Remaining translations for Chinese version (#25)

* duplicate def of mi

* Create dictionary.md

* add link to zh/dictionary.md

* Create x1.md

* minor fix

* Update link to x1.md to chinese version

* Translate remaining parts in .md

* Translated licensing

forgot to do that last change

* minor fix

* Created x2.md

* Update link to x2

* Indicate English only pages

* Disclaimer on "2 weeks to fluency"

* Wording changes

* minor format changes + Gabels's zh name

* Added answer to sitelen pona page example

Also with issue with original sentence, will raise later

* clarify wording on external sites

* fix main page link

* fix main page link

* fix main page link

* fix main page link

* ilo Muni link

* Create sitelenpona page

* Misc fixes

* ilo Muni link

* ilo Muni link

* ilo Muni link

* test, revert ilo Muni line

* revert test

* ilo Muni link

* ilo Muni link

* ilo Muni link

* ilo Muni link

* credits

* Update link to sitelen_pona page

* Added Sonja en name

* Remove link to sitelen_pona en page

* Revert postion of majuna description+minor additon

* minor fix

* minor wording change

lipu pu Parsi version->later lipu pu versions

* Added more font examples+corrected exercise sentence

* New font examples

* Remove disclaimer on sp mistake

* update alt text on example

* ucsur spelling mistake

* ucsur spelling mistake

* ucsur spelling mistake

* ucsur spelling mistake
This commit is contained in:
AromaticWaffle 2025-02-02 19:44:11 +08:00 committed by GitHub
parent 37e9288b6c
commit 42154494d1
No known key found for this signature in database
GPG key ID: B5690EEEBB952194
14 changed files with 1093 additions and 57 deletions

View file

@ -10,7 +10,7 @@
| [Polski / toki Posuka](pl) | 2021-10-13 | p0-12,x1,x2: Maksymilian Król (jan Otele),<br>p13: Alicja / jan Alise (filiżanka#4087) | | [Polski / toki Posuka](pl) | 2021-10-13 | p0-12,x1,x2: Maksymilian Król (jan Otele),<br>p13: Alicja / jan Alise (filiżanka#4087) |
| [Português / toki Potuke](pt) | 2023-06-17 | jan Alise - Alice de Paula | | [Português / toki Potuke](pt) | 2023-06-17 | jan Alise - Alice de Paula |
| [Русский / toki Losi](ru) | 2022-05-22 | jan Lentan | | [Русский / toki Losi](ru) | 2022-05-22 | jan Lentan |
| [中文 / toki Sonko](zh) | 2024-02-21 | p0: jan Sose, p1-13: jan Mosi | | [中文 / toki Sonko](zh) | 2024-02-21 | p0: jan Sose, p1-13: jan Mosi, x1,x2: jan lili Enta |
This is a series of pages comprising an attempt at an unofficial educational This is a series of pages comprising an attempt at an unofficial educational
course about *toki pona*, a constructed language originally designed in 2001 and course about *toki pona*, a constructed language originally designed in 2001 and

View file

@ -199,7 +199,7 @@ result, many newer toki pona fonts now try to use the same range of characters.
![chart of sitelen pona's UCSUR points](/sitelen_ucsur.gif) ![chart of sitelen pona's UCSUR points](/sitelen_ucsur.gif)
> **Description of sitelen pona in USCUR** > **Description of sitelen pona in UCSUR**
> >
> If you want to find the codepoint (character number) for a character, take > If you want to find the codepoint (character number) for a character, take
> the large number on the left, the small number on the top and add the two. For > the large number on the left, the small number on the top and add the two. For

View file

@ -194,7 +194,7 @@ Nesse momento, toki pona ainda não foi reconhecida oficialmente pelo Unicode. A
![tabela dos pontos para sitelen pona no UCSUR](/sitelen_ucsur.gif) ![tabela dos pontos para sitelen pona no UCSUR](/sitelen_ucsur.gif)
> **Description of sitelen pona in USCUR** > **Description of sitelen pona in UCSUR**
> >
> Se você quer encontrar o codepoint (número do caracter) para um caracter, > Se você quer encontrar o codepoint (número do caracter) para um caracter,
> pegue o número grande na esquerda, o número pequeno em cima, e adicione os > pegue o número grande na esquerda, o número pequeno em cima, e adicione os

View file

@ -185,7 +185,7 @@ sitelen pona. Однако, сообщество токипонистов усп
![таблица кодовых позиций sitelen pona в UCSUR](/sitelen_ucsur.gif) ![таблица кодовых позиций sitelen pona в UCSUR](/sitelen_ucsur.gif)
> **Описание sitelen pona в USCUR** > **Описание sitelen pona в UCSUR**
> >
> Если вы хотите узнать кодовый пункт (номер символа), возьмите большое число > Если вы хотите узнать кодовый пункт (номер символа), возьмите большое число
> слева, маленькое число сверху и сложите их. Например, у символа "lawa" номер > слева, маленькое число сверху и сложите их. Например, у символа "lawa" номер

