tokipona/pl_0.md @@ -5,12 +5,12 @@ Język *toki pona* używa tylko czternastu liter alfabetu łacińskiego. Wszystkie z nich mają logiczną i spójną wymowę. -Oto alfabet toki pony: a,e,i,j,k,l,m,n,o,p,s,t,u,w. +Oto alfabet toki pony: a, e, i, j, k, l, m, n, o, p, s, t, u, w. Wszystkie słowa w toki ponie zapisywane są małymi literami, nawet na początku zdania. Większość słów toki pony czytana jest podobnie, jak w języku polskim. Jedynym wyjątkiem -jest „w” wymawiane w toki ponie jak polskie „ł”. +jest „w” wymawiane jak polskie „ł”. > %info% > Międzynarodowy Alfabet Fonetyczny (IPA lub spolszczone MAF) jest popularnym wśród lingwistów @@ -42,4 +42,4 @@ Oto kilka z nich: | oko | oko | oko | | poka | boka _(dopełniacz od „bok”)_ | boku _(od „bok”)_| -[Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_1.html) +[Strona początkowa](pl_index.html) [Następna strona](pl_1.html) From 5ea601bcac2697df18bbf9e44b155cada0754224 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 17:57:43 +0000 Subject: [PATCH 30/52] Update pl_1.md --- pages/tokipona/pl_1.md | 4 ++-- 1 file changed, 2 insertions(+), 2 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_1.md b/pages/tokipona/pl_1.md index 9d37277..b153e8a 100644 --- a/pages/tokipona/pl_1.md +++ b/pages/tokipona/pl_1.md @@ -1,4 +1,4 @@ -% toki pona: strona 1 — podstawowe zdania +% toki pona: strona 1 – podstawowe zdania % /dev/urandom % marzec 2020 @@ -61,4 +61,4 @@ A więc, jak przetłumaczysz poniższe zdania? [Odpowiedzi](pl_answers.html#p1) -[Poprzednia strona](pl_0.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_2.html) \ No newline at end of file +[Poprzednia strona](pl_0.html) [Strona początkowa](pl_index.html) [Następna strona](pl_2.html) From 4c0b77a7f1f0edb814fb62554d83a447991a9a50 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 18:06:04 +0000 Subject: [PATCH 31/52] Update pl_2.md --- pages/tokipona/pl_2.md | 22 +++++++++++----------- 1 file changed, 11 insertions(+), 11 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_2.md b/pages/tokipona/pl_2.md index 5534ef9..d5c60ab 100644 --- a/pages/tokipona/pl_2.md +++ b/pages/tokipona/pl_2.md @@ -1,4 +1,4 @@ -% toki pona: strona 2 — przymiotniki +% toki pona: strona 2 – przymiotniki % /dev/urandom % march 2020 @@ -18,14 +18,14 @@ Nowe słownictwo na tej lekcji: | moku | jedzenie, danie, jeść | > %warning% -> Słowa na tej stronie opisane są za pomocą podstawowych wyrazów. Ponieważ +> Słowa na tej stronie opisane są za pomocą podstawowych wyrazów, ponieważ > każde słowo w toki ponie może przyjąć formę dowolnej części mowy. Na przykład -> słowo „utala” może oznaczać „wojowniczy”, „agresywny” czy „rywalizować”, +> słowo „utala” może oznaczać „wojowniczy”, „agresywny” lub „rywalizować”, > a „jan” — „ludność”, „ludowy”, „naród” bądź „narodowy”. Dodatkowe przymiotniki mogą zostać dodane w celu dokładniejszego zdefiniowania podmiotów. W toki ponie przymiotnik stawia się po określanym rzeczowniku. -W niektórych wypadkach dzieje się tak też w polszczyźnie — na przykład +W niektórych przypadkach dzieje się tak też w polszczyźnie — na przykład w wyrażeniu „chleb razowy” przymiotnik jest na drugim miejscu. W toki ponie wygląda to tak: @@ -60,11 +60,11 @@ A oto przykładowe zdania: > kili suwi li moku pona. — Słodkie owoce to dobre jedzenie. -> jan utala li wawa. — Wojownik („osoba walcząca”) jest silny. +> jan utala li wawa. — Wojownik („walczący człowiek”) jest silny. -> jan lili mi li suwi. — Moje dzieci („mali ludzie”) są uroczy. +> jan lili mi li suwi. — Moje dzieci („mali ludzie”) są urocze. -> sowli lili li wawa ala. — Małe zwierzątka nie są silne. +> soweli lili li wawa ala. — Małe zwierzątka nie są silne. > %warning% > Należy zauważyć, że cząstka „li” jest usuwana tylko wtedy, gdy podmiotem @@ -73,12 +73,12 @@ A oto przykładowe zdania: > %info% > Oprócz „mije” i „meli”, używa się również wyrazu „tonsi”, odnoszącego się -> do osób niebinarnych i tych nieuważających się za mężczyznę czy kobietę. -> Patrz: [dodatek: strona 1](pl_x1.html), aby dowiedzieć się więcej. +> do osób niebinarnych i nieuważających się za mężczyznę czy kobietę. +> Patrz: [strona dodatkowa 1](pl_x1.html), aby dowiedzieć się więcej. ## Ćwiczenia -A teraz spróbuj dowiedzieć się, co oznaczają te zdania: +A teraz spróbuj zrozumieć, co oznaczają te zdania: * meli mi li pona. * mije sina li suli. @@ -96,4 +96,4 @@ I przetłumacz poniższe na toki ponę: [Odpowiedzi](pl_answers.html#p2) -[Poprzednia strona](pl_1.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_3.html) +[Poprzednia strona](pl_1.html) [Strona początkowa](pl_index.html) [Następna strona](pl_3.html) From b77a242eb8616bc9eec31e22201b3735c92751ea Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 18:12:53 +0000 Subject: [PATCH 32/52] Update pl_3.md --- pages/tokipona/pl_3.md | 15 ++++++++------- 1 file changed, 8 insertions(+), 7 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_3.md b/pages/tokipona/pl_3.md index cb9203a..31891e1 100644 --- a/pages/tokipona/pl_3.md +++ b/pages/tokipona/pl_3.md @@ -1,4 +1,4 @@ -% toki pona: strona 3 — czasowniki i dopełnienie +% toki pona: strona 3 – czasowniki i dopełnienie % /dev/urandom % marzec 2020 @@ -17,13 +17,13 @@ Nowe słownictwo na tej lekcji: | telo | woda, ciecz, nawadniać, czyścić | | tomo | dom, pokój, budowla | -Najprostsza struktura zdania z czasownika wygląda następująco: +Najprostsza budowa zdania z czasownikiem wygląda następująco: > [rzeczownik] li [czasownik] Przykładowo: -> mije li pali — Mężczyzna pracuje. +> mije li pali. — Mężczyzna pracuje. Przymiotniki mogą zostać umieszczone zarówno po rzeczownikach, jak i czasownikach. W tym drugim przypadku obejmują funkcję przysłówka. @@ -40,7 +40,8 @@ jak i czasownikach. W tym drugim przypadku obejmują funkcję przysłówka. > może oznaczać „pracuję” bądź „pracowałem”. Istnieje sposób na określenie > czasu, ale o tym na przyszłej lekcji. -Dopełnienie zdania, czyli to, na czym wykonywana jest czynność, wymaga dodania partykuły „e” i użycia następującej struktury: +Dopełnienie zdania, czyli to, na czym wykonywana jest czynność, wymaga +dodania partykuły „e” i użycia następującej struktury: > [podmiot] li [czasownik] e [dopełnienie] @@ -53,9 +54,9 @@ Do dopełnienia również można doczepić przymiotnik. Oto przykładowe zdania: > jan pona mi li pona e ilo lukin. — Mój przyjaciel naprawia narzędzie ->do patrzenia (okulary, lornetka, mikroskop, itd.). +> do patrzenia (okulary, lornetka, mikroskop, itd.). ->mi telo e moku. — Ja czyszczę jedzenie. +> mi telo e moku. — Ja myję jedzenie. > mi olin e meli mi. — Kocham moją żonę. @@ -88,4 +89,4 @@ A następujące zdania na toki ponę: [Odpowiedzi](pl_answers.html#p3) -[Poprzednia strona](pl_2.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_4.html) +[Poprzednia strona](pl_2.html) [Strona początkowa](pl_index.html) [Następna strona](pl_4.html) From 5d265565ab049bcaba2c30a714663dbc54346b3b Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 18:24:29 +0000 Subject: [PATCH 33/52] Update pl_4.md --- pages/tokipona/pl_4.md | 8 ++++---- 1 file changed, 4 insertions(+), 4 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_4.md b/pages/tokipona/pl_4.md index ad054a0..873ba2f 100644 --- a/pages/tokipona/pl_4.md +++ b/pages/tokipona/pl_4.md @@ -1,4 +1,4 @@ -% toki pona: strona 4 — o nie! więcej słownictwa +% toki pona: strona 4 – o nie! więcej słownictwa % /dev/urandom % marzec 2020 @@ -50,8 +50,8 @@ Niestety taka konstrukcja bywa niejasna, na przykład wtedy, gdy do wyrazu „toki” rzeczywiście chcemy dołączyć przymiotnik. Czy „toki ike” oznacza „źle mówić (o kimś)”, czy „mówić o złu”? -Oficjalna książka nie wyraziła się jasno w tej sprawie, ale wyrażenie "toki e ijo" -jest tłumaczone jako „komunikować coś”, a „toki wawa” - jako „zeznawać”, +W oficjalnej książce nie zawarto jasnego wyjaśnienia, ale wyrażenie "toki e ijo" +jest tłumaczone jako „komunikować coś”, a „toki wawa” — jako „zeznawać”, a nie „mówić o mocy”. Rozszerzona wersja tego podejścia — powszechnie stosowana @@ -128,4 +128,4 @@ Oraz poniższe na toki ponę: [Odpowiedzi](pl_answers.html#p4) -[Poprzednia strona](pl_3.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_5.html) +[Poprzednia strona](pl_3.html) [Strona początkowa](pl_index.html) [Następna strona](pl_5.html) From fc9bbcbdc4e7f9ac0f8d5609ff056eb4aab74aec Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 18:33:05 +0000 Subject: [PATCH 34/52] Update pl_5.md --- pages/tokipona/pl_5.md | 14 +++++++------- 1 file changed, 7 insertions(+), 7 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_5.md b/pages/tokipona/pl_5.md index 52852c9..d1138de 100644 --- a/pages/tokipona/pl_5.md +++ b/pages/tokipona/pl_5.md @@ -30,14 +30,14 @@ Wyraz „mute” pozwala określić liczbę podmiotu i dopełnienia. > jan utala mute. – Wielu żołnierzy. -> mi mute – my, nas +> mi mute – my Oto przykładowe zdania: > jan lili mute li lape. – Dzieci śpią. -> kiwen suli li pakala e tomo lipu. – Wielki kamień uszkodził bibliotekę ->(„dom książek”). +> kiwen suli li pakala e tomo lipu. – Wielki kamień zniszczył bibliotekę +> („dom książek”). > mi pakala lili. – Popełniłem drobny błąd. @@ -49,8 +49,8 @@ Najprostszym użyciem słowa „ni” jest użycie go w znaczeniu „to” lub > kulupu ni li pona mute. – Ta społeczność jest bardzo dobra. -Ale użycie ów słówka nie ogranicza się tylko do tego, albowiem może być ono -używane do budowania wielu bardziej złożonych zdań. +Jednak to słowo jest znacznie potężniejsze. +Może być wykorzystane do tworzenia zdań złożonych. Na przykład można go użyć, by przytoczyć czyjąś wypowiedź: @@ -72,7 +72,7 @@ ma dużo kamieni”.) > sposobem wyrażania pewnych idei. Nie ma żadnego konsensusu na temat tego, czy słowo „en” może zostać -użyte pośród wyrażeń korzystających z partykuły „pi” (dowiemy się +użyte wśród wyrażeń korzystających z partykuły „pi” (dowiemy się o niej na [stronie 9](9.html)). Ponadto, sama Sonja Lang przyznała, że użycie wyrazu „en” w ten sposób nie jest „całkowicie niepoprawne", ale nieeleganckie stylistycznie. @@ -97,4 +97,4 @@ A poniższe na toki ponę. [Odpowiedzi](pl_answers.html#p5) -[Poprzednia strona](pl_4.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_6.html) +[Poprzednia strona](pl_4.html) [Strona początkowa](pl_index.html) [Następna strona](pl_6.html) From 5cddf0f6fe8273efb2b037e6521b8d82572f98fe Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 18:50:07 +0000 Subject: [PATCH 35/52] Update pl_6.md --- pages/tokipona/pl_6.md | 24 ++++++++++++------------ 1 file changed, 12 insertions(+), 12 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_6.md b/pages/tokipona/pl_6.md index 7024cb5..84d78ac 100644 --- a/pages/tokipona/pl_6.md +++ b/pages/tokipona/pl_6.md @@ -12,7 +12,7 @@ Słownictwo na tej lekcji zostanie podzielone na dwie kategorie. Przyimki: | tan | z, ponieważ, powód, przyczyna | | tawa | do, ku, dla, ruch | -I zwykłe słowa, (które w tym wypadku są związane z miejscem): +I zwykłe słowa, (które w tym przypadku opisują miejsca): | słowo | znaczenie | |----|----| @@ -23,8 +23,8 @@ I zwykłe słowa, (które w tym wypadku są związane z miejscem): | sinpin | twarz, przód, ściana | Przyimki to słowa przymocowane do innych części zdania. Używa się ich -w celu określenia położenia lub czasu, (więcej o tym w przyszłości), -lub doprecyzowania informacji na temat danej czynności. +w celu określenia położenia lub czasu, (więcej na ten temat dowiesz +się później), lub doprecyzowania informacji na temat danej czynności. W toki ponie słowa „kepeken”, „lon”, „sama”, „tan” i „tawa” pełnią rolę przyimków. Dodaje się je na końcu zdania, nie dokładając do tego żadnych @@ -33,12 +33,12 @@ partykuł. W poniższych przykładach użyto te pięć słów zarówno jako przyimki, jak i zwykłe słowa. -> mi pona e tomo kepeken ilo mi. – Naprawiam dom, używając swoich narzędzi, +> mi pona e tomo kepeken ilo mi. – Naprawiam dom, używając swoich narzędzi. > mi toki kepeken toki pona. – Mówię, posługując się toki poną. > sina kepeken e ilo sitelen. – Używasz narzędzia do malowania/rysowania -> (długomis, ołówek, pędzel). +> (długopis, ołówek, pędzel). > mi lon tomo sina. – Jestem w twoim domu. @@ -48,7 +48,7 @@ jak i zwykłe słowa. > ona li toki e ijo lon. – On/ona/oni/one mówią prawdę („mówią o istniejących > rzeczach”). -> mi en sina li sama. – Ty i ja jesteśmy podobni. +> mi en sina li sama. – Ja i ty jesteśmy podobni. > meli sama mi li pona. – Moja siostra jest dobra. @@ -79,7 +79,7 @@ Oto przykłady słów związanych z miejscem: > mi awen lon tomo mi. – Zostaję w moim domu. -> mi toki tawa jan sewi. – Mówię do (boga/anioła/istoty boskiej/(dosłownie) osoby na/w niebie). +> mi toki tawa jan sewi. – Mówię do boga/anioła/istoty boskiej/(dosłownie) osoby na/w niebie. > mi tawa kepeken noka mi. – Idę pieszo („używając moich nóg”). @@ -91,7 +91,7 @@ Oto przykłady słów związanych z miejscem: > poka mi li pakala. – Mam złamane biodro. -> ona li lon monsi sina. – Oni są za tobą. +> ona li lon monsi sina. – Oni stoją za tobą. > jan utala mute li lon sinpin. – Wojownicy stoją przede mną. @@ -110,8 +110,8 @@ Jeżeli wychodzi ktoś inny, pożegnasz go tak: > tawa pona! – Do widzenia! (dosłownie: „dobrej podróży!”) -W rzeczywistości istnieje wiele słów, które po dodaniu słówka „pona” -zamieniają się w wyrażenia. +W rzeczywistości istnieje wiele słów, które zmieniają się we frazy, +gdy dodamy wyraz „pona”. > moku pona! – Smacznego! (dosłownie: „dobrego posiłku!”) @@ -157,7 +157,7 @@ bezpośrednio następuje słówko „e”, jak w przypadku każdego innego czaso W tym kursie stosować będziemy tej drugiej konwencji, jako że jest ona bardziej precyzyjna i pozwala na użycie większej ilości technik gramatycznych (przykładowo -jaśniej można korzystać z modyfikatorów następujących po wyrazie „kepeken”). +jaśniej można korzystać z przydawek następujących po wyrazie „kepeken”). Jednakże w większości zdań obecność partykuły „e” lub jej brak nie powinien powodować zamieszania. @@ -181,4 +181,4 @@ A następnie przetłumacz następujące zdania na toki ponę: [Odpowiedzi](pl_answers.html#p6) -[Poprzednia strona](pl_5.