View file

@ -3,14 +3,14 @@
% 2024-02-21 % 2024-02-21
这是一个试图构建一个关于*toki pona*的非官方教育课程的系列页面,*toki pona*是一种人工 这是一个试图构建一个关于*toki pona*的非官方教育课程的系列页面,*toki pona*是一种人工
语言最初设计于2001年然后逐年由索尼娅·兰进行逐步修订。 语言最初设计于2001年然后逐年由索尼娅·兰Sonja Lang进行逐步修订。
这门语言设计的理念是极简主义和通过将复杂的思想分解为基本元素来简化思维。它只使用 这门语言设计的理念是极简主义和通过将复杂的思想分解为基本元素来简化思维。它只使用
了120个“官方词汇”社群有时也会使用一些额外的词汇语法非常简单并且使用了少量不 了120个“官方词汇”社群有时也会使用一些额外的词汇语法非常简单并且使用了少量不
易混淆的音素。 易混淆的音素。
因此,这门语言被认为是非常容易学习的,有些人声称只需几天就能读懂它,并在一两周内达到流 因此,这门语言被认为是非常容易学习的,有些人声称只需几天就能读懂它,并在一两周内达到流
利水平。 利水平(这个主张被社区大多数人认为是夸张的说法,但确实学习这门语言比其他语言容易得多)
然而,简单性也带来了局限性。许多词汇有多重含义,一些短语或句子在没有上下文的情况下会产 然而,简单性也带来了局限性。许多词汇有多重含义,一些短语或句子在没有上下文的情况下会产
生歧义。在 toki pona 中表达许多概念和想法需要人们想出自己的短语或完全重新表述它们(正 生歧义。在 toki pona 中表达许多概念和想法需要人们想出自己的短语或完全重新表述它们(正
@ -75,100 +75,86 @@
* [第13页 - 特别辞典版本](zh/13) * [第13页 - 特别辞典版本](zh/13)
### 额外页面(未翻译) ### 额外页面
* [额外页面1 - 旧与新词](en/x1) * [额外页面1 - 旧与新词](zh/x1)
* [一些词在toki pona中的描述](nimi_pi_pu_ala/) * [一些词在toki pona中的描述](nimi_pi_pu_ala/)
* [额外页面2 - 其他的书写系统](en/x2) * [额外页面2 - 其他的书写系统](zh/x2)
* [sitelen pona](sitelen_pona) * [sitelen pona](zh/sitelen_pona)
* [辞典](dictionary) * [辞典](zh/dictionary)
* [我的个人风格](personal_style/) (以下页面仅提供英文(或俄语)版本)
* [我\(jan Lentan\)的个人风格](personal_style/)
* [鸣谢](credits/) * [鸣谢](credits/)
* [original works and translations by jan Lentan](lentan) * [jan Lentan的原创作品和翻译](lentan)
## Learn more ## 学习更多
* [sona pona](https://sona.pona.la), a wiki about toki pona and its community. * [sona pona](https://sona.pona.la)一个关于toki pona与其社区的wiki。
* [linku.la](https://linku.la/) / [nimi.li](https://nimi.li/), * [linku.la](https://linku.la/) / [nimi.li](https://nimi.li/)互动性的toki pona词典。
an interactive dictionary.
* Words are grouped by how many speakers embrace a given word (ranging from * 每个词汇以多少人使用这个字而区别(从广泛词汇至个人创作)。如果您正在学习该语言,请只选择"core,common"类别。
widely accepted words to one-person creations). When learning the language, * "uncommon, obsure, sandbox"类别包含较多笑话和个人实验⸺你可以认识它们,但普遍都不需要用到。
use "core, common".
* The "uncommon, obscure, sandbox" categories include more injokes and
personal experiments -- they are nice to be aware of, but you won't need to
use them in regular conversations.
* [lipamanka's semantic spaces dictionary](https://lipamanka.gay/essays/dictionary), * [lipamanka的语意空间辞典](https://lipamanka.gay/essays/dictionary)深入解释每个toki pona字的含义。
explaining toki pona content words in depth.
* [ilo Muni](https://ilo.muni.la/), an ngrams viewer * [ilo Muni](https://ilo.muni.la/)一个ngram查看器类似[Google Ngrams](https://books.google.com/ngrams/)用以查看toki pona词语使用频率的演变。
similar to [Google Ngrams](https://books.google.com/ngrams/).
Good for learning about how toki pona usage changed over time.
* [Jonathan Gabel's lessons](https://jonathangabel.com/toki-pona) * [Jonathan Gabel的课堂](https://jonathangabel.com/toki-pona)
teach "sitelen sitelen", a rather ornamental-looking (if uncommon 教授"sitelen sitelen"这个较为美观(可能多于实用)的toki pona书写体系。
in general usage) writing system for toki pona.
* learn [luka pona](https://luka.pona.la/), a sign language designed * 学习[luka pona](https://luka.pona.la/)一个为toki pona社区而设的手语。
to be used in the toki pona community.
## Immerse yourself ## 进一步沉入toki pona
* read [lipu tenpo](https://liputenpo.org), a toki pona magazine * 阅读[lipu tenpo](https://liputenpo.org)一个toki pona杂志
* listen to [kalama sin](https://www.youtube.com/playlist?list=PLjOmpMyMxd8Qs2mAXcLk817tQy_AQj09u), a podcast in toki pona * 聆听[kalama sin](https://www.youtube.com/playlist?list=PLjOmpMyMxd8Qs2mAXcLk817tQy_AQj09u)一个toki pona播客
<!-- <!--
Currently links to a suno pi toki pona music playlist. Currently links to a suno pi toki pona music playlist.
In the future, it would be good to have a permanent link In the future, it would be good to have a permanent link
for high quality music. for high quality music.
--> -->
* listen to [toki pona music](https://www.youtube.com/playlist?list=PLeCE5N29ioyUbj_lvYm9IdGJnE2HPacVv) * 聆听[toki pona音乐](https://www.youtube.com/playlist?list=PLeCE5N29ioyUbj_lvYm9IdGJnE2HPacVv)
<!-- <!--
As of 2024, kulupu Lapo is an ongoing project to pool toki pona literature As of 2024, kulupu Lapo is an ongoing project to pool toki pona literature
into one readily accessible place. The project is in its earliest stages and into one readily accessible place. The project is in its earliest stages and
does not warrant being shown here. Hopefully eventually that changes. does not warrant being shown here. Hopefully eventually that changes.
--> -->
* read [stories in toki pona](https://sona.pona.la/wiki/Literature), * 阅读[以toki pona书写的故事](https://sona.pona.la/wiki/Literature),
some of which were submitted in [writing contests](https://utala.pona.la) ,当中某些曾参与一些[写作比赛](https://utala.pona.la)
## Join communities ## 加入社群
* [ma pona pi toki pona](https://discord.gg/mapona) Discord server, * [ma pona pi toki pona](https://discord.gg/mapona) Discord社群最大正在活跃的toki pona社群
the largest active toki pona community
* [kama sona](https://discord.gg/ChC6qtVsSE), a beginner-oriented Discord server * [kama sona](https://discord.gg/ChC6qtVsSE)适合新手的Discord社群
* [r/tokipona](https://reddit.com/r/tokipona) on Reddit * Reddit上的[r/tokipona](https://reddit.com/r/tokipona)
* [Facebook group](https://www.facebook.com/groups/sitelen) * [Facebook群组](https://www.facebook.com/groups/sitelen)
* If you would rather join a smaller community, * 如果你想加入较小的社群,可以看看[这里](https://sona.pona.la/wiki/Communities)!
[check here](https://sona.pona.la/wiki/Communities)!
You may also check out [recommendations](/recs_2021/) from jan Lentan in 2020-2021! 你也可以看看jan Lentan于2020-2021的[推荐](/recs_2021/)!
--- ---
<a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/"><img <a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/"><img
alt="Creative Commons License" style="border-width:0" alt="Creative Commons License" style="border-width:0"
src="https://i.creativecommons.org/l/by-sa/3.0/88x31.png" /></a><br />This work src="https://i.creativecommons.org/l/by-sa/3.0/88x31.png" /></a><br />本作品以<a rel="license"
is licensed under a <a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/">署名-相同方式共享3.0未本地化版本CC BY-SA 3.0</a>进行授权。
href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/">Creative Commons
Attribution-ShareAlike 3.0 Unported License</a>.
<a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/"><img <a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/"><img
alt="Creative Commons License" style="border-width:0" alt="Creative Commons License" style="border-width:0"
src="https://i.creativecommons.org/l/by-sa/4.0/88x31.png" /></a><br />This work src="https://i.creativecommons.org/l/by-sa/4.0/88x31.png" /></a><br />本作品以<a rel="license"
is licensed under a <a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">姓名標示─相同方式分享 4.0 國際CC BY-SA 4.0</a>进行授权。
href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons
Attribution-ShareAlike 4.0 International License</a>.

View file

@ -6,7 +6,7 @@
| 词 | 意思 | | 词 | 意思 |
| ------ | ------------------------------ | | ------ | ------------------------------ |
| mi | 我,我,我们 | | mi | 我,我们 |
| sina | 你 | | sina | 你 |
| ona | 他,她,他们,它 | | ona | 他,她,他们,它 |
| li | (置于主语和动词/形容词之间) | | li | (置于主语和动词/形容词之间) |

View file

@ -185,3 +185,14 @@
> * o pana e namako walo suwi tawa mi. / o pana e sin moku walo suwi tawa mi. > * o pana e namako walo suwi tawa mi. / o pana e sin moku walo suwi tawa mi.
> * sina wile e ni: mi kipisi e sike pan kepeken nasin seme? / sina wile e ni: > * sina wile e ni: mi kipisi e sike pan kepeken nasin seme? / sina wile e ni:
> mi tu e sike pan kepeken nasin seme? > mi tu e sike pan kepeken nasin seme?
<h1><a name="sp" id="sp" href="zh/sitelen_pona">sitelen pona页面</a></h1>
> 本文件的这部分是以sitelen pona书写。你能不能看得懂
>
> toki pona拥有很少单字。因此它的书写系统能够以一个符号表示一个字所有符号外观上与其意思相似。
---
[回到首页](zh)

670
pages/zh/dictionary.md Normal file
View file

@ -0,0 +1,670 @@
% toki pona 辞典
% jan lili Enta
% 2025-01-12
本页根据字母排列说明了在113页介绍的所有toki pona单字。你可以点击任意一个单字以回到介绍本单字的页面。以下也列出作为不同词性时的潜在意思
所谓的"形容词"意思也包括其副词意思。在toki pona中除了用作修饰名词或动词外两者并没有任何区别。
所有名词都可以以"[名词]的"的意思用作形容词。例如,"moku soweli"根据上文下理可以解成"动物的食物"或"肉类"。
> %note%
> 本页并非复制官方书籍或其他课程所列的辞典。
>
> 有些字未有列明某词性的意思,但仍可被转换成此词性。
>
> 以下也列出了一些不流行的意思,或在复词里才合理的意思
>
> 在toki pona当中你可以根据语境创作其他的词语组合和意思只要其他人能懂就行
>
---
#### [a](zh/7)
* 助词: (感叹词,强调字词和句子,或表示肯定)
#### [akesi](zh/12)
* 名词: 蜥蜴,爬虫动物,两栖动物
> %warning%
> "akesi"原本可以解作"'不可爱的'动物"但这在第二本官方书籍lipu ku中已被移除
#### [ala](zh/2)
* 名词: 虚无,没有事
* 形容词: 没有,不,空的
* 数字: 零
#### [alasa](zh/12)
* 动词: 狩猎,采集
* 动词 (非主流): 寻找
* pre-verb (非主流): 试图(做某事)
#### [ale/ali](zh/2)
* 名词: 一切,宇宙
* 形容词: 所有的,大量的
* 数字: 所有/无限 (基本系统), 100 (进阶系统)
#### [anpa](zh/7)
* 名词 (旧/非pu): 底部
* 形容词: 下面,鞠躬的,低微的,谦卑的,依赖的,
* 动词 (没有宾语): 屈服
* 动词 (配合宾语): 征服,打败
#### [ante](zh/5)
* 名词: 不同,改变,(非主流) 版本
* 形容词: 不同的,其他的,有变化的,
* 动词: 改变
#### [anu](zh/7)
* 助词: 或
#### [awen](zh/5)
* 名词 (非主流): 稳定,安全,等候
* 形容词: 被困的,安固的,平安的,持久的,在等待的
* 动词: 保持,停留,持久,保护
* 助动词: 继续(做某事)
#### [e](zh/3)
* 助词: (置于宾语之前)
#### [en](zh/5)
* 助词: 和(连接主语)
#### [epiku](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 形容词: 史诗级的,令人敬畏的
这个字多数被用作俚语,或在"ma pona pi toki pona"社区的"acro"游戏用到(只有"esun"是e开首的非助词使用次数也逐渐式微。
#### [esun](zh/11)
* 名词: 贸易,市场,商店
* 形容词: 商贸,商业
* 动词: 交易,交换
#### [ijo](zh/3)
* 名词: 事物,物体
* 形容词: 事物的
#### [ike](zh/1)
* 名词: 邪恶
* 形容词: 坏的,邪恶的,复杂的,不必要的
* 动词: 弄坏
#### [ilo](zh/3)
* 名词: 工具,机器,设备
* 形容词: 有用的, (非主流) 电子的, 金属的
#### [insa](zh/7)
* 名词: 里面,内容,中心,胃部
* 形容词: 中心的,里面的,之间的
#### [jaki](zh/8)
* 名词: 污垢,废物
* 形容词: 脏的,恶心的,有毒的,不卫生的,不整洁的
* 动词: 弄脏
#### [jan](zh/2)
* 名词: 人,人类,某人
* 形容词: 人状的, 人的
#### [jasima](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 名词: 镜子,反射,回音
* 形容词: 对立
* 动词: 反射,反转
#### [jelo](zh/8)
* 名词/形容词: 黄色(及其色调)
* 动词: 漆成黄色
#### [jo](zh/4)
* 名词: (非主流) 携带物,财产
* 动词: 拥有/携带/含有/持有
#### [kala](zh/4)
* 名词: 鱼,海洋生物
#### [kalama](zh/5)
* 名词: 声音,噪音
* 形容词: 嘈杂的,发音的
* 动词: 发出声音,朗读, 弾奏
#### [kama](zh/10)
* 名词: 事件,来临
* 形容词: 来,未来,招来
* 助动词: 将会/正(做某事),成功(做某事)
#### [kasi](zh/4)
* 名词: 植物,草,草药,叶子
#### [ken](zh/10)
* 名词: 能力,可能性, (非主流) 权力,自由
* 形容词 (非主流): 做到的,有可能的
* 助动词: 可以(做某事)
#### [kepeken](zh/6)
* 名词: 用途, (非主流) 实行
* 动词 (配合宾语): 使用
* 介词: 使用(…来做事),利用
#### [kijetesantakalu](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 名词: 浣熊或其他獾科动物
这是由索尼娅·兰自己发明的笑话词后来它和其sitelen pona得到了toki pona社区的好评并流行起来。
#### [kili](zh/1)
* 名词: 水果,蔬菜,蘑菇
#### [kin](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 助词: 很,也,还有
在"lipu pu"中,这个字被视为"**a**"的同义词。但很多人依然视它们为不同的字词,而只会把"a"用作感叹词。
#### [kipisi](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 动词: 切割,分割
这个字创于"lipu pu"出版之前而没有被列入书中,但依然在社区中被使用。如果希望只用"lipu pu"的单词,可以使用"tu"来表达"分割"的意思,对应"wan"这个字"团结"的意思。
#### [kiwen](zh/4)
* 名词: 坚硬的物体,金属,石头,固体
* 形容词: 坚硬,金属的,固态的
#### [ko](zh/4)
* 名词: 粉末,粘土,粘贴,半固体
#### [kokosila](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 动词: 在toki pona群组中不使用toki pona进行交流
这个字来自世界语的"[krokodili](https://en.wiktionary.org/wiki/krokodili)",意思是在世界语环境中不使用世界语进行交流
#### [kon](zh/12)
* 名词: 空气,本质,精神, (非主流) 气体
* 形容词: 隐形的,短暂的, (非主流) 气态的
#### [ku](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 名词: 索尼娅·兰的《Toki Pona辞典》
* 动词: 与《Toki Pona辞典》互动
就如"pu"被定义为"与第一本官方 toki pona 书籍互动""ku"和"su"也相对为第二和第三本官方 toki pona 书籍而被定义。此外,在"lipu ku"中,
"ju""lu""nu"和"u"这些字也被列作"被索尼娅·兰预留作未来備用",估计用作未来其他官方书籍的名字。
#### [kule](zh/8)
* 名词: 颜色, (罕见) 性别
* 形容词: 多彩的,添了颜色的
* 动词: 添上颜色
#### [kulupu](zh/5)
* 名词: 团体,社区,公司,社会,民族
* 形容词: 公用,社交
#### [kute](zh/7)
* 名词: 耳朵,听觉
* 形容词: 听起来…的
* 动词: 听,听到,服从
#### [la](zh/9)
* 助词: "如果/当"(引入语境)