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_7.html) \ No newline at end of file +[Poprzednia strona](pl_5.html) [Strona początkowa](pl_index.html) [Następna strona](pl_7.html) From 5a42837721610af50609bdb014e207171db7813c Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sat, 3 Apr 2021 19:19:20 +0000 Subject: [PATCH 36/52] Update pl_7.md --- pages/tokipona/pl_7.md | 28 ++++++++++++++-------------- 1 file changed, 14 insertions(+), 14 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_7.md b/pages/tokipona/pl_7.md index 37700a5..0e02d8c 100644 --- a/pages/tokipona/pl_7.md +++ b/pages/tokipona/pl_7.md @@ -65,16 +65,16 @@ Natomiast na końcu frazy nominalnej słówko to pełni funkcję wołacza. Oba sposoby można łączyć. -> jan pali o, kepeken e ilo awen! — Pracowniku, używaj wyposażenia ochronnego! +> jan pali o, kepeken e ilo awen! — Pracowniku, używaj sprzętu ochronnego! ## Pytania W toki ponie pytania można formułować na dwa sposoby. -Pytania typu tak/nie buduje się, zaczynając zdanie w zwykły sposób, ale +Pytania typu tak/nie buduje się zaczynając zdanie w zwykły sposób, ale zastępując słowo, o które pytamy, konstrukcją „[słowo] ala [słowo]”. -> sina pona ala pona — Wszystko gra? +> sina pona ala pona? — Wszystko gra? W toki ponie nie ma słów na „tak” lub „nie”. Jeżeli chcemy odpowiedzieć twierdząco, powtarzamy użyte słowo, a jeśli przecząco — dodajemy do niego „ala”. @@ -89,8 +89,7 @@ twierdząco, powtarzamy użyte słowo, a jeśli przecząco — dodajemy do niego > jan lili li moku ala moku? — Czy dzieci jedzą? -Jako alternatywny wariant działa także „anu seme” („czy co?”), które dodaje się -na końcu zdania. +Zamiast tego dodać można „anu seme” na końcu zdania. > sina pona anu seme? — Wszystko gra? @@ -126,13 +125,13 @@ one doczepione do jakiegoś rzeczownika. > ma tomo Napoli — Neapol (jako miasto) -Nieoficjalnych słów można też użyć jako przymiotniki: +Nieoficjalnych słów można też użyć jako przymiotników: > jan Kanata — Kanadyjczyk -Nazwy i imiona można przełożyć na toki ponę w różnoraki sposób. Dlaetego jedno miasto -czy państwo może posiadać kilka nieoficjalnych nazw. (Istnieją jednak słowniki -skupiające nazwy państw, miast i języków, i są wolne do użytku). +Nazwy i imiona można przełożyć na toki ponę w różnoraki sposób. Dlatego jedno miasto +czy państwo może posiadać kilka nieoficjalnych nazw. (Istnieją jednak darmowe słowniki +skupiające nazwy państw, miast i języków). Ponadto użytkownicy toki pony mają wolną rękę w kwestii wyboru swojego tokipońskiego imienia. Może być ono stokiponizowaną wersją własnego imienia @@ -147,7 +146,8 @@ albo czymś zupełnie nowym. > Na [stronie 7a] znajdują się informacje na temat tworzenia nieoficjalnych słów. > %warning% -> Choć nie jest to idealne rozwiązanie, to czasem dopuszczalne jest użycie rodzimego > słowa bez dostosowywania go do zasad toki pony. +> Choć nie jest to idealne rozwiązanie, to czasem dopuszczalne jest użycie rodzimego +> słowa bez dostosowywania go do zasad toki pony. > Na przykład osoba do osoby o imieniu Robert można zwrócić się „jan Lope” > albo „jan Robert”. @@ -159,7 +159,7 @@ albo czymś zupełnie nowym. > mi jan San. mi lon ma Mewika. — Jestem John. Mieszkam w USA. -> nimi sina li seme> — Jak się nazywasz? +> nimi sina li seme? — Jak się nazywasz? > jan lawa mi li ike mute. — (Mój szef / nasz przywódca) jest bardzo zły. @@ -173,7 +173,7 @@ A teraz spróbuj zrozumieć poniższe zdania. > * kulupu Katowise li anpa e kulupu ale ante. > * o toki insa ala e ni: jan pali li anpa tawa jan lawa. > * sina pali e ni tan seme? -> * insa mi li pakala. o pona e mi a! +> * insa mi li pakala. o pona e mi a! I przetłumacz następujące na toki ponę. @@ -181,8 +181,8 @@ I przetłumacz następujące na toki ponę. > * Nie hałasuj w bibliotece. > * Mój szef powiedział, żebym nie spał w biurze. > * Twój brat jest bardzo podobny do ciebie. -> * Nie wychodź na dwór/pole. +> * Nie wychodź na dwór / na pole. [Odpowiedzi](pl_answers.html#p7) -[Poprzednia strona](pl_6.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_8.html) \ No newline at end of file +[Poprzednia strona](pl_6.html) [Strona początkowa](pl_index.html) [Następna strona](pl_8.html) From dfb2a903a5ce91131d24eca2472a083edce0e0f7 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 12:49:51 +0000 Subject: [PATCH 37/52] Update pl_7.md --- pages/tokipona/pl_7.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_7.md b/pages/tokipona/pl_7.md index 0e02d8c..6c95834 100644 --- a/pages/tokipona/pl_7.md +++ b/pages/tokipona/pl_7.md @@ -36,7 +36,7 @@ oznacza on „kłonić się”: Słowo „anu” samo w sobie oznacza „lub”: -> ona li pona mute anu ike mute. mi sona ala. — Jest (albo) bardzo dobrze, albo bardzo źle. Nie wiem. +> ona li pona mute anu ike mute. mi sona ala. — Jest (albo) bardzo dobry, albo bardzo zły. Nie wiem. ## Zdania wykrzyknikowe i rozkazujące From 7d06ada316376580e5f7bb78370781b21a8223f6 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 13:11:27 +0000 Subject: [PATCH 38/52] Update pl_7a.md --- pages/tokipona/pl_7a.md | 12 ++++++------ 1 file changed, 6 insertions(+), 6 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_7a.md b/pages/tokipona/pl_7a.md index ef2b934..3a267d8 100644 --- a/pages/tokipona/pl_7a.md +++ b/pages/tokipona/pl_7a.md @@ -1,4 +1,4 @@ -% page 7a — więcej na temat budowania nieoficjalnych słów +% strona 7a — więcej na temat budowania nieoficjalnych słów % /dev/urandom % marzec 2020 @@ -26,7 +26,7 @@ Oto spis wszystkich dozwolonych sylab: |wa |we |wi | | |wan|wen|win| | | Istnieje jeszcze jedna zasada: zaraz po samołgłosce nie może nastąpić kolejna -samogłoska, a zaraz po głosce „n” nie może nastąpić „m” ani kolejne „m”. +samogłoska, a zaraz po głosce „n” nie może nastąpić „m” ani kolejne „n”. > %info% > Zasada z „n” i „m” nie została wspomniana w oficjalnej książce, @@ -40,18 +40,18 @@ przekształcono w „ma tomo Sakata”. | spółgłoska | odpowiadająca głoska | |:----:|:----| | k | „k”, „g”, polskie „h”, francuskie „r” | -| l | „l”, polskie „r” czasem angielskie „r” | +| l | „l”, polskie „r”, czasem angielskie „r” | | m | „m” | | n | „n”, „m” na końcu sylaby | | p | „p”, „b”, „f”, czasem „w” | | s | „s”, „z”, „dż”, „cz”, „sz”, „rz/ż”, „c”, „ks” | -| t | „t”, „d”, „dź/dzi” | +| t | „t”, „d”, „dź” | | w | „w”, „ł”, często angielskie „r” | Jeżeli w jakimś słowie występuje kilka spółgłosek pod rząd, najlepiej zostawić tylko jedną. Ewentualnie można zrobić z nich osobne sylaby. -Jeśli chcemy dodać spółgłoskę ze względu na skupisko dwóch samogłosek, +Jeśli chcemy dodać spółgłoskę ze względu na sekwencję dwóch samogłosek, najlepiej wybrać „w” lub „j”, ponieważ te najlepiej się kryją wśród innych głosek, (np. Azja — „ma Asija” lub Erytrea — „ma Eliteja”). @@ -84,4 +84,4 @@ Istnieją jeszcze inne zasady, ale są różnie postrzegane przez różnych ludz Inną listę zasad tokiponizacji można znaleźć w oficjalnej książce. Lista ta jest krótsza, ale za to mniej szczegółowa. -[Powrót do strony 7](pl_7.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) \ No newline at end of file +[Powrót do strony 7](pl_7.html) [Strona początkowa](pl_index.html) From 68de9541015bd928542f2dc6de4326077da36bf4 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 13:16:50 +0000 Subject: [PATCH 39/52] Update pl_8.md --- pages/tokipona/pl_8.md | 8 ++++---- 1 file changed, 4 insertions(+), 4 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_8.md b/pages/tokipona/pl_8.md index 2ce36b6..b89440e 100644 --- a/pages/tokipona/pl_8.md +++ b/pages/tokipona/pl_8.md @@ -1,4 +1,4 @@ -% toki pona strona 8 – język pełen barw +% toki pona: strona 8 – język pełen barw % /dev/urandom % marzec 2020 @@ -26,7 +26,7 @@ temu otrzymamy bardziej dokładne odcienie barw: > laso kasi — zielony („zieleń/błękit roślin”) -> loje jelo — pomarańczowy („żótawa czerwień”) +> loje jelo — pomarańczowy („żółtawa czerwień”) > jelo pimeja — brązowy („ciemny żółcień”) @@ -43,7 +43,7 @@ temu otrzymamy bardziej dokładne odcienie barw: > jan Simu o, mije li moli. — On nie żyje, Jim. > tomo ni li jo e jaki mute. ni li ike tawa mi a! — W tym pokoju jest mnóstwo ->brudów. Nie podoba mi się! +> brudów. Nie podoba mi się! > mije mi li unpa ala e jan ante. — Mój mąż jest wierny. („nie uprawia seksu z innymi > ludźmi”). @@ -84,4 +84,4 @@ I przetłumacz następujące na toki ponę: [Odpowiedzi](pl_answers.html#p8) -[Poprzednia strona](pl_7.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_9.html) \ No newline at end of file +[Poprzednia strona](pl_7.html) [Strona początkowa](pl_index.html) [Następna strona](pl_9.html) From 833df9e92529ef47943cbe63a698b2b2e0eba3a0 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 13:24:25 +0000 Subject: [PATCH 40/52] Update pl_9.md --- pages/tokipona/pl_9.md | 16 ++++++++-------- 1 file changed, 8 insertions(+), 8 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_9.md b/pages/tokipona/pl_9.md index 4a3a6f1..02bb3f0 100644 --- a/pages/tokipona/pl_9.md +++ b/pages/tokipona/pl_9.md @@ -1,4 +1,4 @@ -% toki pona strona 9 — kontekst i złożone przymiotniki +% toki pona: strona 9 – kontekst i złożone przymiotniki % /dev/urandom % marzec 2020 @@ -27,7 +27,7 @@ dodawane są do wcześniejszej grupy wyrazów jedna po drugiej. Na przykład: > jan wawa ala — brak silnych osób -Jeżeli chceszc powiedzić „słaba osoba”, musisz zaprzeczyć słowu „wawa”, nie — „jan”. +Jeżeli chcesz powiedzić „słaba osoba”, musisz zaprzeczyć słowu „wawa”, nie — „jan”. I tutaj wkracza „pi”. > jan pi wawa ala — słaba osoba („osoba o braku siły”) @@ -46,7 +46,7 @@ Partykuła ta może być również zastosowana w utartych zestawieniach wyrazowy > %info% > Jeżeli wolisz używać składni „toki [przymiotnik]”, gdy chcesz określasz temat rozmowy -> (tak jak pokazano na [stronie 4](pl_4.html)), „pi” przyda się w określaniu tematu +> (tak jak to pokazano na [stronie 4](pl_4.html)), „pi” przyda się w określaniu tematu > rozmowy, który wymaga kilku słów, by go opisać. Przykładowo: > > > sina toki pi ma tomo mama sina. — Mówisz o swoim rodzinnym mieście. @@ -61,7 +61,7 @@ Włącznie ze zdaniami używającymi nieoficjalnych słów. Słówka „la” możemy użyć, aby zbudować zdania warunkowe oraz by wprowadzić kontekst. Oba te zabiegi przeprowadza się łącząc dwa zdania w jedno. -> [zdanie A] la [zdanie]. +> [zdanie A] la [zdanie B]. > W kontekście [zdania A], [zdanie B]. @@ -79,9 +79,9 @@ Na przykład: Ale użycie „la” nie ogranicza się na tym. Partykuła ta może również zastąpić konstrukcje typu „lon [wyrażenie]”, kiedy mowa o miejscu lub czasie (więcej -informacji na ten temat na [następnej stronie](10.html)). +informacji na ten temat na [następnej stronie](pl_10.html)). -> o kalama ala lon tomo lipu. — Bądź cicho w bibliotece. +> o kalama ala lon tomo lipu. — Nie hałasuj w bibliotece. > tomo lipu la o kalama ala. — W bibliotece bądź cicho. @@ -120,7 +120,7 @@ Seria filmików „12 days of sona pi toki pona” w ogóle nie używa znaków p Osobiście wolę używać przecinka po „la” z uwagi na estetykę, ale w tym kursie interpunkcja jest pomijana. W każdym razie użycie znaków przestankowych -polega czysto na guście. Jest tak za sprawą tego, że w miejscu, gdzie inne języki +jest kwestią gustu. Jest tak za sprawą tego, że w miejscu, gdzie inne języki użyłyby interpunkcji, w toki ponie taki sam zabieg można przeprowadzić korzystając z partykuł lub rozbijając zdanie. @@ -144,4 +144,4 @@ I przetłumacz następujące na toki ponę. [Odpowiedzi](pl_answers.html#p9) -[Poprzednia strona](pl_8.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_10.html) +[Poprzednia strona](pl_8.html) [Strona początkowa](pl_index.html) [Następna strona](pl_10.html) From 06403a8a623b7db7987df0ab74b48893c1a96785 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 13:31:14 +0000 Subject: [PATCH 41/52] Update pl_10.md --- pages/tokipona/pl_10.md | 25 ++++++++++++------------- 1 file changed, 12 insertions(+), 13 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_10.md b/pages/tokipona/pl_10.md index 393d152..8dfd63f 100644 --- a/pages/tokipona/pl_10.md +++ b/pages/tokipona/pl_10.md @@ -1,4 +1,4 @@ -% toki pona strona 10 — czasowniki posiłkowe, czas i miejsce +% toki pona: strona 10 – czasowniki posiłkowe, czas i miejsce % /dev/urandom % marzec 2020 @@ -39,9 +39,9 @@ i rzeczownika oznaczającego trwającą czynność: Jako czasownik posiłkowy, słowo „ken” działa podobnie do polskiego „móc”: -> mi pali e tomo. — Pracuję nad domem. +> mi pali e tomo. — Buduję dom. > -> mi ken pali e tomo. — Mogę pracować nad domem. +> mi ken pali e tomo. — Mogę budować dom. Można go też użyć w znaczeniu „możliwość”. @@ -51,9 +51,9 @@ Można go też użyć w znaczeniu „możliwość”. Wyrazy „open” i „pini” wyrażają początek i koniec. -> mi open pali e tomo. — Zaczęłam pracować nad domem. +> mi open pali e tomo. — Zaczęłam budować dom. -> mi pini pali e tomo. — Skończyłam pracować nad domem. +> mi pini pali e tomo. — Skończyłam budować dom. Słowo „sona” można przetłumaczyć jako „wiedza” albo „wiedzieć”, ale jako czasownik posiłkowy oznacza on „umieć”: @@ -72,7 +72,7 @@ Jeśli umieścimy „kama” przed „sona”, otrzymamy „uczyć się”. > jan lili li kama sona toki. — Dziecko uczy się mówić. -> mi kama sona e toki pon. — Uczę się toki pony. +> mi kama sona e toki pona. — Uczę się toki pony. Ewentualnie można powiedzieć: @@ -100,7 +100,7 @@ jako czasowników posiłkowych. „awen” w takich wypadkach oznacza „nadal [ ## Czasowniki Wyraz „tenpo” przydaje się, ponieważ w wielu zdaniach pomaga określić czas -wykonywania danej czynności. Jako że toki pona nie ma czasu gramatycznego, ten można +wykonywania danej czynności. Jako że toki pona nie ma czasu gramatycznego, można go nadal określić, dołączając do zdania dodatkowe wyrażenie: > tenpo ni la mi moku. — (Teraz) jem. @@ -109,7 +109,7 @@ albo > mi moku lon tenpo ni. — Jem (w tej chwili). -(Jak zostało to wyjaśnione na [stronie 9](9.html), słów „lon” i „la” można często +(Jak zostało to wyjaśnione na [stronie 9](pl_9.html), słów „lon” i „la” można często używać naprzemiennie). Wyrażenia „tenpo pini” i „tenpo kama” używa się do przedstawienia kolejno czasu @@ -119,8 +119,7 @@ przeszłego i przyszłego. > tenpo kama la o moku ala e kasi ni. — Na przyszłość nie jedz tej rośliny. -Oczywiście pytania można zadawać na temat czasu. Wtedy używamy konstrukcji „tenpo -seme”: +Oczywiście o czas można również pytać. Wtedy używamy konstrukcji „tenpo seme”: > tenpo seme la sina pini e pali sina? — Kiedy skończyłaś swoją pracę? @@ -131,8 +130,8 @@ seme”: > sposobem wyrażania pewnych idei. Ze słów „open” i „pini” korzysta się czasem jak z czasowników posiłkowych -w społeczności toki pony, ale użycie to nie zostało opisane w oficjalnej książce -toki pony ani w kursie „o kama sona e toki pona!”. +w społeczności toki pony, ale użycie to nie zostało opisane ani w oficjalnej książce +toki pony, ani w kursie „o kama sona e toki pona!”. ## Ćwiczenia @@ -155,4 +154,4 @@ I przetłumacz następujące zdania na toki ponę: [Odpowiedzi](pl_answers.html#p10) -[Poprzednia strona](pl_9.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_11.html) +[Poprzednia strona](pl_9.html) [Strona początkowa](pl_index.html) [Następna strona](pl_11.html) From 3484d9e644d0b36e80e6e5b6cf794aa6c496900c Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 13:38:31 +0000 Subject: [PATCH 42/52] Update pl_11.md --- pages/tokipona/pl_11.md | 12 ++++++------ 1 file changed, 6 insertions(+), 6 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_11.md b/pages/tokipona/pl_11.md index 963c00f..126d61d 100644 --- a/pages/tokipona/pl_11.md +++ b/pages/tokipona/pl_11.md @@ -1,4 +1,4 @@ -% toki pona page 11 — liczebniki +% toki pona: strona 11 — liczebniki % /dev/urandom % marzec 2020 @@ -73,7 +73,7 @@ By utworzyć liczebnik porządkowy (pierwszy, drugi...), używamy słowa „nanp Wyrażenie „nanpa wan” jest czasem używane jako przymiotnik, aby utworzyć stopień najwyższy: -> nena Ewelesu/Somolunma li nena suli nanpa wan lon ma ale. — Mount Everent/Czomolungma +> nena Ewelesu/Somoluma li nena suli nanpa wan lon ma ale. — Mount Everent/Czomolungma jest największą górą na całym świecie. ## Kalendarz @@ -100,18 +100,18 @@ tłumaczenie słowa „liczba” albo „cyfra”. Na przykład: Przy konstruowaniu takich wyrażeń należy uważać, żeby nie zbudować czegoś niejasnego. Na przykład nie wiadomo, czy „ilo nanpa tu” oznacza oznacza „drugie -narzędzie” czy „dwa kalkulatory”? W tym drugim przykładzie wystarczy uporządkować +narzędzie” czy „dwa kalkulatory”. W tym drugim przykładzie wystarczy uporządkować wyrazy w ten sposób: „ilo tu nanpa”. ## Pogoda Kiedy rozmawiamy o pogodzie, najczęściej używanym zdaniem jest „[rzeczownik] li lon” -i dosłownie oznacza „[rzeczownik] istnieje”. Używamy to w sytuacji, kiedy chcemy +i dosłownie oznacza „[rzeczownik] istnieje”. Używamy go w sytuacji, kiedy chcemy określić, jaka pogoda panuje obecnie: > suno li lon. — Świeci słońce. -> telo sewi li lon. — Pada deszcz. (istnieje woda nieba) +> telo sewi li lon. — Pada deszcz. („istnieje woda nieba”) > seli li lon. — Jest ciepło. @@ -156,4 +156,4 @@ A poniższe na toki ponę: [Odpowiedzi](pl_answers.html#p11) -[Poprzednia strona](pl_10.html) [Pierwsza strona](pl_index.html) [Następna strona](pl_12.html) +[Poprzednia strona](pl_10.html) [Strona początkowa](pl_index.html) [Następna strona](pl_12.html) From 94ddd50dfa1f70603d43974b8f4c9b56436bd566 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 13:44:12 +0000 Subject: [PATCH 43/52] Update pl_12.md --- pages/tokipona/pl_12.md | 8 ++++---- 1 file changed, 4 insertions(+), 4 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_12.md b/pages/tokipona/pl_12.md index fa65891..6fc7d48 100644 --- a/pages/tokipona/pl_12.md +++ b/pages/tokipona/pl_12.md @@ -1,4 +1,4 @@ -% toki pona strona 12 — to już jest koniec +% toki pona: strona 12 – to już jest koniec % /dev/urandom % kwiecień 2020 @@ -55,7 +55,7 @@ A teraz postaraj się ustalić, co oznaczają poniższe zdania. * tenpo suno ni la mi pilin pona mute. * sina wile ala wile moku e pan sike? * supa lape mi li pakala. mi ken ala lape tan ni. -* jan Wisinki li toki e ni: jan o weka e pilin ike sina. +* jan Malila Lotowi li toki e kalama musi ni: o weka e wile seli sina. * kulupu ijo tu wan li lon. ona li kulupu kiwen, li kulupu telo, li kulupu kon. * taso, meli lili pi jan lawa li lon tomo awen ante. @@ -71,10 +71,10 @@ A poniższe zdania przetłumacz na toki ponę. ## To by było na tyle! -Kurs toki pony dobiegł końca! Omówiliśmy wszystkie 120 oficjalne słowa toki pony, +Kurs toki pony dobiegł końca! Omówiliśmy wszystkie 120 oficjalnych słów toki pony, a także każdą zasadę tego języka. Jeżeli jeszcze chcesz podszlifować swój język, porozmawiaj z innymi. Zapraszam również do przejrzenia dodatkowych stron oraz -listy zasobów dostępnych na dole [strony początkowej](pl_index.html) +listy zasobów dostępnych na dole [strony początkowej](pl_index.html). ~ jan Lentan (/dev/urandom) From 02e25dceb4254b1a61c46a60250563f4900194fc Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 13:46:11 +0000 Subject: [PATCH 44/52] Update pl_answers.md --- pages/tokipona/pl_answers.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_answers.md b/pages/tokipona/pl_answers.md index 585407a..0441242 100644 --- a/pages/tokipona/pl_answers.md +++ b/pages/tokipona/pl_answers.md @@ -159,7 +159,7 @@ > * Dziś czuję się dobrze. > * Czy chcesz zjeść pizzę? > * Moje łóżko („powierzchnia do spania”) jest zepsute. Nie mogę przez to spać. -> * Wyszyński powiedział: trzeba więc [...] porzucić smutki. +> * Maryla Rodowicz zaśpiewała: „porzuć płonne swe nadzieje”. > * Istnieją trzy stany skupienia. Są to: stan stały, ciekły i gazowy. > * Ale księżniczka jest w innym zamku. From ee0a3d02307ce38fafc62e9834ee134e9f639464 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 13:47:51 +0000 Subject: [PATCH 45/52] Update pl_7a.md --- pages/tokipona/pl_7a.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_7a.md b/pages/tokipona/pl_7a.md index 3a267d8..47d8483 100644 --- a/pages/tokipona/pl_7a.md +++ b/pages/tokipona/pl_7a.md @@ -1,4 +1,4 @@ -% strona 7a — więcej na temat budowania nieoficjalnych słów +% strona 7a – więcej na temat budowania nieoficjalnych słów % /dev/urandom % marzec 2020 From a72891c81d20b89c70589a4f66ea4944aa51dd0c Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 13:49:56 +0000 Subject: [PATCH 46/52] Update pl_dictionary.md --- pages/tokipona/pl_dictionary.md | 4 ++-- 1 file changed, 2 insertions(+), 2 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_dictionary.md b/pages/tokipona/pl_dictionary.md index 78930c2..b523bf4 100644 --- a/pages/tokipona/pl_dictionary.md +++ b/pages/tokipona/pl_dictionary.md @@ -3,8 +3,8 @@ % lipiec 2020 Oto lista wszystkich oficjalnych słów toki pony opisanych na stronach 1-12 -w kolejności alfabetycznej. Każdy wyraz może mieć różne znaczenie w zależności -od tego, jaką jest częścią mowy. +w kolejności alfabetycznej. Każdy wyraz może mieć różne znaczenia w zależności +od tego, jakiej części mowy rolę pełni. Definicja „przymiotnika” również pasuje do przysłówków, ponieważ jedyna różnica między tymi częściami jest taka, że te pierwsze doczepia się do rzeczowników, From 595c17db1144f72cad33cfc333fe78aaf1f373c2 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 14:12:06 +0000 Subject: [PATCH 47/52] Update pl_index.md --- pages/tokipona/pl_index.md | 52 +++++++++++++++++++------------------- 1 file changed, 26 insertions(+), 26 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_index.md b/pages/tokipona/pl_index.md index 6f5f922..d1dbb95 100644 --- a/pages/tokipona/pl_index.md +++ b/pages/tokipona/pl_index.md @@ -30,27 +30,27 @@ niektóre koncepje, trzeba skonstruować nowe frazy lub wyrazić je innymi słow Różne osoby mogą opisywać te same podstawowe rzeczy w zupełnie odmienny sposób. Jest to częścią idei ów języka. Nawet niektóre zasady gramatyki bywają interpretowane na różny sposób przez różne osoby — czy to ze względu na ich mowę ojczystą, czy może -na preferencje dokładniejszej komunikacji swoich myśli. +na preferencje dotyczące dokładniejszej komunikacji swoich myśli. Ponadto, toki pona została zaprojektowana tak, by być łatwa w użytkowaniu, bez względu na czyjś ojczysty język. Głoski oraz struktura sylab toki pony są dobrane tak, -by mogły być proste w wymówieniu przez użytkowników różnych języków. +by mogły być łatwe w wymowie dla użytkowników różnych języków. # Informacje o tym kursie Istnieje już wiele źródeł, dzięki których można nauczyć się toki pony. Najważniejszą, i — według mnie — najlepszą, jest opublikowana przez Sonję Lang w 2014 roku -[oficjalna ksiązka toki pony](https://tokipona.org/) (zwana również „pu”). -Nie jest za darmo, ale jest to dobrze napisana książka z dużą ilością teksów +[oficjalna książka toki pony](https://tokipona.org/) (zwana również „pu”). +Nie jest za darmo, ale jest dobrze napisana i obfituje w szereg tekstów do przeczytania, i — co najważniejsze — dobrze radzi sobie z objaśnianiem języka. Warta uwagi jest również seria filmików [„12 days of sona pi toki pona”](https://www.youtube.com/watch?v=4L-dvvng4Zc) -(12 dni nauki toki pony) Mitcha Halleya („jan Misali”) na YouTubie. Obejmuje on cały język w -12 krótkich filmach, z których każdy zawiera 10 słów z oficjalnego słownika +(12 dni nauki toki pony) Mitcha Halleya („jan Misali”) na YouTubie. Obejmuje ona cały język w +dwunastu krótkich filmach, z których każdy zawiera 10 słów z oficjalnego słownika (psst: inspirowałem się nią, tworząc swoją stronę). -Jednym ze starszych i bardziej wpływowych (ale obecnie niedostępnych) -zasobów internetowych był również internetowy kurs „o kama sona e toki pona” +Jednym ze starszych i bardziej wpływowych, (ale obecnie niedostępnych) +zasobów internetowych był również internetowy kurs „o kama sona e toki pona”, (co oznacza „naucz się toki pony!”) Bryanta Knighta ("jan Pije"). Przed przejściem twórcy na emeryturę była to jedna z najwcześniejszych stron toki pony dostępnych online. W związku z tym miała pewne różnice w sposobie użycia @@ -71,41 +71,41 @@ w słowniku toki pony. ### Kurs -* [strona 0 — ortografia i wymowa](pl_0.html) +* [strona 0 – ortografia i wymowa](pl_0.html) -* [strona 1 — podstawowe zdania](pl_1.html) +* [strona 1 – podstawowe zdania](pl_1.html) -* [strona 2 — przymiotniki](pl_2.html) +* [strona 2 – przymiotniki](pl_2.html) -* [strona 3 — czasowniki i dopełnienie](pl_3.html) +* [strona 3 – czasowniki i dopełnienie](pl_3.html) -* [strona 4 — o nie! więcej słownictwa](pl_4.html) +* [strona 4 – o nie! więcej słownictwa](pl_4.html) -* [strona 5 — to i tamto](pl_5.html) +* [strona 5 – to i owo](pl_5.html) -* [strona 6 — przyimki oraz położenie](pl_6.html) +* [strona 6 – przyimki oraz położenie](pl_6.html) -* [strona 7 — zdania wykrzyknikowe, pytające, rozkazujące i imiona](pl_7.html) +* [strona 7 – zdania wykrzyknikowe, pytające, rozkazujące i imiona](pl_7.html) -* * [strona 7a — więcej na temat budowania nieoficjalnych słów](pl_7a.html) +* * [strona 7a – więcej na temat budowania nieoficjalnych słów](pl_7a.html) -* [strona 8 — język pełen barw](pl_8.html) +* [strona 8 – język pełen barw](pl_8.html) -* [strona 9 — kontekst i złożone przymiotniki](pl_9.html) +* [strona 9 – kontekst i złożone przymiotniki](pl_9.html) -* [strona 10 — czasowniki posiłkowe, czas i miejsce](pl_10.html) +* [strona 10 – czasowniki posiłkowe, czas i miejsce](pl_10.html) -* [strona 11 — liczebniki](pl_11.html) +* [strona 11 – liczebniki](pl_11.html) -* [strona 12 — to już jest koniec](pl_12.html) +* [strona 12 – to już jest koniec](pl_12.html) ### Dodatki -* [dodatek: strona 1 — słowa stare i nowe](pl_x1.html) +* [dodatek: strona 1 – słowa stare i nowe](pl_x1.html) -* [dodatek: strona 2 — other writing systems](pl_x2.html) -* * [sitelen pona](sitelen_pona.html) +* [dodatek: strona 2 – other writing systems](pl_x2.html) +* * [sitelen pona](pl_sitelen_pona.html) * [słownik](pl_dictionary.html) -* [autorzy i słowa uznania](pl_credits.html) \ No newline at end of file +* [autorzy i słowa uznania](pl_credits.html) From cb13b86db890c6c9de4a4e05906e8fc80357638c Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 14:12:33 +0000 Subject: [PATCH 48/52] Update pl_5.md --- pages/tokipona/pl_5.