#### [lanpan](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 动词: 抓取,偷窃,得到
如果不使用本字,普遍能以"kama jo e ..."表达"拿取东西",或可以加上"ike"或"utala"等字作修饰
克鲁泡特金《面包与自由》的 toki pona 总结/翻译 ["lanpan pan"](https://ingwine.neocities.org/conlangs/tokipona/lanpan_pan.html)
的标题就使用了这个字
#### [lape](zh/5)
* 动词/名词: 睡眠,休息
* 形容词: 在睡眠的,在休息的
#### [laso](zh/8)
* 名词/形容词: 蓝、绿色(及其色调)
* 动词: 漆成蓝/绿色
#### [lawa](zh/7)
* 名词: 头,脑跟,主管
* 形容词: 主要的,执政的,主管的
* 动词: 控制,操作,管理,统治,拥有
#### [leko](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 名词: 正方形,方块, (有时) 楼梯
这个字创于"lipu pu"出版之前而没有被列入书中,但由于对很多人来说,难以用其他字词表达"方块",因此这个字依然在社区中被使用。
#### [len](zh/9)
* 名词: 布料,衣服,隐私层
* 形容词: 布料造的,穿了衣服的,隐蔽的
* 动词: 穿衣服,隐暪
#### [lete](zh/9)
* 名词: 寒冷
* 形容词: 冷,凉,生的(不成熟的)
* 动词: 冷却
#### [li](zh/1)
* 助词: (置于主语和动词/形容词之间)
#### [lili](zh/1)
* 名词: 细度
* 形容词: 小的,少的,年轻的
* 动词: 缩小
#### [linja](zh/9)
* 名词: 软的条状物,绳子,线,头发
#### [lipu](zh/3)
* 名词: 薄的东西,书籍,文件,页面,纸张,纪录,网页
* 形容词: 薄, 可书写的, 似lipu的, lipu的
#### [loje](zh/8)
* 名词/形容词: 红色(及其色调)
* 动词: 漆成红色
#### [lon](zh/6)
* 名词: 真相,存在
* 形容词: 真实的,存在的,在场的
* 介词: 在,于
#### [luka](zh/9)
* 名词: 手,臂
* 数字: 5 (进阶系统)
#### [lukin](zh/3)
* 名词: 眼睛,视力
* 形容词: 看起来似…的,视觉
* 动词: 看,见,读
* 助动词: 尝试(做某事)
#### [lupa](zh/10)
* 名词: 洞,门,窗,孔窍
#### [ma](zh/4)
* 名词: 地球,土地,户外,领土,国家,地方
#### [mama](zh/2)
* 名词: 父母,祖先,创造者,起源,看护人
* 动词: 创造,养大,照顾
#### [mani](zh/11)
* 名词: 钱,大型驯养动物
* 形容词: (非主流) 富有的
#### [meli](zh/2)
* 名词: 女人,女性,妻子
* 形容词: 女性的
#### [meso](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 名词: 中间
* 形容词: 平均,中等,平庸
某程度上,这个字和"insa"差不多,但有人认为这个字能让人较为简单地表达"中等程度",不需使用"ona li wawa mute ala, li wawa lili ala"或类似的句子。
#### [mi](zh/1)
* 名词: 我,我们
* 形容词: 我的,我们的
#### [mije](zh/2)
* 名词: 男人,男性,丈夫
* 形容词: 男性的
#### [misikeke](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 名词: 药品,治疗
* 形容词: 药性
* 动词: 治疗
这个字由索尼娅·兰于"lipu pu"出版之前发明,但没有被列入书中。(个人估计,这是因为能够以"ijo pi pona sijelo"来简单表达"药品"的意思。)
#### [moku](zh/2)
* 名词: 食物
* 形容词: 食用的, 食物的
* 动词: 吃,喝,吞
#### [moli](zh/8)
* 名词: 死亡
* 形容词: 死了,垂死
* 动词: 杀死
#### [monsi](zh/6)
* 名词: 背部,后部,屁股
* 形容词: 背面的,后面的
#### [monsuta](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 名词: 恐惧,怪物
* 形容词: 可怕的
* 动词: 恐吓,惧怕, (有时) 变成怪物
没有上文下理,这个字的意思可以难以分辨。有人把这个现象呼称为
["monsutatesu"](https://lipukule.org/post/2021/01/29/monsutatesu)。
#### [mu](zh/7)
* (任何动物的叫声)
#### [mun](zh/11)
* 名词: 月亮星星夜空中的物体 在tenpo后 月份
* 形容词: 月球的,星际
#### [musi](zh/9)
* 名词: 游戏,艺术
* 形容词: 有趣,艺术性
* 动词: 娱乐,玩耍
#### [mute](zh/5)
* 名词: 数量
* 形容词: 许多,更多,很
* 数字: 3或以上 (基本系统), 20 (进阶系统)
#### [n](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 感叹词: 嗯...,呃...
严格来说,"n"不是在toki pona允许音节列表内违反了其规则但作为独立的单字它依然被接受。
你或可以用日本的音节系统界定"n"为独立音节。"n"也可能在日语中[亦作为感叹词](https://jisho.org/search/%E3%82%93#)...
#### [namako](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 名词: 香料,额外
* 形容词: 额外的,多余的
* 动词: 添加,加料
在"lipu pu"中,这个字被视为"**sin**"的同义词。但很多人依然视它们为不同的字词,分别把"sin"和"namako"解释成"新"和"额外"。
#### [nanpa](zh/11)
* 名词: 数字
* 形容词: 第- (序数指示词),数学的,数字的, (非主流) 数位讯息的
#### [nasa](zh/8)
* 形容词: 不寻常的,奇怪的,醉的
#### [nasin](zh/10)
* 名词: 路径,道路,指示,方法,习惯
* 形容词: 街上的,跟随方法/道理的
* 动词 (非主流): 指导,指示道路
#### [nena](zh/10)
* 名词: 山,按钮,凸块,鼻子
* 形容词: 丘陵的,凹凸的
#### [ni](zh/5)
* 名词/形容词: 这个,那个
#### [nimi](zh/7)
* 名词: 字词,名字
#### [noka](zh/6)
* 名词: 脚,腿,底部,下方
#### [o](zh/7)
* 助词: (呼唤他人,命令)
#### [oko](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 名词: 眼睛
在"lipu pu"中,这个字被视为"**lukin**"的同义词。但有人依然视它们为不同的字词,分别把"lukin"和"oko"用成"视线/景象"和"眼睛"。
#### [olin](zh/3)
* 名词: 爱,怜悯,情感,尊敬
* 形容词: 被爱的,被尊敬的,被注重的
* 动词: 爱,尊敬
#### [ona](zh/1)
* 名词: 他,她,他们,它
* 形容词: 他的,她的 ,他们的,它的
#### [open](zh/10)
* 名词: 开端,初期
* 形容词: 开首的,开始的
* 动词: 开始,打开,启动
* 助动词: 开始(做某事)
#### [pakala](zh/5)
* 名词: 损坏,错误
* 形容词: 破坏的,错误的
* 动词: 打破,做错