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_5.md b/pages/tokipona/pl_5.md index d1138de..8b2a64f 100644 --- a/pages/tokipona/pl_5.md +++ b/pages/tokipona/pl_5.md @@ -1,4 +1,4 @@ -% toki pona: strona 5 – to i tamto +% toki pona: strona 5 – to i owo % /dev/urandom % march 2020 From f09b7092faafad377740b55fc8a8522ced4ec221 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 14:17:33 +0000 Subject: [PATCH 49/52] Update pl_sitelen_pona.md --- pages/tokipona/pl_sitelen_pona.md | 27 +++++++++++++-------------- 1 file changed, 13 insertions(+), 14 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_sitelen_pona.md b/pages/tokipona/pl_sitelen_pona.md index 0f33894..4ee3673 100644 --- a/pages/tokipona/pl_sitelen_pona.md +++ b/pages/tokipona/pl_sitelen_pona.md @@ -11,7 +11,7 @@ przez Sonję Lang, twórczynię toki pony, na potrzeby tego języka. > Część oficjalnej książki, w której opisano pismo sitelen pona została opublikowana > na warunkach niekomercyjnej > [CC-BY-NC 4.0](https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) licencji. -> W rezultacie, sekcja ta jest łatwa do znalezienia w innych kursach online. +> W rezultacie sekcja ta jest łatwa do znalezienia w innych kursach online. > Strona o piśmie sitelen pona na > [stronie jan Pije](http://tokipona.net/tp/janpije/hieroglyphs.php), która jest > poświęcona temu systemowi, opisuje go niemal identycznie, jak oficjalna książka. @@ -19,7 +19,7 @@ przez Sonję Lang, twórczynię toki pony, na potrzeby tego języka. ### Systemy logograficzne -W systemie logograficznym, **każdy znak zazwyczaj oznacza jedno słowo** (a czasem +W systemie logograficznym **każdy znak zazwyczaj oznacza jedno słowo** (a czasem nawet wyrażenie). Najbardziej powszechnym przykładem takiego systemu jest ten używany w języku chińskim, zwany Han, i (zaraz obok ich własnych symboli) japońskim i koreańskim. @@ -31,7 +31,7 @@ i koreańskim. > chińskie pasują do tej idei bardzo dobrze, podobnie jak toki pona. Słownictwo toki pony składa się z zaledwie **120 słów** (plus kilku używanych przez -społeczność). Dzięki temu, logograficzny system toki pony staje się **zauważalnie** +społeczność). Dzięki temu logograficzny system toki pony staje się **zauważalnie** **łatwiejszy w nauce** i w użytku, niż system języka chińskiego, który wymaga znajomości co najmniej 1500 znaków, aby osiągnąć biegłość. Ponadto, większość znaków w piśmie sitelen pona wizualnie odzwierciedla swoje znaczenie. Przykładowo, „lawa” @@ -39,7 +39,7 @@ oznacza głowę, a symbol tego słowa przedstawia głowę z czapką z daszkiem. „nanpa” oznacza liczbę i jest inspirowany krzyżykiem: „#”, itd. (Choć poniekąd to samo można powiedzieć o wielu znakach Han). -### tablica znaków pisma sitelen pona +### Tablica znaków pisma sitelen pona ![tablica znaków pisma sitelen pona](/tokipona/sitelen_pona.gif) @@ -58,7 +58,7 @@ aby przedstawić frazę nominalną. Taki symbol nazywa się kompozytowym lub zł > %info% > Twoją uwagę mogło przykuć „logo” toki pony, umieszczone na okładce oficjalnej > książki oraz na wielu stronach internetowych (także na tej). I rzeczywiście, -> jest to jeden symbol złożony — znak „toki”, w środku którego widnieje znak „pona”. +> jest to jeden symbol złożony — znak „toki”, w którego środku widnieje znak „pona”. Nieoficjalne słowa można przeliterować wewnątrz kartuszy (zaokrąglonych prostokątów otaczających potrzebne znaki). Każdy z tych symboli oznacza pierwszą literę wymowy @@ -73,7 +73,7 @@ na początku strony, „ma Kanata” zapisano jako „ma [kasi alasa nasin awen > pona, ale są oparte na tym, jak jest ono używane w społeczności toki pony. Zdania oddzielić można za pomocą kropki albo spacji. Inne znaki przestankowe -(przecinki, dwukropki, itd.) są albo pomijane albo zapisywane jako ich łacińskie +(przecinki, dwukropki, itd.) są albo pomijane, albo zapisywane jako ich łacińskie odpowiedniki; (jest to za sprawą tego, że ich obecność lub brak nie zmienia znaczenia zdania). @@ -86,7 +86,7 @@ można postawić kropkę (lub mniejszy pytajnik). Niektórzy składają znaki wewnątrz kartuszy, by móc zapisać całą sylabę, zajmując przy tym szerokość tylko jednego znaku. Na przykład [w tym tweecie](https://twitter.com/qvarie/status/1291755067851251712) nieoficjalne -słwo „Nijon” („Japonia”) zapisano za pomocą trzech znaków: „nena-ilo”, „jan-oko” +słowo „Nijon” („Japonia”) zapisano za pomocą trzech znaków: „nena-ilo”, „jan-oko” i „nena”. ### Przykłady @@ -101,7 +101,7 @@ ona.](/tokipona/sitelen_pona_example.png) [Tłumaczenie](pl_answers.html#sp) Jeśli chcesz zobaczyć więcej tekstów zapisanych pismem sitelen pona, w tym stronę, -która uczy czytać nie używając żadnego innego systemu pisma, odwiedź stronę +która uczy czytać, nie używając żadnego innego systemu pisma, odwiedź stronę [„tomo pi sitelen pona”](https://davidar.github.io/tp/), której autoren jest jan Tepu. ### Fonty @@ -121,7 +121,7 @@ wyświetlić też na wiele innych sposobów. Oto najpopularniejsze z nich: > %info% > Na niektórych stronach tej witryny istnieje możliwość przełączania między pismem -> łacińskim a sitelen pona. W tym drugim przypadku, użyty będzie font „sitelen pona +> łacińskim a sitelen pona. W tym drugim przypadku użyty będzie font „sitelen pona > pona”, ponieważ działa najlepiej w przypadku niezmodyfikowanych tekstów toki pony > i wyrazów, których nie znajdziemy w oficjalnym słowniku. > @@ -132,7 +132,7 @@ wyświetlić też na wiele innych sposobów. Oto najpopularniejsze z nich: * Ja również zaprojektowałem font dla pisma sitelen pona. Nazywa się on „[insa pi supa lape](supalape.html)” i opiera się na istniejącym - foncie „Beadstead” (i stąd pochodzi jego nazwa). Używa on tego samego algorytmu + foncie „Bedstead” (i stąd pochodzi jego nazwa). Używa on tego samego algorytmu konwertującego znaki rozłożone na małej bitmapie i konwertuje je na w pełni funkcjonalny, wektorowy font. @@ -175,13 +175,12 @@ sitelen pona, która wykorzystuje istniejące znaki emoji dla każdego ze znakó sitelen pona. Dzięki temu adaptacja ta może być łatwo stosowana w większości przeglądarek internetowych i aplikacji. -* [Official page](https://sites.google.com/view/sitelenemoji) +* [Oficjalna strona](https://sites.google.com/view/sitelenemoji) -* [Description of the system, as well as a Windows emoji character chart and -example text](https://omniglot.com/conscripts/sitelenemoji.htm) +* [Opis systemu oraz tabela znaków emoji w systemie Windows i przykładowy tekst](https://omniglot.com/conscripts/sitelenemoji.htm) --- [Strona na temat alternatywnych systemów pisma](pl_x2.html) -[Strona początkowa](pl_index.html) \ No newline at end of file +[Strona początkowa](pl_index.html) From 058f4b1c175b318220f0897d7620f508bf5c1eb5 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 14:23:19 +0000 Subject: [PATCH 50/52] Update pl_x1.md --- pages/tokipona/pl_x1.md | 20 ++++++++++---------- 1 file changed, 10 insertions(+), 10 deletions(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_x1.md b/pages/tokipona/pl_x1.md index 43acb13..9c389ae 100644 --- a/pages/tokipona/pl_x1.md +++ b/pages/tokipona/pl_x1.md @@ -14,7 +14,7 @@ Poniekąd wyczerpująca lista wszystkich słów w języku toki pona, które są [nap]:https://docs.google.com/document/d/10hP3kR7mFN0E6xW3U6fZyDf7xKEEvxssM96qLq4E0ms/edit Za to ta strona opisze wszystkie słowa, które moim zdaniem stosuje się często w sieci -oraz alternatywne sposoby na użycie niektórnych oficialnych słów z 120-wyrazowego +oraz alternatywne sposoby na użycie niektórych oficjalnych słów z 120-wyrazowego leksykonu. Założeniem języka toki pona jest minimalizacja liczby wyrazów i pozbycie się zbędnych @@ -68,7 +68,7 @@ Wyraz monsuta oznacza „potwór” lub „strach”. Jak w przypadku słowa „ ludzi uważa je za trudne do opisania, (a moża to zrobić na wiele sposobów), przez co używa się starego nazewnictwa. -A oto słownictwo, które dziś uważa się za porzucone, ale wciążmożne występować +A oto słownictwo, które dziś uważa się za porzucone, ale wciąż może występować w starszych tekstach: Słowo „kapa” to wczesne określenie góry lub pagórka. Ostatecznie wyraz „nena” zajął @@ -99,7 +99,7 @@ Słowo „pata” oznaczało rodzeństwo, ale dziś zamiast tego można je wyraz sama”. Słowo „powe”, czyli „kłamstwo”, „fałsz”, zostało usunięte, ponieważ to samo znaczenie -mogą osiągnąć wyrażenia bazowane na „lon ala” („nieistniejący”) lub „sona ike” +mogą osiągnąć wyrażenia typu „lon ala” („nieistniejący”) lub „sona ike” („zła wiedza”, „dezinformacja”). W leksykonie istniały również słowa „tuli” i „po” i odpowiadały liczbom 3 i 4. Zostały @@ -107,14 +107,14 @@ one zastąpione wyrażeniami „tu wan” oraz „tu tu”. ## Kierunki -Pomimo, że w słownictwie toki pony istnieją takie słowa jak „góra”, „dół”, „przód” i +Pomimo że w słownictwie toki pony istnieją takie słowa jak „góra”, „dół”, „przód” i „tył”, nie znajdziemy tam wyrazów, które oznaczałyby „lewo” czy „prawo”. Jest tylko jeden wyraz oznaczający „bok”. Niektórzy stworzyli wyrażenia polegające na tym, że większość ludzi pisze prawą ręką („poka pi luka sitelen” = „prawo”; „poka pi luka sitelen ala” = lewo), mają serce -po lewej stronie ciała („poka pilin” = „lewo”; „poka pilin ala” = right) albo piszą -od lewej do prawej („poka open” = „lewo”; „poka pini” = „right”). +po lewej stronie ciała („poka pilin” = „lewo”; „poka pilin ala” = „prawo”) albo piszą +od lewej do prawej („poka open” = „lewo”; „poka pini” = „prawo”). Oczywiście żadne z powyższych założeń nie jest w stu procentach uniwersalne — istnieją ludzie, którzy wolą pisać lewą ręką; którzy mają serce po prawej stronie @@ -124,7 +124,7 @@ sitelen — pisze się z lewej do prawej). W dokumencie „nimi ale pona” opisano dwa słowa stworzone po wydaniu oficjalnej książki (takie wyrazy nazywane są „post-pu”), które nadają dokładne nazwy tym -kierunkom: „soto”, czyli „lewo” i „te” czyli „prawo”. Osobiście uważam, że te słowa +kierunkom: „soto”, czyli „lewo” i „te”, czyli „prawo”. Osobiście uważam, że te słowa bywają przydatne w miejscach, gdzie rozróżnienie tych dwóch kierunków jest konieczne. Jednak w większości przypadków lepiej ich unikać. @@ -148,7 +148,7 @@ od wyrażeń „mije olin mije” („mężczyźni kochający mężczyzn”) i ## Żartobliwe słowa -Dodatkowo, istnieje też kilka słów wymyślonych przez Sonję Lang w ramach żartu. +Dodatkowo istnieje też kilka słów wymyślonych przez Sonję Lang w ramach żartu. W dokumencie „nimi ale pona” podpisane są „w.o.g. Sonja”. Najbardziej znanym wyrazem tego typu jest „kijetesantakalu”, który oznacza szopy pracze i inne zwierzęta z rodziny szopowatych. @@ -157,7 +157,7 @@ Do żartobliwych słów należą też „mulapisu” („pizza”) i „yupekosi stare kreacje na gorsze”) — warto zauważyć, że w toki ponie nie używa się litery "y" i dlatego wymowa tego słowa jest nieznana. -Ta lista opiera się na [tym arkuszu opisującym częstoliwość stosowania słów spoza pu](https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dGd4do1Jk2L2NwW5l7tLgSajAVkUqO0z2UHGu4_Sq_M) +Ta lista opiera się na [tym arkuszu opisującym częstotliwość stosowania słów spoza pu](https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dGd4do1Jk2L2NwW5l7tLgSajAVkUqO0z2UHGu4_Sq_M) i została stworzona przez użytkownika reddita `qwertyter`, z dodatkowymi modyfikacjami opartymi na moim osobistym doświadczeniu. @@ -168,7 +168,7 @@ przymiotnik oznaczający „podzielony” bez cząstki „li” łatwo pomylić | word | znaczenie | zamienniki | |----|----|----| -| kin | naprawdę, bardzo, również| a, mute | +| kin | naprawdę, bardzo, również | a, mute | | monsuta | strach, potwór | | | lanpan | brać, dostać, odebrać | kama jo (kama jo utala) | | oko | oko | lukin | From 3bc92932bdb7be6b8da9efaa74448c7aab15eb19 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 14:24:22 +0000 Subject: [PATCH 51/52] Update pl_x2.md --- pages/tokipona/pl_x2.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_x2.md b/pages/tokipona/pl_x2.md index 45c80d9..e550377 100644 --- a/pages/tokipona/pl_x2.md +++ b/pages/tokipona/pl_x2.md @@ -94,4 +94,4 @@ albo [lista przysłów](https://jonathangabel.com/toki-pona/dictionaries/gallery Wiele z tych przysłów wymieniono również w oficjalnej książce. Nie można zaprzeczyć, że wyglądają one przepięknie. -[Strona początkowa](pl_index.html) \ No newline at end of file +[Strona początkowa](pl_index.html) From 8ddfbccac74ff21b9c1a19116f1abdd8838a3573 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: =?UTF-8?q?Maksymilian=20Kr=C3=B3l?= Date: Sun, 4 Apr 2021 14:26:26 +0000 Subject: [PATCH 52/52] Update pl_index.md --- pages/tokipona/pl_index.md | 2 +- 1 file changed, 1 insertion(+), 1 deletion(-) diff --git a/pages/tokipona/pl_index.md b/pages/tokipona/pl_index.md index d1dbb95..bfcd3ff 100644 --- a/pages/tokipona/pl_index.md +++ b/pages/tokipona/pl_index.md @@ -7,7 +7,7 @@ > страницы переведены, но могут быть стилистические ошибки или > недопущения) -Ta seria jest swego rodzaju kursem edukacyjnym na temat języka toki pona — +Ta seria jest swego rodzaju nieoficjalnym kursem edukacyjnym na temat języka toki pona — języka sztucznego stworzonego w roku 2001, a następnie korygowanego na przestrzeni wielu lat przez Sonję Lang.