* 助词: (通用脏话)
#### [pali](zh/3)
* 名词: 工作,劳动
* 形容词: 在工作的
* 动词: 做,制造
#### [palisa](zh/9)
* 名词: 坚硬的条状物,树枝,棍子, (非主流) 长度
* 形容词: 长条状的
#### [pan](zh/12)
* 名词: 面包,谷物,玉米,大米,披萨
#### [pana](zh/3)
* 形容词: (非主流) 被给予的,被发送的,被释放的
* 动词: 给予,发送,发放,释放
#### [pi](zh/9)
* 助词: "的"(重组形容词/副词)
#### [pilin](zh/12)
* 名词: 心,感觉,触摸,感知
* 形容词: 心理的,触摸的
* 动词: 触碰,觉得,感受
#### [pimeja](zh/8)
* 名词: 黑色(及其色调), 阴影
* 形容词: 黑色,深色,漆黑
* 动词: 漆成黑色, 投下阴影
#### [pini](zh/10)
* 名词: 终结,终端
* 形容词: 终端的完成的 在tenpo后 过去的
* 动词: 结束,完成,关闭
* 助动词: 停止(做某事)
#### [pipi](zh/4)
* 名词: 昆虫,虫子
#### [poka](zh/6)
* 名词: 臀部,侧面,附近
* 形容词: 邻近,旁边
#### [poki](zh/11)
* 名词: 盒子,容器,碗,杯子,抽屉
* 动词 (非主流): 放在容器内
#### [pona](zh/1)
* 名词: 善, 简单
* 形容词: 好的,简单的,友好的, 安好的
* 动词: 改进,修复
#### [pu](zh/12)
* 名词: 第一本官方 toki pona 书籍
* 形容词: 如第一本官方 toki pona 书籍中
* 动词: 与第一本官方 toki pona 书籍互动
> %note%
> 第一本官方 toki pona 书籍中只有定义"pu"动词的意思。(然而"pu la"这短语还被用作"在本书中"的意思)
> toki pona 社群中有人只会利用动词的意思,也有人会利用上方其他的意思。
#### [sama](zh/6)
* 名词: 相似度,兄弟姐妹
* 形容词: 相似,像
* 介词: 跟…一样
#### [seli](zh/5)
* 名词: 火,热源,热,温暖,化学反应
* 形容词: 热的,温暖的
* 动词: 加热
#### [selo](zh/9)
* 名词: 外表,外层,壳,皮肤,边界
* 形容词: 外面的
#### [seme](zh/7)
* 助词: 什么?(用于提问)
#### [sewi](zh/6)
* 名词: 上方,天空,顶部,神
* 形容词: 上高的,神圣的
#### [sijelo](zh/9)
* 名词: 身体,物理状态,躯干
* 形容词: 实体的sijelo的
#### [sike](zh/11)
* 名词: 圆形,球体,周期, 车轮 在tenpo后 年份
* 形容词: 圆的,球状的,一年的
* 动词: 围绕,周转
#### [sin](zh/11)
* 名词: 新颖事物,新增物, (非主流) 新版本,香料
* 形容词: 新的,额外的,新鲜的,多余的
* 动词: 增加,更新
#### [sina](zh/1)
* 名词: 你,您
* 形容词: 你,您的
#### [sinpin](zh/6)
* 名词: 脸,前面,正面,墙壁
* 形容词: 脸部的,前面的,正面的
#### [sitelen](zh/4)
* 名词: 符号,图像,文字
* 形容词: 记录下的,被录影下的
* 动词: 书写,绘画,录影
#### [soko](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 名词: 蘑菇,真菌
如果希望只用"lipu pu"的字词,可以使用"kili ma"或"kili pi kasi ala"来指"蘑菇""kili"包含"蘑菇"的意思)。
#### [sona](zh/10)
* 名词: 知识,资讯
* 形容词: 已知的
* 动词: 知道
* 助动词: 了解(如何做东西)
#### [soweli](zh/1)
* 名词: 陆地哺乳动物,动物
#### [suli](zh/1)
* 名词: 大小,伟大
* 形容词: 大的,重的,高的,伟大的,重要的,成年的
* 动词: 增长
#### [suno](zh/11)
* 名词: 太阳,光,光度,光源
* 形容词: 太阳的,明亮,闪耀
* 动词: 照明,照射
#### [supa](zh/12)
* 名词: 水平表面
#### [suwi](zh/2)
* 名词: (非主流) 糖果,香料
* 形容词: 甜的,可爱的,迷人的,香的
#### [tan](zh/6)
* 名词: 原因,来源
* 形容词: 原本的
* 动词 (配合宾语) (非主流): 令…发生
* 介词: 来自,因为
#### [taso](zh/12)
* 助词 (在句首时): 但是,然而
* 形容词: 只有
#### [tawa](zh/6)
* 名词: 移动
* 形容词: 移动的
* 动词 (配合宾语): 移动
* 介词: 向,为了,从…角度看
#### [telo](zh/3)
* 名词: 水,液体,流体
* 形容词: 湿,液态
* 动词: 洗涤,浇水,清理
#### [tenpo](zh/10)
* 名词: 时间,时刻,场合
* 形容词: (某)时间的,(罕见) 短暂的
#### [toki](zh/4)
* 名词: 语言,讲话,话题
* 形容词: 言语,口头
* 动词: 说话,沟通,思考(通常在"insa"之前)
#### [tomo](zh/3)
* 名词: 家,房间,室内空间,房屋,结构
* 形容词: 室内
#### [tonsi](zh/13) (*nimi ku suli*)
* 名词: 非二元性别的人,性别不确定的人,跨性别的人
* 形容词: 性别酷儿, 跨性别
"tonsi"这个字"lipu pu"出版后由社区创造,根据[一项在2021年10月的调查](https://www.reddit.com/r/tokipona/comments/qa3inn/survey_results_heres_how_real_these_tp_words_are/),本字为最受人接纳的新字。
#### [tu](zh/11)
* 数字: 2
* 名词: 分裂
* 形容词: 被分割
* 动词: 分割
> %warning%
> "tu"在名词后面的话,通常会了解成"二"的意思。要表达"被分割"的意思,通常會放在"li"的后面:
>
> kulupu tu -- 二个社区
>
> kulupu li tu. -- 个社区被分割了
#### [unpa](zh/8)
* 名词: 性行为
* 形容词: 色情
* 动词: 性交
#### [uta](zh/12)
* 名词: 嘴,嘴唇
* 形容词: 口部的
#### [utala](zh/2)
* 名词: 争嘈,战斗,挑战,战争
* 形容词: 好斗的,好战的
* 动词: 打架,战斗,
#### [walo](zh/8)
* 名词: 白色(及其色调)
* 形容词: 白色,浅色
* 动词: 漆成白色
#### [wan](zh/11)
* 数字: 1
* 名词: (某物的)部分
* 形容词: 联合的,结了婚的
* 动词: 团结,结婚
> %warning%
> "wan"在名词后面的话,通常会了解成"一"的意思。要表达"团结"的意思,通常要放在"li"的后面:
>
> kulupu wan -- 一个社区
>
> kulupu li wan. -- 个社区是团结的
>
> kulupu mute wan -- 二十一个社区 (进阶记数系统)
>
> kulupu mute li wan -- 很多(或二十个)社区是团结的
#### [waso](zh/4)
* 名词: 鸟,飞行生物
#### [wawa](zh/2)
* 名词: 力度,力量,能力
* 形容词: 强壮的,强大的,富有精力的
#### [weka](zh/12)
* 名词: 缺席,偏远
* 形容词: 欠缺,离开,偏僻的
* 动词: 移除
#### [wile](zh/10)
* 名词: 希望,需要,渴望
* 形容词: 想要的,需要的
* 动词: 想要
* 助动词: 想(做某事)
---
[首页](zh)

167
pages/zh/sitelen_pona.md Normal file
View file

@ -0,0 +1,167 @@
% sitelen pona详细描述和示例
% jan lili Enta翻译 /dev/urandom原创
% 2025-01-25
## sitelen pona
"sitelen pona"("简单文字"或"良好文字")是toki pona创始人索尼娅·兰为本语言设计的语素文字系统。
> %info%
> 官方书籍中有关sitelen pona的部分是以非商业性[CC-BY-NC 4.0](https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/)授权出版。因此能够容易于网路上其他课程中找到,如[jan Pije网页](https://web.archive.org/web/20220314033939/http://tokipona.net/tp/janpije/hieroglyphs.php)或[Omniglot网站](https://www.omniglot.com/conscripts/sitelenpona.htm)上的简介,与官方书籍的几乎吻合。
### 语素文字系统
一个语素文字系统中,**每个字符通常代表一个字**(甚至一个短语)。汉字是当中最著名的例子。
> %info%
> 语素文字系统适合孤立语使用。它们的文法关系主要取决于语序和助词并甚少或没有屈折变化即一个单词或词根不会改变以表示不同语法范畴。汉语族各语言和toki pona都是孤立语之一。
不过由于toki pona只有**120个基础词汇**再加上少量社区增词对比于中文的1500个常用汉字toki pona的语素文字**非常容易学会**和使用。此外每个sitelen pona字符外观上都具体地标示其意思⸺例如"lawa"代表"头部"其sietelen pona是一首戴帽子的头"nanpa"代表"数字"其sitelen pona与"\#"井号相似;等等。 (某程度上,汉字也是如此,尤其是甲骨文。)
### sitelen pona列表
![table of sitelen pona characters](/sitelen_pona.gif)
> 以上列表展示了所有官方120个词汇、《toki pona辞典》中重要词汇"nimi ku suli")、其他一些新增词汇("nimi sin"的sitelen pona以及它们的一些异体字"nasin lukin ante"。当中一些异体字由我本人jan Lentan设计于其右下方以红色三角形标记。
和拉丁字母一样,它是从左至右书写,行列由上至下行,字与字之间并没有空格。
一个形容词可以放在其名词之内或上方,这种字符称呼为"合成字符"。
> %info%
> 你可能注意到官方书籍封面上的以及很多网页上代表toki pona的"标志",其实是"toki pona"于sitelen pona的合成字符⸺"toki"的字符内包含了"pona"的字符。
非官方词汇以名框(圆角长方形)包围,框内根据该词的每一个字母,各写成开首字母与这个字母一样的字。例如:于本页顶部的网页(和官方书籍)里,"ma Kanata"被写成"ma[kasi alasa nasin awen telo
a]"。(在某些字型中,名框可能以括号代替。)
### sitelen pona常见用法
> %info%
> 以下资讯并非官方所订立是完全根据社区中sitelen pona的用法。
句子一般以一点·或空格分开。其他标点符号逗号、冒号等通常不会用到除非它作为sitelen pona字符代表其单字。 (这是因为在大多情况下,使用或不使用不同的标点都不影响句子的意思)
社区新增的词汇通常拥有自己的字符,不用名框方式书写。
由于问号被用作"seme"的字符,问句会以点号、空格(或较小的问号)完结。
有些人会于名框内使用合成字符代表整个音拍。例如:[这个Twitter帖子](https://twitter.com/qvarie/status/1291755067851251712)以三个字符表示专有名词"Nijon"("日本")"nena-ilo""jan-oko"和"nena"。
有其他人使用另一个系统:字符后有多少个点代表这个字开首的多少个音拍,或以字后加上冒号代表这个字的整个读音。例如:"jan Mawijo"可以写成"jan \[mama·wile·jo·\]""jan Kilili"可以写成"jan \[kili:lipu·\]"或"jan \[kili·lili:\]"。
注意以上两个系统中,一个音拍和一个音节的定义差不多,但"n"被视为独立音拍。举例:"nanpa"要分拆成"na""n"和"pa"三个音拍。
### 示例
以下是以sitelen pona书写的简单句子
![wan ni pi lipu ni li sitelen kepeken sitelen pona. sina ken ala ken sona e ni.
/ toki pona li jo e nimi pi mute lili. tan ni la nasin sitelen ni li ken: sitelen
wan li toki e nimi wan. sitelen ale li lukin sama kon
ona.](/sitelen_pona_example.png)
[翻译](zh/answers#sp)
你可以浏览jan Tepu的网页["tomo pi sitelen pona"](https://davidar.github.io/tp/)以阅读其他以sitelen pona书写的文章包括一个页面试图不使用其他书写系统教授sitelen pona。
### 字型
以上文本使用了"linja pimeja"字型。不过还有很多于电子装置上显示sitelen pona的选择。以下是当中较常见的
* "[linja pona](https://musilili.net/linja-pona/)"是一个特别简洁的字型,并能显示非常多种合成字符,曾经、甚至至今仍是最热门的选择。
* "[sitelen pona pona](https://jackhumbert.github.io/sitelen-pona-pona/)"中某些字的外观与正常sitelen pona截然不同因此有些人视它为sitelen pona外另一种书写系统。但它于不同字型大小、以及不需要编改拉丁字母toki pona文本的情况下都很美观因此是我最喜爱的字型。
> %info%
> 本网站的某些页面上你可以选择以拉丁字母或sitelen pona显示。后者会采用"sitelen pona pona"字型显示文本。这适合展示原本为拉丁字母的文字, 并能较好地与新增、非官方词汇、和非toki pona文字并列。
>
* "[linja suwi](https://linjasuwi.ap5.dev/)"是alienpirate5所设计的字型比以上字型较近期现世。它外观整洁并包含许多社区新增的词汇。
* 我亦设计了一套sitelen pona字型名为"[insa pi supa lape](lentan/supalape)"。它基于"Bedstead"字型(其名字也从此而来),并使用相同的算法把各字符的点阵形象转变为矢量图字型。
<!-- translator's own additions to font list -->
* "[nasin sitelen pu](https://github.com/RetSamys/nasin-sitelen-pu)"使用了"lipu pu"里所展示的sitelen pona图案。
* "[nasin nanpa](https://github.com/ETBCOR/nasin-nanpa)"是jan Etan所设计的字型并于第三本官方书籍"lipu su nanpa wan"《绿野仙踪》toki pona翻译和其后的"lipu pu"版本被选为书写sitelen pona的字型。
* 其他较普遍的字型:
* jan Lepeka的"[sitelen seli kiwen](https://www.kreativekorp.com/software/fonts/sitelenselikiwen/)"手写字型
* lipamanka的"[linja lipamanka](https://lipamanka.gay/linjamanka)"
* jan Lepeka的"[Fairfax HD](https://www.kreativekorp.com/software/fonts/fairfaxponahd/)"
* Umihotaru的"[Nishiki-teki](https://github.com/RetSamys/nishiki-teki-lili/raw/main/nishiki-teki.ttf)"
* waso Keli的"[leko majuna sin](https://wasokeli.github.io/sp-font-maker/leko-majuna-sin.html)"像素字型
你可以于这个[网站](https://antetokipona.infinityfreeapp.com/font/)浏览和预视其他各种字型。
你也可以使用[waso Keli的模板](https://wasokeli.github.io/sp-font-maker/)或依照[这段影片](https://youtu.be/6Emk0nvFFVw)的指示,创造自己的字型。
#### 字型范例
>
> sitelen ni li sitelen kepeken sitelen pona.
>
> sina ken ala ken sona e ona.
>
> ma Kanata li suli.
>
> jan pi sona mute li pali pona.
>
* linja pona:
![](/lpona.png)
* linja pona音节使用合成字符:
![](/lpona2.png)
* linja pimeja:
![](/lpimeja.png)
* sitelen pona pona:
![](/spp.png)
* insa pi supa lape:
![](/insa.png)
* nasin sitelen pu:
![](/nasin_sitelen_pu.png)
* nasin nanpa:
![](/nasin_nanpa_Etan.png)
### sitelen pona尝试加入統一码Unicode
撰写本文此刻统一码尚未正式承认toki pona。现在大多sitelen pona字型使用连结字把拉丁字母转换成sitelen pona。不过toki pona社区已申请把sitelen pona加入[非官方人工文字统一码协调录UCSUR](https://www.kreativekorp.com/ucsur/)⸺此专案旨在协调人工文字于统一码私人使用区的字元编码。申请[成功](https://www.kreativekorp.com/ucsur/charts/sitelen.html)后,很多以后的字型都会尽量使用以上编配的编码。
sitelen pona也正于加入官方统一码的程序中。
![chart of sitelen pona's UCSUR points](/sitelen_ucsur.gif)
> **有关sitelen pona于UCSUR的描述**
>
> 如果你想寻找一个字的编码,把这个字左面和上边的数目相加。例如:"lawa"的字符被编至F1924其左面和上边的数目分别为F1920和4。注意这些是十六进制数字"10"并非代表"十",而是"十六"。
### sitelen emoji / sitelen pilin 和 nasin pi sitelen jelo
<!-- includes sitelen jelo too? -->
"sitelen emoji"(或"sitelen pilin"这个系统把sitelen pona改编以绘文字书写每一个字因此能够于大部分浏览器和通讯软体使用。
* [官方网站](https://sites.google.com/view/sitelenemoji)
* [详细描述、Windows绘文字列表和范例](https://omniglot.com/conscripts/sitelenemoji.htm)
为改善[对于色盲和深色模式用户不友善、性别不平等、和其他问题](https://discord.com/channels/301377942062366741/1169436328954429540/1201455562739699765)waso Keli设计了另一个名为"[nasin pi sitelen jelo](https://sona.pona.la/wiki/nasin_pi_sitelen_jelo)"的绘文字书写系统。此系统或于Discord群组和近年的网页里较常见。
---
[有关其他另类书写系统的页面](zh/x2)
[首页](zh)

130
pages/zh/x1.md Normal file
View file

@ -0,0 +1,130 @@
% 额外页面1 - 旧与新词
% jan lili Enta翻译 /dev/urandom原创
% 2025-01-13
第1至12页记载了第一本官方书籍的字而[第13页](zh/13)记录了第二本官方书籍所说重要的单字。这些和其他单字创于第一本书之前但未纳入书上,或在书出版后由社区创造。这些字有别于专有名词(见[第七页](zh/7)),不被视为"非官方词汇"而被视为正常toki pona词汇首字母为小写。
["nimi ale pona"][nap]记录了当时几乎所有曾经或正被使用的单字。
[nap]:https://docs.google.com/spreadsheets/d/1t-pjAgZDyKPXcCRnEdATFQOxGbQFMjZm-8EvXiQd2Po
本页只会描述本人认为在网路上较为常见的新词以及原本120个词汇在社群其他的用法。
当然由于toki pona的初衷是希望减少词汇的数量以除去不必要的思维因此任何新增的词汇都会引发争议。我也会于下文增添自己对此的意见。
## 同义词: kin, namako 和 oko
官方书籍出版前,有些通用词汇被认为意思上太接近或没有意义,但没有被删除,而是被列为其他词汇的同义词。
"kin"这个字被列为"a"的同义词。 "a"被用作通用的感叹词,而"kin"实际上类似"很、也、还有",强调句子的意思,而非其表情。本人认为"a"和"mute"分别作为感慨词和作为强调的功用足以涵盖"kin"的功用。
"namako"这个字包含"香料、额外"的意思。它在官方书籍里被列为"sin""新、额外、多余"的意思)的同义词。它们的意思有所区别,但本人认为"sin"能够好好涵盖其意思,尤其"sin"作为名词或于复名词"sin moku"的时候。
"oko"这个字被列为"lukin"的同义词。当它们仍为两个独立单字时,"oko"解作"眼睛",而"lukin"解作"视觉、景象"。但由于"kute"也解作"听觉"和"耳朵"两者,我认为把以上两个词列为同义词是恰当的选择。
*lipu ku*重新把它们列为独立的toki pona词汇
## 被删除的词汇
虽然某些词汇没有在"lipu pu"被纳入官方词汇中,但依然不时被人使用。
先从较常见的词汇开始:
"apeja"这个字包含"惭愧、耻辱"的意思。由于难以只用官方120个词汇简洁地表达因此依然有人使用本字。
"kipisi"这个字包含"切割、分割、部份"的意思。这些意思已被并入"tu"(分割)和"wan"部份元素但它依然在社区通用。其sitelen pona和`%`符号十分相似。)
"leko"这个字(原自"乐高/Lego"积木的名字)包含"正方形、方块"、有时"楼梯"的意思。此构念难以简洁地用其他字词表达,因此依然间中有需要时被使用。
"monsuta"这个字包含"恐惧"和"怪物"的意思。与"apeja"一样,许多人认为难以用官方词汇表达,因而被人们使用。
以下的词汇基本上被弃用,但依然有可能在较旧的作品中出现。
"kapa"这个字是早期表达"山"的字,后来被"nena"取代。
"kapesi"这个字是早期的颜色词,描述"灰色"、"棕色"、有时"咖啡",但由于非常容易以"pimeja walo"和"pimeja jelo"取代,最终被删除。
"misikeke"这个字的意思是"药品、治疗"。
"majuna"这个字的意思为"旧",于早期创造而被删除。有很长时间都较为罕见,直至它于"lipu su"中出现后再流行起来。它较容易以有关时间的词汇表达,例如:
> ona mute li majuna. -- 他们很老。
> tenpo mute la ona mute li lon. -- 他们存在了很长时间。
"pasila"曾是另一个含有"简单"意思的字但在toki pona首次于网路上公开发布之前已被删除。
"pake"曾被用为表达"停止"的意思,源自阿卡迪亚法语的"barrer"或英语的"block"(两者都是"阻止"的意思)。由于它可以被"pini"(结束、完成)或"awen"(保持、停留)取代,最终被删除。
"pata"曾被用为表达"兄弟姊妹"的意思,但现今多数被"jan sama"取代。
"powe"曾被用为表达"虚伪、假"的意思。由于容易以"lon ala"(不存在)和"sona ike"(坏知识、假消息)等短语表达相类似的意思,而被删除。
"tuli"和"po"这两个字曾分别被用作表示3和4这两个数字后来被"tu wan"和"tu tu"取代。
*lipu ku*重新把"kipisi", "leko", "monsuta" and "misikeke"加入重要词汇集当中。)
## 方向
toki pona中饱含表达"上、下、前、后"的字,但没有相对"左、右"的字,只有一个表达"旁边"的字。
有些人会借不同事物来表达左与右:借多数人为右撇子而以"poka pi luka sitelen"和"poka pi luka sitelen ala"分别表达右与左;借大多数人心脏的偏旁而以" poka pilin"和"poka pilin ala"分别指左与右;借拉丁字母的书写方向而以"poka open"和"poka pini"指左与右;等等。
当然以上所有事例并非在所有情况下完全正确世界上存在很多左撇的人有些患右位心的人以及从右至左或纵写的语言古代中文在内不过公平来说所有主要的toki pona书写体系⸺拉丁字母、sitelen pona、sitelen sitelen⸺都是从左至右书写的
"nimi ale pona"文件中取录了两个"pu后"较为明确的字:"soto"和"teje",分别指"左"与"右"。我个人认为有需要分辨左与右的时候或可以使用,但始终最好避免它们。
## 性别和性取向
官方词汇当中包含"meli"和"mije"来分别指"男"与"女"。然而,世界上不少人并非完全男性或女性,或生理上并非拥有只属雄性或只属雌性的性别特征。
"tonsi"这个字因而被创造,以描述这些人。本字也可能指跨性别人士,甚至任何性少数人士。
除此之外,"kule"这个字有可能会被附加另一个含义:有时"性别",有时"LGBT+"。对某些人,这或会引起一个问题:这样的话,那如何表达"有色人种"的构念?然而在社群中,一个人的种族或肤色通常会直接表达起来(例如"白人"为"jan pi selo walo""白皮肤的人")。
最后,你或会遇见"mijomi"和"melome"这两个字。它们分别是"mije olin mije"和"meli olin meli"的缩写,意思和英语里"mlm"和"wlw"这些缩写一样,指"男同性恋"和"女同性恋"。
## 其他词汇
有些概念由于对某些人来说需要太多时间解释,因而创造新字以表达它们。举个例子,"linluwi"这个字被创作来表达"互联网、网络"的概念。
"kili"这个字涵盖所有蔬菜、水果、和菇类,但如果要只描述蘑菇,有人或会使用"soko"这个字。
toki pona有描述"给予"的字,但没有相应"拿取"的字(虽然"kama jo"可以达到这个意思)。 "lanpan"这个字可以独自涵盖这个意思,以及"抢掠、征服"的意思。这个字或因["lanpan pan"](https://docs.google.com/document/d/1Pz7rvn7LXPJmJZ6AJxEWa6WuOJys8KHioXLtYkj0k-Q/edit) [Discord连结至本文pdf](https://discord.com/channels/301377942062366741/301380012156911616/584171157448687628)这个作品而流行起来(它是总结和翻译彼得·克鲁泡特金《面包与自由》的作品)。
## 笑话词
最后,有些词汇是由索尼娅·兰创造的笑话。在"nimi ale pona"文件中,它们被列为"w.o.g. Sonja"。最为普遍的是"kijetesantakalu",指"浣熊或其他獾科动物"。
还有其他笑话词,如"mulapisu"指"披萨"、"yupekosi"指"改变自己过去的作品而弄巧反拙"⸺由于toki pona并没有"y"这个字母,因此没有人知道如何实际把这个字发音。
## 额外词汇列表
以下列表是根據Reddit用户`qwertyter`的["spreadsheet of non-pu word
frequencies""非pu词汇出现频率之列表"](https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dGd4do1Jk2L2NwW5l7tLgSajAVkUqO0z2UHGu4_Sq_M),再以个人经验修改。
"替代词语"的纵行说明每个额外词汇以官方词汇替代的方案。这些方案并不能用于所有词性中(例如:把"tu"用为某名词的修饰词非常容易被误会成"二"的意思)。
| 词汇 | 意思 | 替代词语 |
|---------|------------------------------------|-----------------------|
| kin | 强调 ("很""也""还有") | a, mute |
| monsuta | 恐惧,怪物 | |
| lanpan | 抓取,偷窃,得到 | kama jo (kama jo utala) |
| oko | 眼睛 | lukin |
| tonsi | 性别酷儿跨性别罕有LGBT+ | |
| kipisi | 切割,分割 | tu |
| namako | 香料,额外 | sin |
| kijetesantakalu | 浣熊 | soweli |
| leko | 正方形,方块, (有时) 楼梯 | |
| powe | 虚假 | sona ike, ... li lon ala |
| apeja | 惭愧,耻辱 | |
| majuna | 老旧 | pi tenpo mute pini |
| pake | 停止,阻止 | pini, pali ala |
| linluwi | 互联网 | |
| soko | 蘑菇 | kili |
## "nimi pi pu ala"
于"[nimi pi pu ala](nimi_pi_pu_ala/)"页面中,我尝试只以官方词汇描述这些额外词汇。这有时较简单,有时较困难。您可以阅读这份档案,然后自行决定是否使用它们。
[首页](zh)

72
pages/zh/x2.md Normal file
View file

@ -0,0 +1,72 @@
% 额外页面2 - 其他的书写系统
% jan lili Enta翻译 /dev/urandom原创
% 2025-01-21
拉丁字母是最普遍书写toki pona的体系。然而还有其他书写系统被采用或创作来书写toki pona。
## 采用固有的书写系统
由于toki pona只有9个辅音和5个元音采用全音素文字系统时只需要选择14个发音相似的字母或字母组合。举例你可以根据以下列表使用希腊和西里尔字母
| 拉丁 | 希腊 | 西里尔 |
|:-----:|:-----:|:--------:|
| a | α | а |
| e | ε | е |
| i | ι | и |
| j | γ | й |
| k | κ | к |
| l | λ | л |
| m | μ | м |
| n | ν | н |
| o | ο | о |
| p | π | п |
| s | σ | с |
| t | τ | т |
| u | υ | у |
| w | β | в |
> %note%
> 以上字母在希腊语或俄语的发音可能与toki pona里的发音稍有不同。
采用元音附标或辅音音素文字系统会比较困难⸺它们只有辅音字母,元音以附加符号表示或不被标记。最普遍的元音附标和辅音音素文字系统分别是阿拉伯文字和天城文(用作书写印度和尼泊尔里许多语言的系统)。
* ["ARABI PONA - Arabic Script for Toki Pona | sitelen musi"英文短片 (被存档)][arabic]
* ["Toki Pona in Devanāgarī"页面 (被存档)][devanagari]
[arabic]:https://web.archive.org/web/20200618130953/https://www.youtube.com/watch?v=Mh9Wypm6pXs
[devanagari]:https://web.archive.org/web/20060727115116/http://www.deadlybrain.org/projects/tokipona/deva_guja.php
toki pona亦只有92个音节把"-n"分开来算的话47个音拍因此也可以采用音节文字系统来书写。
举例以下是一些以韩语谚文书写toki pona的提议。 (谚文一个音节方块中每部分如全音素文字一样代表一个音)
* ["Writing Toki Pona with Korean Hangul"页面 (被存档)][hangularch]
* [Reddit上的"Hangul for Toki Pona"帖子][hangulred]
[hangularch]:https://web.archive.org/web/20070313181500/http://www.tokipona.bravehost.com/korean.html
[hangulred]:https://www.reddit.com/r/tokipona/comments/8mx951/hangul_for_toki_pona/
发音稍微改变下,你亦可以根据以下这些提议使用日语的平假名书写:
* ["Hiragana for Toki Pona"图像][hiragana1]
* [Reddit上 "sitelen Hiragana (ひらがな)"帖子][hiragana_red]
[hiragana1]:https://www.deviantart.com/derroflcopter/journal/Hiragana-for-Toki-Pona-339541633
[hiragana_red]:https://www.reddit.com/r/tokipona/comments/e7g91u/sitelen_hiragana_%E3%81%B2%E3%82%89%E3%81%8C%E3%81%AA/
## sitelen pona
*sitelen pona*"简单文字"是最普遍为toki pona而设的书写系统与汉字一样是语素文字系统。它由索尼娅·兰创作并于官方书籍中发表。
如汉字一样,每个字符标示整个字而非一个音("合成字符"甚至可以标示两三个字),但与拉丁字母一样是从左至右书写,行列由上至下行。非官方词汇以名框包围,框内一个字符标示一个字母。
* **[详细描述、字型和示例](zh/sitelen_pona)**
## sitelen sitelen
Jonathan Gabel中译"约翰")创作的书写系统["sitelen sitelen"](https://jonathangabel.com/toki-pona/)
是一个较为美观和艺术性的书写系统。它的外观由玛雅文字启发,并也是非线性系统。
相对于拉丁字母和sitelen ponasitelen sitelen明显地较难理解因此在社区中较为罕见。然而观看[这份合同](https://www.jonathangabel.com/archive/2012/artworks_lipu-lawa-pi-esun-kama.html)和[这系列toki pona谚语](https://jonathangabel.com/toki-pona/dictionaries/gallery/)(当中很多于官方书籍作展示)等作品后,必然难以否认其优雅和绮丽。
[首页](zh)

BIN
static/nasin_nanpa_Etan.png Normal file

Binary file not shown.

After

Width:  |  Height:  |  Size: 44 KiB

BIN
static/nasin_sitelen_pu.png Normal file

Binary file not shown.

After

Width:  |  Height:  |  Size: 38 KiB

Binary file not shown.

Before

Width:  |  Height:  |  Size: 18 KiB

After

Width:  |  Height:  |  Size: 60 KiB